volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

159 EPISTOLAE 97—98 160
iis, quibus par est esse antistites sacrorum Christi, I
paululum me audiatis fratres. Video enim Satanam
saevire potentissime et conari modis omnibus
nos divellere. Querelae vestrae ') sunt Bernatibus
plus quam graves. Valde vereor ne Satan prave
Tobis illorum facta omnia interpretetur. Alioquin
quomodo fieri potest, ut suspicionibus tarn immanibus
laborent apud vos. Ego certe, ut dicam quod
me Caritas iubet, persuadere mihi de neutro possum,
quod' tu tibi, Calvine, de utroque non persuasum
solum, sed prorsus, ut video, infixum animo habes.
Ipsi, quum de vobis ad nos scribunt, videntur sentire
de vobis optime. Et moniti a nobis saepe ut
alerent modis omnibus institutam concördiam, integram
esse scribunt, nisi quod quaedam leviuscula 2 )
obrepant, quae nata ex suspicionibus non ante possint
recipi quam fuerint a nobis edocta ac probata.
Esse paratos, nobis de omnibus satisfacere, si quid
accusati apud nos fuerint. Haec ipsi de vobis scribunt.
Unde liquidum est, sic esse erga vos animatos
ut qui sint amicissime primum, * contra scriptum,
Calvine carissime, longe est infensissimum. Ah
Iesu Christe, quis dabit nobis sensum hunc ut fratri
ob communem ecclesiae utilitatem etiam aliquid
de nobis nostroque iure concedere parati simus.
Nusquam gentium, locorum, temporum, tarn bene
composita unquam capita duo fuerunt, quae nisi
parata fuissent ob Christi Iesu reverentiam etiam
stultis et insipientibus per omnia se subiicere, adversariis
et inimicis benefacere, quin omne foedus
in Christo Iesu semper fuerint rupturi. Est utique
illud non christiani Spiritus et animi, adeo nihil ferre a
fratre velle. Iesu Christe, citius mille ecclesias dissipabimus
quam unam colligamus, nisi omnia fratrum
vitia dissimulare parati sumus. Vitia dico,
qualia sunt quae vos utique seiungunt. Qui torve
respondit, tumide et inflate agit nobiscum. Quid,
mi Calvine, si nos de nobis tam multum sentimus
ut nisi alius tribuat quantum postulamus nos dari
nobis, nos, * fuisse superbus ipse et iniurius videatur?
Mihi, ut dicam quod sentio, mores Contzenii
improbantur. s ) Sunt enim perquam rusticani. At
quum video animi propositum et fidem hominis
quantumvis inculti et rursum ecclesiarum sedulitatem,
non posBum certe fratrem abiicere. Cur non
inspicimus naturam hominis, cur non educationem,
cur non gentem, cur locum unde natus est, in Alpibus
mediis? 4 ) Certe quum talem tecum in Gallia
media inter eruditissimos a teneris educato confers,
cur in ipso statim congressu offendare, facile
97. 1) Vide Calvinum ad Bucerum 12. Ian.
2) de ritibus loquitur a Bernensibus servatis, a Genevensibus
abolitis.
3) Cf. Calvinum I I. Eundesh. p. 70. 99.
4) in volle Simmenthal (Mausol. Bern. IV. 177).
intelliges. Certe sic est negligens officiorum huiusmodi,
ut nuper tecum nobis praesentibus agens, qui
alioquin scribit nee inepte nee barbare, soloecismos
ac barbarismos multos in oratione admiserit. An
ego fratrem cordatum earn ob rem, propter quam
a doctis istis prorsus explodatur, contemptius haberem,
et fuerunt * etiam mores * quibus turn agebat
non multo culti magis. Quid igitur ego in faciem
praesente te illi dixi? fustuarii dignum esse. Quod
haec illi tam facile sit mutare, quam est tibi difficile
ferre, aut quam facile cautius animadvertere ac
reprehendere, dignus acerbiore criminatione sit,
quam est tua, si non mutaret. Verum quid sic ingenuo,
sic moribus natura composite facias? Ipse
saepe hac ruditate commendari apud suos volunt.
Sed vobis non torvitas, sed urbanitas ao comitas
placet. Quanquam scis tu, mi Calvine, ista quam
fallax hominum humanitas sit. Ego in eo, qui est
in Christo philosophâtes tam féliciter, sublimiorem
certe animum requiro, ut omnibus omnia fieri possit.
Profecto ars haec est, quae nisi hoc tempore
a nobis usurpatur, mi Calvine, evertet nos prorsus.
Farellus noster habitus est diu feroculus, sed is
incipit prae te mitescere. Spero in Christo Iesu,
etiam te mitius cum fratribus acturum. Deum
sanctum, quae virtus est, quae praestantia caritatis
divinae. Age enim, mi Calvine, existima vel unum
tantum momentum apud te, fratrem esse tuum
Contzenum: iuro tibi per Dominum, te multis de
causis fratris huius non solum non pudebit, sed
etiam quae tibi nunc vitia videntur, ea conversus
animi iurabis esse virtutes praestantissimas. Rigiditatem
dices esse constantiam, barbariem dices
esse simplicitatem, istum officiorum cunctorum neglectum
alio quodam honestissimo nomine nmcoytt-
Uav dices. Ac utut maxime laudare non possis,
aut etiam reprehendenti non reclamare, tarnen mitissime
vitia omnino in fratre tuo germano interpretari.
Denique, ut accuses etiam ac pro merito
palam appréhendas, certe sine hostilitate, sine omni
mentis tuae alionatione faciès: quum enim possibile
illud sit ob ullam causam te vero a fratre alienari,
quantisper ilia talis cum illo est conspiratio in
Christo Iesu patreque Deo communi, ac quantisper
sanguis idem, eadem patria. O Iesu domine, quae
vincula sunt tua, quibus tu fratres nobis copulas,
spiritus tuus sanctus, tua ossa, tua caro, tuus sanguis.
O coniunctionem, o necessitudinem. Et vero
quem non in usum copulas nos intime spiritu tuo
in cordibus nostris idem dicente, faciente, laudante,
comprehendente, unum Dominum praedicante ac
sanctificante, in collectionem populi tui, ad salutem
dissipati gregis tui, in terrorem immanium luporum,
qui gregem tuum parati sunt vorare, Iesu Christe
Domine.
Hos certe istinc abeuntes in extremo complexu,