volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

27 EPISTOLAE
19. 1) Loco epistolae edd. exhibent amplissimum*.
• 2) exerceri edd.
3) memoria repetiisse videtur et confudisse Persium
(5, 86) et Plautum (True I. 2, 77);
4) Haec verba: quo . . . alludebatur, omissa sunt in
impressis. De eadem comoedia agit Sturmius ad Bueerum
seribens cuius epistolam Parisiis m. Nov. scriptum ed. Strobelius
noster in Hist. Oymnasii Argent. 1838 p. 109 et sub
Uteris M. G. Mag. Gerardum Roussel latere docet de quo v..
Schmidtii nostri doctissitnum libettum, maxime p. 201 et 212.
5) re ad reginam delata edd.
19—19 bis. 28
19.
CALVINUS DANIEL!
Narrât amico quae Parisiis ineunte mense Octobre
acciderant, occasione comoediae cuiusdam a scholae
flavarrenae discipülis actae et reginae Francisci I.
sorori iniuriosae; turn etiam edicti Sorbonae, eiusdem
reginae librum, qui inscriptus erat Speculum animae
peccatricis, ut falsae religionis suspectum damnantis.
Estque haec ea ipsa epitome de qua in epistola praecedente.
{Autographum Oalvini quod Sinnerus in Oatal. B'ibl. Bernensis
Ood. 141, N. 237 exstare dicit, quodque et Bonnetus et Herminjardus
ibi inspexerunt, nos non reperimu8 et omnino subreptum
fuisse 'suspicamur. Apographa habentur in eodem
Ood. f. 46 et in Ood. 450, fol. 129. Edita fuit haec a Beza
inter omnes prima (Geii. p. 5, Laus. p. 1, Hanov. p. 1, Chouet
p. 1, Amst. p. 1). Legitur apud Herrn. T. III. p. 106 et anglice
ap. Bonnet. T. I. p. 12.)
Quum mihi ad msmum sit rerum sylva, quae
argumentum epistolae *) praebeat, temperabo tamen
stylum, ut indices magis habeas quam longam narrationem:
oui si indulgerem, in iustum Tolumen
prope excresceret. Ad Oalendas Octobres, quo anni
tempore pueri qui a grammaticis ad dialecticam demigrant
exercere 2 ) se agendis fabulis soient, acta
est in gymnasio Navarrae fabula feile et aceto, ut
ait ille, s ) plus quam mordaci conspersa. Inductae
sunt personae, regina muliebriter nendp intenta, et
nihil aliud quam colum et acus tractans. Tum Megaera
(quo nomine ad M. Gr. alludebatur) *) illi faces
admovens, ut acus et colum abiiceret. Illaaliquantulum
reniti, et obluctari, ubi vero furiae cessisset,
evangelia in manus accepit, ex quibus omnia quibus
ante assuevisset, et paene se ipsam dedisceret. Demum
extulit se in- tyranmdem, et omni génère saevitiae
miseros et innoxios vexayit. Multa eiusmodi
figmenta addiderunt, indigna prorsus ea muliere
quam non figurate nee obscure convieiis suis proscindebant.
Res in aliquot dies suppressa est, postea
vero, ut est Veritas filia tempöris, ad reginam delata.
s circumsidere ne quis elaberetur, ipse cum paucis ingressus
comicum non reperit. Aiunt eum minime
id consilio proyidisse, sed quum forte in amici cubiculo
esset, tumultum prius exaudisse quam perspici
posset, atque ita latebras quaesisse, e quibus per
occasionem effugeret. Praetor tamen pueris actoribus
manüm iniecit: cui dum vult obsistere gymnasiarcha,
inter eorum altercationes lapides a nonnullis
pueris coniecti sunt. Ille nihilominus eos arripuit,
et quod pro seen a recitassent, iussit repetere.
Omnia excepta sunt. Quando autor sceleris
deprehendi non potuerat, proximum erat do iis inquirere,
qui quum prohibere possent permisissent,
et tamdiu etiam dissimulassent. Alter qui et.autoritate
praecellit, et nomine (est enim magnus magister
Loretus)
) Visum est statui pessimum exemplum eorum
libidini, qui rebus novis inhiant, si impunitas
daretur huic improbitati. Praetor stipatus centum
apparitoribus gymnasium adiit, et suis iussis domum
6 ) impetrayit ut haberet pro carcere
honestiorem custodiam domum cuiusdam (ut vocant)
commissarii: alter Morinus, ab illo seoundus, iussus
se domi continere dum ihqüireretur. Nuno
quid compertum sit, nescio: est tamen eyocatus ad
très breves dies, ut nunc loquuntur. Hactenus de
comoedis. 7 ) Alterum facinus ediderunt factiosi quidam
theologi aeque malignum, etsi non usque adeo
audax. Quum excuterent officinas bibliopolarum,
libellum vernaculum, cuius inscriptio Speculum animae
peccatricis, retulerunt in numerum librorum a
quorum lectione interdictum vellent. Regina ubi
reseivit, questa est apud fratrem regem, professa
se autorem. Ille per literas magistris Academiae
Parisiensis imperavit sibi testarentur, 8 ) an librum
recensuissent in numéro eorum quos iudicassent
improbatae religionis. Quod si ita haberet, sibi rationem
sui iudicii redderent. 9 ) De ea re Nicolaus
Copus medicus, nunc rector, retulit ad quatuor artium
collegia, medicinäe, philosophiae, theologiae,
iuris canonici. Apud magistros artium inter quos
locum dicendi primum habuit, longa et acerba oratione
invectus est in eorum temeritatem, qui sibi
id iuris in maiestatem reginae usurpassent. DiS'
suasit ne se immiscèrent tanto discrimini, ne regis
iram experiri vellent, ne in reginam virtutum omnium
et bonarum literarum matrem arma sumerent:
postremo ne hanc eulpam in se reeipientes
improbitatem eorum alerent, qui parati sunt quidvis-
semper aggredi -sub praetextu huius nominis, ut
dicant academiam fecisse, quod ipsi iniussu academiae
perpétrant. Omnium' sententia fuit, factum
abiurandum. Idem censuerunt theologi, canonici,
'6) Lauretus edd. Be eo et Morino. v. Herrn, 11. %
et 108. 7) comoediis edd.
8) Sic in autographo scriptum fuisse videtur. et edd.
quoque consentiuni. Utrumque apographon habet: starent et
141 in marg. eonetarent. Hermj. habet: significarent.
9) Hoc d. 24. Oct. factum esse docet Bulaeus hist.
. üniv. Paris VI. 238.