volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

archive.ouverte.unige.ch
from archive.ouverte.unige.ch More from this publisher
07.06.2013 Views

XXXIV EPISTOLAE. nentes. Sunt nonnullae Baduelli, praesertim vero plurimae Farelli et Vireti. Ex tota série hao praestantissima maximique momenti una tantum non autographa, una iam édita, très non ad ipsum Calvinum datae, latinae omnes. Q. Cod. 116, foliorum 133. Continet epistolas 129 eadem manu descriptas oui etiam Codd. E et F debentur. Omnes fere Farelli et Vireti sunt ex Oodd. P et K repetitae, sex tantum ex B, O et T, duarum denique antiquiora exemplaria neque Genevae neque alibi reperire contigit. Calvini adsunt gallicae quatuor, quatuor aliae ab alùs ad Viretum et Farellum datae. R. Ood. 113, foliorum 140. Continet praeter duodeviginti a nostris rebus aliénas octoginta epistolas, omnes una excepta autographas, Calvini duas, caeteras ad eundem variorum. Très sunt gallicae, una italica, quinque iam editae. Supplementum dixeris Codd. M, N, O, P, quum neque ad rationem temporum, neque alio certo ordine dispositae veniant, et singulorum autorum, ut plurimum minus clarorum, pauciores imo singulae exhibeantur. Oocurrunt inter caeteros plures Angli aliique exteri. 8. Cod. 196, foliorum 250. Continet epistolas 183 ex quibus hic 151 in censum veniunt. Centum et viginti sunt autographae, plurimae ex Gallia ad Calvinum missae, tam a privatis hominibus quam nomine ecclesiarum Scriptae, et maximam partem ad solum annum 1561 pertinentes, quo pace tandem féliciter restituta ubique coetus eTangelicorum sibi ministros a G-enevensibus mittendos quaerebant. In summa gallicae adsunt 89. Calvini ipsius 30, fere omnes ad Viretum datae et cum nonnullis aliis ex Codd. A, B, E, F descriptae, tum etiam ex Codice Zofingensi ut videtur; quinque alibi non reperimus. Ex autographes sex iam editae sunt. T. Ood. 145, pauciores continet epistolas stricte sic dictas sive ad familiäres datas; sed publica potius documenta varii generis tum etiam consilia, confessiones, aliaque plura quae nos tomo IX ad calcem opusculorum inseruimus, quaeque hic sigillatim enumerare non attinet: alia in exemplaribus autographes et authenticis, alia a coaevis descripta. In his quae nondum edidimus eminent praesertim libelli plures in causa Caroli a. 1537, et Trollieti a. 1552 editi, quae implent ultra quinquaginta folia, a principio. In summa fere septuaginta hic exstant scripta minoris ambitus, quorum circiter dimidia pars gallico stilo exarata est. Inde a fol. 179 ad 240 sequuntur alia paulo recentiora ad res anglicas et belgicas pertinentia quae obiter memorasse sufficiet. IT. Cod. 117. Theodori Bezae epistolae autographae 123, ex quibus 48 ad Calvinum datae et in nostrum thesaurum recipiendae, maxime anno 1561 ex itinere gallico et colloquio Possiacensi missae sunt et fere omnes a Baumio ad calcem Vitae autoris editae. Nonnullis etiam recentiora apographa iuncta reperiuntur. Caeterae post Calvini excessum demum scriptae fuerunt. V. Cod. 118. Epistolae autographae 118 Bezae ad Bullingerum, et quinquaginta variorum ad Bezam. Ex prioribus perpaucas aliquas utpote a rebus nostris minus aliénas vel transscripsimus vel excerpsimus. W. Cod. 119. Calvini epistolae quinque, Bezae septuaginta et très a calligrapho saeculi superioris eleganter et mendose descriptae, pleraeque ex codicc. U et J, sive ex exemplaribus turicensibus, nonnullae etiam ex B et O Ad collationem nullius momenti fuere. X. Cod. 120. Bullingeri 149 ad Bezam, una ad Calvinum, omnes autographae, ex quibus paucissimae non omnino negligendae videbantur. Y. Z. Codd. 197 et 197 a > continent epistolas circa 260 ad ministrorum Genevensium collegium maxime ex Gallià missas, vel saltern ad aliquem ex eorum numéro, easque autographas. Nonnullae etiam adsunt ab ipsis Genevensibus scriptae eaeque fortasse Calvino autori, etsi non manui tribuendae. In tota hac farragine vix quindecim reperimus quas nostras facere non abs re visum est.

PROLEGOMENA. XXXT De codicibus bibliothecae Genevensis manu scriptis singularem librum edidit J. Senebier, V. D. M. et bibliothecae praefectus: Catalogue raisonné des MSS. conservés dans la bibliothèque de la Ville et "République de Genève. 1779, ubi pag. 249 seqq. et 457 seqq. epistolarum calvinianarum volumina recenset. Opus est exilis dootrinae et dubiae fidei, tum etiam bactenus imperfectum quod plures codices quos nos manibus tractavimus silentio praeterit, quos tarnen tum temporis in tabulario nondum exstitisse vix credjderimus. Quali rei literariae scientia instructus ad catalogum suum conscribendum accesserit ex iis colliges quae p. 290 leguntur: J'observerai ici, à l'égard des lettres de Calvin, qu'elles seroient autant d'énigmes pour ceux qui ne sauroient pas l'histoire du temps. Car afin d'être plus court ou peut-être plus secret (/), C. n'emploie jamais (?) que les noms de batême de ceux dont il parle, et la plupart des dates sont tirées des choses mêmes dont il est fait mention dans la lettre. Je dois encore dire que le plus grand nombre des lettres de ce grand homme avoient été transcrites par M. Samuel Turretini, que j'ai profité de ces copies qui sont très-fidèles, et que je n'aurois jamais entrepris de les parcourir toutes, s'il m'avoit fallu les lire dans la mauvaise écriture de notre célèbre Théologien. Praeter bos codices in eadeni bibliotbeca etiam fasciculum documentorum non colligatorum exploravimus numéro 197 aa insignitum, in quo circa triginta reperta sunt ad res Calvinianas pertinentia maxime publica scripta et quidem maximam partem gallica et authentica. 2. Doctvmenta in archivis civitatis et ministerii asservata. Ex his non ita multa, praesertim si ad eorum copiam exigere velis quae modo recensuimus, ad augendum nostrum thesaurum epistolicum nacti sumus. Nihilominus quam his tabulariis pervestigandis impendimus curam, eius nequaquam nos poenitet. In commentariis tarn senatus quam consistorii plurimas quidem easque haud spernendas notitias hausimus quibus ad illustrandam Calvini vitam uti potuimus, et speciatim ad ipsas epistolas, ubi obscurius ad res gestas alludebant, passim explanandas. Yerum horum studiorum fructum tum maxime, si Deo tibique placuerit, degustabis, quando annales quos meditamur ex undique congesta materia concinnandos aggrediemur et tecum communicabimus. Interea iam aliqua ex parte tibi delibandum praebuiinus editis ex illo fonte famosissimarum causarum Bolseci et Serveti actis integris, plenius et perfectius quam antea unquam fuerunt. Ex eodem tarnen etiam ipsi epistolarum seriei, cuius tibi iam primitias offerimus, aliquod auctarium et ornamentum accedit. Nam et in archivis civicis plures excussimus literarum fasciculos, ex ingenti numéro eorum qui nomine Schedarum historicarum (Pièces historiques) veniunt, scilicet non familiäres sed publicas potius continentium, caeterisque omnino addendas, et in tabulario venerabilis ministerii duo perlegimus et excerpsimus volumina maximae formae et amplitudinis (Vénérable Compagnie A et B) quibus non tarn actorum reverendi coetus continua relatio continetur, quam collectio - documentorum passim ex eius gremio editorum, in quo quanti ponderis Nostri fuerit autoritas, et quatenus omnia ad eius nutum gesta fuerint, nemo est qui nesciat. §. IL CODICES TUEICENSES. In his recensendis non opus est ut eundem teneamus modum quo circa Genevenses codices usi sumuB. Sunt hie quidem multo plures in quibus pervestigandis desudavimus, sed in singulis, si numerum documentorum spectes quae in unoquoque continentur, pâuciora tantum invenimus quae in adversaria nostra referre oportuerit. Turicum enim eo saeculo, saltern quoad negotia ecclesiastica, totius Hel- E*

XXXIV EPISTOLAE.<br />

nentes. Sunt nonnullae Baduelli, praesertim vero plurimae Farelli et Vireti. Ex tota série hao praestantissima<br />

maximique momenti una tantum non autographa, una iam édita, très non ad ipsum Calvinum<br />

datae, latinae omnes.<br />

Q. Cod. 116, foliorum 133. Continet epistolas 129 eadem manu descriptas oui etiam Codd. E<br />

et F debentur. Omnes fere Farelli et Vireti sunt ex Oodd. P et K repetitae, sex tantum ex B, O et T,<br />

duarum denique antiquiora exemplaria neque Genevae neque alibi reperire contigit. Calvini adsunt gallicae<br />

quatuor, quatuor aliae ab alùs ad Viretum et Farellum datae.<br />

R. Ood. 113, foliorum 140. Continet praeter duodeviginti a nostris rebus aliénas octoginta<br />

epistolas, omnes una excepta autographas, Calvini duas, caeteras ad eundem variorum. Très sunt gallicae,<br />

una italica, quinque iam editae. Supplementum dixeris Codd. M, N, O, P, quum neque ad rationem<br />

temporum, neque alio certo ordine dispositae veniant, et singulorum autorum, ut plurimum minus clarorum,<br />

pauciores imo singulae exhibeantur. Oocurrunt inter caeteros plures Angli aliique exteri.<br />

8. Cod. 196, foliorum 250. Continet epistolas 183 ex quibus hic 151 in censum veniunt. Centum<br />

et viginti sunt autographae, plurimae ex Gallia ad Calvinum missae, tam a privatis hominibus quam<br />

nomine ecclesiarum Scriptae, et maximam partem ad solum annum 1561 pertinentes, quo pace tandem<br />

féliciter restituta ubique coetus eTangelicorum sibi ministros a G-enevensibus mittendos quaerebant. In<br />

summa gallicae adsunt 89. Calvini ipsius 30, fere omnes ad Viretum datae et cum nonnullis aliis ex<br />

Codd. A, B, E, F descriptae, tum etiam ex Codice Zofingensi ut videtur; quinque alibi non reperimus.<br />

Ex autographes sex iam editae sunt.<br />

T. Ood. 145, pauciores continet epistolas stricte sic dictas sive ad familiäres datas; sed publica<br />

potius documenta varii generis tum etiam consilia, confessiones, aliaque plura quae nos tomo IX ad calcem<br />

opusculorum inseruimus, quaeque hic sigillatim enumerare non attinet: alia in exemplaribus autographes<br />

et authenticis, alia a coaevis descripta. In his quae nondum edidimus eminent praesertim libelli<br />

plures in causa Caroli a. 1537, et Trollieti a. 1552 editi, quae implent ultra quinquaginta folia, a principio.<br />

In summa fere septuaginta hic exstant scripta minoris ambitus, quorum circiter dimidia <strong>pars</strong> gallico<br />

stilo exarata est. Inde a fol. 179 ad 240 sequuntur alia paulo recentiora ad res anglicas et belgicas<br />

pertinentia quae obiter memorasse sufficiet.<br />

IT. Cod. 117. Theodori Bezae epistolae autographae 123, ex quibus 48 ad Calvinum datae et<br />

in nostrum thesaurum recipiendae, maxime anno 1561 ex itinere gallico et colloquio Possiacensi missae<br />

sunt et fere omnes a Baumio ad calcem Vitae autoris editae. Nonnullis etiam recentiora apographa<br />

iuncta reperiuntur. Caeterae post Calvini excessum demum scriptae fuerunt.<br />

V. Cod. 118. Epistolae autographae 118 Bezae ad Bullingerum, et quinquaginta variorum ad<br />

Bezam. Ex <strong>prior</strong>ibus perpaucas aliquas utpote a rebus nostris minus aliénas vel transscripsimus vel<br />

excerpsimus.<br />

W. Cod. 119. Calvini epistolae quinque, Bezae septuaginta et très a calligrapho saeculi superioris<br />

eleganter et mendose descriptae, pleraeque ex codicc. U et J, sive ex exemplaribus turicensibus,<br />

nonnullae etiam ex B et O Ad collationem nullius momenti fuere.<br />

X. Cod. 120. Bullingeri 149 ad Bezam, una ad Calvinum, omnes autographae, ex quibus paucissimae<br />

non omnino negligendae videbantur.<br />

Y. Z. Codd. 197 et 197 a > continent epistolas circa 260 ad ministrorum Genevensium collegium<br />

maxime ex Gallià missas, vel saltern ad aliquem ex eorum numéro, easque autographas. Nonnullae<br />

etiam adsunt ab ipsis Genevensibus scriptae eaeque fortasse Calvino autori, etsi non manui tribuendae.<br />

In tota hac farragine vix quindecim reperimus quas nostras facere non abs re visum est.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!