volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

PROLEGOMENA. XXXI
atramentum flavescens et characteres minutissimi oculos lectoris fatigant. Vireti et Bezae, Myconii et
Hallen epistolae et nonnullorum aliorum ex Oalvini familiaribus lectu facillimae sunt: quid quod pulcre
scriptas dixeris comparatione cum reliquis facta. Sed Bullingerus et Bucerus, utpote omnium maxime
itolvyçaipot, ita pingunt ut, si verum est quod vulgo oircumfertur proverbium, simul doctissimos fuisse
iudicaris. Grynaeus denique et Zanchus in eo fuisse videntur ut, quod ait ille, scriberent quasi mentem
declarâre nollent.
§. I.
CODICES GENEVENSES.
, Merito sane recensionem subsidiorum nostrorum ab eo loco incipiemus, in quo et ditissimas
rerum copias reperimus et diutissime describendis epistolis aliisque documentas operam impendimus.
Genevae fuimus primum anno 1862, et sequentium quoque quatuor annorum ferias autumnales fere totas
huic operi dicavimus, vix tandem et inter mul tos sudores ad finom perducto.- Ita factum est ut in nobilissima
ilia civitate non solum a viris doctis tabulariorum publicorum praefectis, verum etiam a professoribus
academicis, ministris ecclesiarum aliisque bonestis viris summa cum bumanitate excepti, tandem ipsi
nobis eorum cives evasisse videremur, et quanquam longi laboris taedio defatigati aegre tarnen iis valedixerimus.
Quibus fida mente obstricti cupide hanc occasionem arripimus gratum animum publice testandi,
sic debito officio neque prima vice defungentes, neque ultima defuncturi. Et quum non omnium
nomina huic tabulae inscribere possimus, at certe eos non praeteribimus quibuscum fere quotidiano commercio
familiarius usi sumus: in bibliotheca civica Fransciscum Gas et Stephanum Patru, in archivis
publicis Adolphum Grivel et Theophilum Heyer, in conclavi venerabilis ministerii Andream Archinard,
quorum duo postremi iam ad altiora evecti maximum sui desiderium apud bonos omnes reliquerunt.
Quibus praemissis iam ad singula transeuntes, primo loco codices bibliothecae accuratius recensebimus,
deinde archivorum documenta et ministerii • commentaries paucis attingemus.
1. Codices bibliothecae civicae.
A. Cod. 106, foliorum 234 continet epistolas 204, ex quibus 198 ipsius Calvini sunt, quatuor
ad ipsum datae, duae denique aliorum ad alios. Centum septuaginta et octo sunt autograpbae, caeterae
aliéna manu exaratae, quarum fere dimidia pars nobis pro autbenticis venire debet antiquioribus exemplaribuB
deperditis. Colligatae fuerunt viro aliquo non indocto superattendente, qui ad rationem temporum
eas disposuit, ita ut pluribus die et consule suo destitutis quantum potuit ex coniectura aptum locum
assignaret. Praemissis decern schedulis Calvini in Gallia adbuc commorantis, ex codice Bernensi descriptis,
incipit series a mense Februario 1537 et progreditur adDecembrem 1548. Gallicae adsunt duae
a Bonneto editae, latinarum undeviginti Beza, novem P. Henry typis mandavit: reliquae nunc primum
evulgantur.
B. Cod. 107 a > foliorum 378, continet epistolas 357, omnes calvinianas, exceptis quatuor. Centum
séxaginta et très sunt autographae, aut saltern, quod rarius occurrit, stibscriptionem autoris exhibent
authenticam. Inter caeteras fere septuaginta manu Caroli Ionvillaei, amanuensis Calvini, nitidissima
exaratae sunt. Codex hie sine dubio ab eodem viro docto constitutus est qui et praecedentem adornavit.
Insunt enim 1° epistolae latinae 286 ab anno 1549 ad 1564 pertinentes, ordine chronologico ut priores
dispositae, 2° aliae viginti octo absque die et consule, 3° gallicae 43 ex quibus paucissimae ipsius Calvini
manum produnt, neque magis anni et diei accuratam notitiam exhibent. Gallicas tantum non omnes