volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

287 APOLOGIA 288
semen suffocatum, non exstinctum. Sic itaque,
quuin denuo admonitus et excitatus essem, autDeo
plane repugnandum erat, aut praeferenda cognitio
quam mihi infuderat. Nota est, et vulgo quoque
trita Domini nostri lesu Christi sententia, servum
eum qui [pag. 34] Domini voluntatem novit, si earn
contemnat, duplo puniendum esse. Atque hoc iure
communiter inter nos homines utimur. Sic itaque
gravius futurum erat meum peccatum, si quid fecissem
adversus conscientiae meae iudicium, quam
sit eorum quibus oculos non dum aperuit Dominus:
nam quae in his est ignorantia, in me fuisset pervicacia.
Quae quidem iusta mihi videtur excusatio,
cur me ad aliorum regulam non composuerim, quorum
diversa erat conditio. Neque vero id a me
vel gloriose vel arroganter dici existimari velim.
Sed quum mihiDeus verbo suo quidnam esset mei
officii praescriberet : qua decuit simplicitate sequutum
me scias, Caesar, quo yocabat agebatque conscientia
coram Domino : nulla autem temeritate incitatum
supra alios assurgere voluisse. Interim nee
mihi tantum tribuo, nee iudicio meo tarn sum addictus,
quin me relicto facile sim accessurus ineliora
docenti, si quid a Domino adferat. Nam ut
christiani hominis est, Dei veritatem constanter
amplecti, sic etiam docilem us se reddere, qui alicuius
erroris evidenter eum convincent.
Primum profiteor, sicut a me iam factum est,
certa fide amplecti, quidquid sacris Uteris et apostolorum
Symbolo continetur: planeque [pag. 35] alienum
esse ab haeresibus, quotquot a veteri ecclesia
damnatae sunt. Porro, sacram scripturam sequutus
unicum Deum adoro, et honorem ilium, quem sibi
proprium esse voluit, ad creaturas minime transféra.
Ipsum autem colo non ea quam ad meum
arbitrium effinxerim, sed quam ille praescripsit, ratione.
Agnosco etiam et pröfiteor autorem eum
esse, et fontem omnis bonitatis, sapientiae, virtutis,
iustitiae, et si quid praeterea laude dignum sit : eoque
nomine omnem illi uni gloriam esse tribuendam.
Simul autem in eius cultu, quern non ipsi
commenti simus, sed quern ille mandavit, totain
hanc vitam esse transigendam, eique veluti ur.i devövendam.
Sed earn tarnen esse nostram et pravitatem
et ingraditudinem, ut illius obedientiae quam
illi debemus loco, toti in eo simus, ut eius voluntati
adversemur, idque ex ea naturae nostrae corruptione,
quae a primo patre nostro Adam propagata
est. Sic enim is, ubi Deum deseruit, simul
nos omnes in suam traxit ruinam. Itaque agnosco
nos a matris utero, propter peccatum quod circumferimus.reos
esse mortis àetémae, ut iure possimus
a Domino damnari. Ad haec, adeo perversam vitiosamque
esse nostram naturam, ut et caecus
sit intollectus, et cor ipsum pravum, [pag. 36]
nihil ut a nobis, quod bonum sit, proficisci queat.
Nam et si quam boni speciem fartasse praetexuerimus,
nihilominus coram Deo mera est abominatio,
si in ea haereamus, quam dixi, naturae oorruptione.
Sed Deus, pro infinita sua bonitato, nos intuitus,
et iutelligens deploratum esse hunc morbum,
nisi si succurreret ipse, nostri misertus est et opem
attulit per illium suum Dominum nostrum Iesum
Christum, quern emisit, ut nos redimeret, et quod
in Adam ademptum fuerat, restituerez Itaque agnosco
Dominum nostrum Iesum, ut id cuius nomine
missus erat, impleret praestaretque, sua morte nos
reconciliasse Deo patri suo, et nostra poccata dqlevisse,
ne quid obstaret, quominus illi accepti essemus.
Nunc quoque per spiritum sanctum a Servitute
peccati nos asserere ac liberare, quum veterem
in nobis hominem, sive naturae nostrae pravitatem
mortificat, ut aliquando renascamur, sicuti ipse nos
régénérât. Sic itaque credo, nos, ex mortis aeternae
faucibus ereptos, a Domino in gratiam recipi, et
iam pro iustis haberi gratuita eius bonitate, nullo
autem nostro merito. Atque ea quidem ratione a
Domino adoptatis, et in numerum filiorum eius ascitis,
spiritum sanctum communicari [pag. 37] per
Christum, ut vitam nostram in Dei obsequium componamus.
Bam tamen esse nostram imbecillitatcm,
ut minime officio nostro respondeamus : sed Dominum
propter Christum eadem sua gratia supplere,
sarcirequc quod nobis deest, suaque misericordia
condonare: ut nobis perpetuo sit opus remission©
peccatorum.
Ergo totam salutis meae fiduciam in Christo
colloco, quern scio certum esse veluti pignus et arram
paterni erga nos amoris: quo Deus pater nos
complectitur: huiusque boni gratiam in solidum uni
Christo acceptam fero: ut ne per somnium quidem
ausim quidquam mihi adscribere. Credo autem fide
nos Christum cum bonis omnibus suis recipere, ubi
pleno assensu excepimus quidquid de eo nobis evangelium
testatur: atque ea ratione nos in eius salutis,
quam evangelium offert, possessionem mitti per
fidem.
Interim agnosco fidem hanc cum poenitentia
coniunctam esse debere, ut sanctam vitam instituamus
recta conscientia dignam: inanem et noxiam
esse confidentiam, imo sacrilegio et impia Christi
contumelia non carere, si qui licentiae peccandi obtendunt
Dei gratiam: quum ad sanctitatem et innocentiam
vocati [pag. 38] simus, non ad immunditiem.
Sic itaque sentio, nostrae quidem salutis
laudem solidam bonitati et misericordiae Dei tribuendam,
eaquë una nostram fiduciam debere niti:
sed tale tantumque bonum nobis non dari, nisi quum
ad Dominum convertimur: ùt fructus bonorum
sanctorumque operum 'conversione tali dignos eda-'
mus. Atque hac quidem fide solum et aeternum