volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

207 OONSILIA. 208
SI OMNIS DISCIPLINAE STATUS TOLERABILIS NEGA-
BITÜR. »)
Etiamsi hactenus tolerabilis fuisset chagta, quae
tibi movit hoc certamen: iam tarnen eo deducta res
est, ut liberum tibi non sit, meo iudicio, eà lege
man ere, ut tarn gravibus malis nullum adhibeatur
remedium. Sed quia in re perplexa adhuc ambigis
quaenam moderatio tenenda sit, meamque sententiam
audire cupis, sio accipe. Si sacra mysteria
profanare nefas est, eerte quaecunque occurrant offendicula
ad excusandum sacrilegium non sufficient.
Quaerenda igitur definitio est, ex qua certo statuere
lioeat quousque pateat ista profanatio. Porro in re
clara et obvia non est tantopere laborandum. Nam
qui passim nülloque delectu vel discrimine quoslibet
admittit ad sacramenta, quin ea profanet non dubito.
Fateor quidem nunquam ita purum esse usum
in ecclesia, qui eorum sanctitati omni ex parte respondeat:
et nos plus satis experimur quam procul
absit nostra ratio a munditie quae optanda esset:
sed aliud est sacros thesauros alienissimis quibusque
prostituere, quam indignis permittere, qui arceri legitimo
iudicio nequeunt. Nimia fuit austoritas in
veteribus. Atqui minus reverentiae deferri sacris
nostris, quam scimus olim habitum fuisse impuris
superstitionibus, plus quam indignum est. Ergo
nisi inter nos vigeat discrimen aliquod, ut prohibeantur
qui sine crassa Dei iniuria admitti nequeunt,
pro confesso sumo tarn baptismum quam coenam
profanari. Fideiussor enim qui recipiendus sit ab
ecclesia alienus, non video. Sed pios malorum
culpa privari iniustum est. Scio ut a publica excommunicatione
abhorruerit Augustinus. Nam quum
Tulgo regnaret tunc in Africa ebrietas, quadam ad
Yalerium epistola morbum hunc lentis remediis sanandum
potius esse existimat, quam excommunications,
quae totam eeolesiam convellat ac dissipet.
Semper tarnen videndum est, ne fraeno laxato foyeatur
peccandi licentia. Ego ut concedam nimium
rigorem esse temperandum: impunitas tarnen nullo
modo ferenda est. Nullam ergo esse legem, quae
coenae et baptismi sanctitatem custodiat, ne utrumque
mysterium contemptui et ludibrio expositum
sit, remissio est minime excusabilis. Quod excipis
nihil privatim tentandum esse: neque etiam hoc
mihi probatur, ut pastor, re nondum cognita, se officio,
abdicet, sponteque deserat stationem suam : verum
qui sincero aedificandi studio pracditus erit,
hoc saltern testabitur sibi fas non esse, ad sacram
Christi coenam promiscue admittere qui palam se
canes esse ostendunt, et excusso pudore, quasi ex
professo contumeliam irrogant Dei mysteriis. Ncc
1) Epp.etRespon8aed. Gen. p. 319, Laus. p. 660, Hanov.
p. 742, Chouet p. 438, Amst. p. 200.
vero paucorum hominum arbitrio acquiescet, doneo ,
populum ipsum cognoverit iugo nolle subiioi: tunc sequetur
deliberatio, quo iure obstriotum teneant Christi
servum, qui ordinem divinitus praesoriptum palam
recusant. Certe ubi rogando et hortando nihil proficitur,
ao frustra otiam conquesti sumus nos religione
constringi ne pergamus soientes et volontés
sacra Dei mysteria profanare: in tarn confusa ordinis
perturbatione quomodo stare nobis lioeat nesoio.
Etsi autem cunctatio reprehensione non caret, ingenueque
fatendum, serius quam decebat hanc causam
susoeptam esse, vel non satis strenue et viriliter
fuisse defensam: non alia tarnen quam nimiae
lenitatis culpa obiioi poterit, quae omnium qui oontumaciter
obsistunt, crimen duplioat potius, quam
invidia oneret Christi servum, qui sua tarditate
ostendit, ut populi saluti consuleret, se nimis fuisse
timidum. Neo yero fervoris et praeoipitantiae oalumniam
ullo argumente melius diluere optarem si
tuo essem loco, quam ingenua ista confessione: vidisse
quidem ab initio quam turpis et pudenda esset
ista profanatio sacrorum; sed sperasse quum
adolevissent, correctionem aliquam: atque hanc
fuisse tolerantiae causam, quia malebas profectu
sensim ad docilitatem formari, quam eos repente
cogère in ordinem: interea non tacuisse quales te
angustiae premerent, doneo videres meliorem rerum
statum: nunc serius et vehementius urgere,
quia hoc tibi nécessitas extorquet Hoc si nunc libère
testeris, constanterque postea insistas, nee finem
urgendi facias, vol remedium malis istis insanabilibus
inveniet Dous, vel te expediet, ut certo tibi
sis conscius, quidquid alii obstrepant, nihil temere
abs te fuisse tentatum. Quod si tibi elapsa fuerit
haec occasio, timendum est ne posthac sentias alio
te quam sanctae vocationis vinculo teneri constrictum.
SUR LES CEREMONIES ET LA VOCATION DES MI­
NISTRES. »)
Sur le poinct des ceremonies et surtout de
garder les iours des festes:
Combien que ceux qui pourchassent une conformité
ie ne scay quelle sans avoir esgard a l'ediffication
de l'église, auront a rendre compte a Dien
d'avoir nourry le mal et empesché le remède et
aussi que ce soit une chose dure et griefve a tous
»
1) Bibl. de Genève Cod. 107, fol 68. Ancienne copie.
Une traduction libre d'une partie de ce teste se trouve dont
les Epp. et Besponsa ed. Gen. p. 348, Laus. p. 658, Ran. .p.
740, Chouet p. "478, Amst. p. 218. Par contre la partie finale
gui mangue dans le latin, se trouve une seconde fois copié«
dans le Cod. Genev. 108, fol. 61 v. Simler a copié le tenu
français dans son vol. 91 à'après une copie aux Archives dt
Berne que nous n'avons pas retrouvée.