volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

183 OONSILIA. 184
mento nititur doctrinae propheticae atque apostolicae,
cuius caput angulare et immotum Christus est
et manet. Adulterina vero ilia est, in qua non
régnât Dei verbum. Eo posito hoc inferimus, cultum
Dei ex mandate ipsius instituendum esse. Ninil
hie humänitus traditüm invectumve ferri posse.
Unius enim Dei esse, legem figere conscientiis.
Unius ius esse, praescribere quid ipse fieri a nobis
velit. Hinc illae querimoniae: Vos sanctae matris
ecclesiae statuta pessum dedistis; quoniam post
Esaiam autore Christo testamur, frustra Deum coli
mandatis hominum ; item ex Iacobo, unum legislatorem
esse, penes quern sit servare et perdere.
Ac si quidquid illud est, quod Dei cultus nomine ab
istis ornatur, intentius inspexeris, merum illic commentum
ex hominum cerebrd conflatum reperies.
lam si de fide et invocatione agitur, quia scriptura
nos ad unam Christi gratiam amandat, miserabilem
conditionem nostram ob oculos ponit, quae certissimam
condemnationem secum afïerat: nos vero praeeunte
scriptura, homines ad illam unius Christi
gratiae agnitionem et praedicationem revocamus:
quod rursum statui non potest, quin momento ab-
' surdissimum illud meritorum commentum ad vitam
aeternam lucrifaciendam corruät. Hinc et illae
obnunciationes : Vos omnem bonorum operum doctrinam
et Studium de medio tollitis. Scilicet ilia
. adversum nos calumnia stare potest, quum omnis
adversariorum istis. de rebus in suis, concionibus docendi
ratio plus quam evanida sit, si ad seriam et
exactam quae ministcrio nostro traditur et inculcat]ir
sanctae vitae institutionem vel eminus admota
conferatur. Hoc vero sic assidue procurator a nobis,
ut tarnen, ne quis se ipsum fallat aliqua operum
suorum iactatione, sic aperte dbceamus: neque.
posse nos quidquam boni, nisi spiritu Dei nos dirigente:
ncque adeo sancte viventibus (quum innumeri
sint nostri defec'tus, nihil in nobis non caducum
in sese, et nullius ad iustitiam coram Deo exhibendam
momenti) fundamentum aliud non exstare,
quo solida iustitia nobis constet, quam ut Christi
unius crucem ac mortem, omnibus aliis post tergum
reiectis, ambabus manibus complectamur. Huic
fidei fundamento veram invocationem ita connectimus,
ut et ad Deum unum preces nostras dirigendas
esse ostendamus, quum nos ad se compellet: et
ne nostrae indignitatis conscientia ab illo nos avertat,
per Christum unum, uti apud patrem mediator
nobis offertur, ad thronum gratiae cum certa fiduoia
accurrendum nobis sit. Hinc et illae lacrymae:
Vos in sanctos et sanctas Dei contumeliosi estis !
vos illorum cultum et honorem sustulistis! Scilicet!
quum sanctorum Dei hominum memoriam eo
quo Dominus nos docet loco habendo sincero studio
illam retinemus et honore prosequimur: ferre autem
non possumus ut sancti ipsi in idola transformati,
Dei aut Christi loco habeantur. Imo < etiam affirmare
audemus, si quid istorum per quae mundus
insaniens suo more, creaturis semper affixus creatorem
secure despicit: si .quid, inquam, istorum piae
illae et iam felices animae sentiunt, totas zelo accendi
ad Dei iudicium in sacriregos istos sues culi
tores accersendum. Quod ad sacramenta attinet,
quum illorum et usus et scopus sit, ut nos in Dei
timoré, reverentia et misericordiae fide confirment,
dici non potest quam, indigne omnia' hic etiam inversa
atque interpolata sint. Et nobis adhuo obiicitur,
ubi ilia suae puritati quasi veris natalibus
restituere conamur, sacramenta a nobis exinaniri.
Expendatur vero nostra omnis ratio ad unam institutionem
Domini, ut si quid abJUa discrepet, ad^
notetur. Exsulat quidem hinc missa, ut istio régnât.
Sed postliminio rediit coena Domini: ipsa, in-"
quam, coena Domini, uti ab ipso semel instituta
est, quod neque ipsi adversarii infitiari possunt.
Tantum suum ritum et receptum servitium divinum,
quod vocant, obiiciunt pro omni defensione. Nos
vero meliori iure et firmiofi nitimur, mandato Domini
ipsius, quod inviolattim stare oportet usque,
ad finem saeculi. Hoc faciendo, inquit Paulus,
mortem Domini annunciabitis donee veniat. Hio
igitur nemo quidquam immutare potest, quin rebellions
crimine coram' Domino teneatur. Prolixior
sim, si reliqua attingam, quae magis praetermittam.
Et satis etiam nunc fuerit; te ex istis quae hie habes
gustum aliquem percepisse, qui te ad uberiorem
cognitionem pleniore tractatione accedente pcrducat
Vale in Domino. Dominus te spiritu suo regat, a
quo ipsius voluntati respondere discas, et tuae saluti
ac tranquillitati consultum velit. Genevae.,
POUR LES EVESQÜES ET CUREZ DE LA PAPAULTÊ. 1 )
Pource quon sest enquis de moy en cas que
Dieu fist la grace à quelques Evesques et Prestres
de la Papauté de se reduyre, quele procedure on
devroit tenir à les recevoir pour Pasteurs, iay bien
voulu coucher en brief par escrit ce quil men semble •
priant ceux qui liront ce sommaire dexcuser la
briefvete: dautant qu'a grand peine ay ie eu des
1) Bibl. de Genève, Cod. 145, fol, 146. Une autre copie,
que nous désignerons par la lettre B., se trouve immédiatement
après fol. 148, et porte le titre: Comment, doivent se conduire
les Evesques et curez qui sont illuminez et veulent renoncer
au Papisme et suyvre l'Evangile et à quels enseignes
On les doit recevoir pour pasteurs ou au contraire: fait en
Novembre 1561. De cette seconde copie paraît dépendre cette
du MS. de la Bibl. impér. CdU. Bupuy Vol. 102, fol. 68 sur
laquelle une main étrangère a mis: Pour M. RemondChauvet.
Elle s'accorde en tout avec B. Une traduction latine dé cette
pièce se lit dans les Epistolae et responsa Gen. 1575, p. 339,
Laus. p. 646, Han. p. 726, Chouet p. 446, Amst. p. 212.