opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

159 EPISTOLAE 3232—3233 160
in procinctu standum est: atque ut gravioribus maus
obviam eatur, constituenda est vobis recta probaque
gubernationis ratio, quae fidelis est sanctae
paeis custodia. Nam ut animam ecclesiae constat
esse doctrinae puritatem, ita disciplinant nervis conferre
merito licet, quibus devincfcum et connexum
corpus firmitatem suam tuetur.
lam s ) altera ex parte studium yestrum acuere
debet aliorum hostium improbitas : Romani Antichristi
praecones dico, qui ut fucum rudibus faciant nomen
ecclesiae sonora voce assidue ebuccinant. De ecclesia
nihil inter nos est controversiae, quin veneranda omnibus
Dei filiis esse débeat eius autoritas: nisi quod
Uli sub fallaci honoris praetextu suae libidini umbratile
ecclesiae nomen subiiciunt, nos ita ecclesiam ex
animo reveremur ut sacrum eius nomen profanare
summum apud nos sit nefas. Ut alios omittam pios
sanae puraeque doctrinae ministros, a me iam antehae
compluribus in locis fere ad fastidium agitata fuit
haec quaestio: quum de ecclesia sermo habetur, cuius
caput est filius Dei, et quam idem, qui fons est vitae
aeternae, spiritu suo semper vegetat, quam ridiculum
sit mutilum capite suo corpus, deinde mortuum cadaver
proferre. Clamitant mercenarii papae adulatores
se ecclesiam habere. Verum sit nee ne quod iactant,
non aliunde melius potest cognosci quam dum caput
inspicitur. Id vero sacrilega eorum violentia abscissum
esse constat et truncatum. Quomodo enim capitis locum
retinebit Christus sua omni virtute spoliatus, delectus
imperio, nudatus dignitate? Hac lege caput eum ecclesiae
constituit coelestis pater, ut evangelii sui doctrina
omnes a summo usque ad infimum regat, ut
unicus sit sacerdos qui patrem ipsum assidue nobis
propitiet, quemadmodum semel tram eius mortis suae
sacrificio placavit, ut eiusdem mors perpétua sit pro
peccatis expiatio, sanguis unicum lavacrum, obedientia
solida satisfactio : ut solus sit intercessor cuius patrocinio
exaudiantur preces nostrae, ut fidus sit defensor
ac tutor qui suo nospraesidio tegat, ut domitis carnis
nostrae vitiis in iustitiam et sanctitatem nos reformet,
ut solus beatam in nobis vitam inchoet ac perfiaiat.
Horum omnium si quid residuum fecerunt papistae,
habeant sane a parte sua ecclesiam. Quod si
papa saeva et plus quam crudeli tyrannide conscientias
opprimens Christo imperium abrogavit, si regiminis
formam invexit ab evangelii doctrina prorsus aUenam,
si novum et exoticum sacerdotium commentus est ut
se mortalis homo reconciliatorem inter Deum et mundum
ingerat, si quotidiana sacrificia fabrificavit quae
in mortis Christi vicem subeant, si mille piacula redimendis
peccatis invenit, si fictitia lavacra ex lacu
Averni eduxit quae sanguinem filii Dei siccarent, si in
eius locum innumeros patronos substituit, si iustitiam
quae in solidum ab eo petenda erat in mille frusta
5) N. 1607, pag. 294.
laceravit, si liberum hominis arbitrium spiritus sancti
loco er exit: non est quod ambigat quispiam verum
Christum procul a papatu exsulare. Mortuum cadaver
pro vivo Christi corpore a papistis ostentari ideo
dixi, quod exstincta evangelii doctrina (quae vera ecclesiae
anima est eamque sola vivificat) umbratilem
tarnen nescio quam ecclesiam magnifiée praedicant.
Quam corrupta sit apud eos doctrinae puritas, imo
quam prodigiosis erroribus foedata, palam facimus.
Uli non modo tegendis omnibus corruptelis ecclesiae
umbram obtendunt, sed quiritantur praeterea gravem
a nobis et indignam ecclesiae iniuriam fieri quod earn
dicamus errare. Atqui primo examen doctrinae habendum
erat ut inde ecclesia agnosceretur. Aequi isti
probique aestimatores fucosum titulum doctrinae obruendo
discrimini vim praeiudicii habere volunt. Neque
vero id fallendi causa. Nam quibus praestigiis
vel lusciosos oculos in tanta luce deludere tentarent?
Sed quia hanc mentiendi licentiam in tyrannidis suae
parte députant, sibi non videntur pro voto dominari
nisi contumeliose miseras animas sübsannent.
Ne longius petatur exemplum, nostra aetate vidimus
nunc patres Tridentinos, nunc Bononienses, 6 )
quum hostiliter inter se digladiarentur, utrinque
tarnen ventosos suos canones despumare. Et sane
si acquiescitur eorum principiis, utrinque triumphus
paratus erit. Sedent 1 ) iUic episcopi nescio quoi et
àbbates centum forsan cornutae bestiae. Si flos sélectissimus
totius gentis illic niteret, nihil tarnen esset
aliud quam scelerata in Deum conspiratio. Nunc
vero postquam furfur et quisquilias impuri putidir
que sui gregis in unam lacunam congessit papa, inde
subito repraesentativa ecclesia emerget? Et adhuc nihil
eos pudet sacrum generale et legitimum concilium
vocitare, quod ne inanis quidem et comica concilii larva
did meretur? Nos vero, quibus data est promissio
Antichristum qui in templo Dei sedet spiritu oris
Dominis oportere destrui, foedam hanc et meretriciam
impudentiam sacrosaneto illo verbo, cui tarn audacter
insultant, refellere non desinamus : ut palam omnibus
fiat quid inter castam Christi sponsam et foetidum Belial
scortum, quid inter sanetuarium Dei et Satanae
lupanar, quid inter spirituale piorum domicilium et
porcorum haram, quid denique inter veram ecclesiam
et romanam curiam intersit.
Huius rei nulla certior vel magis dilueida neque
ab Euclide neque ab Archimede afferri demonstratio
potest, quam si ecclesiae qualis a Luca describitur
cum synagoga papali fiat comparatio. Neque vero
usque adeo sum rigidus ut ad normam apostolorum,
quae angelica est ac coelestis, confusum istud chaos,
6) Cave id ita aeeipias ac st dicere voluisset hoc ipso
tempore concilium in alterutra wrbe congregatum esse, quod
a. 1560 nullum erat.
7) M 1607, p. 295.