opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

125 1560 IUN. 126
Si autem idem Polonus aliquid effutiverit, hoc ad
se non pertinere. Inter alia autem dixit Calvinus :
non petimus, ut Apologia mutetur quoad sensum,
sed ut ab invectivis purgetur et quaedam sine affectatione
commodius dicantur. Pauca quaedam
adhuc contulimus: tandem dixerunt, se totum negotium
deliberaturos, responsumque mihi daturos.
Itaque ego abivi.
Post duas horas, coetu dimisso, cum Petro
Vireto (agit enim et ipse nunc Genevae) contuli
peculiariter et quidem familiarissime, de sacramentis,
de iustificatione duplici, quam ipsum tripliciter
distinxisse ostendi, in libro de Verbo Dei: de vietu
ministrorum, et de magistratu. Sed ipsum puduit
poenituitque suae censurae. 6 ) Dixit enim, sua cogitata,
inter legendum obiter excepta, IAsmanino
tanquam fratri communicasse, nee putasse ad siliorum
manus ea perventura : ideo ipsum non debuisse
ilia inter vulgus spargere. Obiter obieci, ipsos conqueri
de Lutheranorum scriptis, quod illis fuerint
causae persequutionis in Gallia, quum non tarn a
papistis, quam a suis viderentur damnati. Possent
et nobis similia evenire, quare et inter nos dispiciendum
esse, ne nobis invicem noceremus, et inprimis
cavendum, ne hostes per se crudeles magis
inflammarentur: et dum affectjbus quorundam indulgere
vellemus, innocentes Christi servi hostium
crudelitati proderentur.
Die sequenti, videlicet sabbathi, invitabat me
totus conventus per Theodorum Bezam ad publicum
oonvivium: in quo multa verba fecimus de
statu Boemiae, ubi et mentio incidit captivorum
nostrorum. Tandem Viretus iussus a Calvino narravit
mihi suam tragoediam Lausannae actam cum
Bernensibus ob disciplinae Studium. Ibi mox per
occasionem (ut soleo coronam nostram non negligere)
exposui simili modo cum nostris agi in Polonia.
Multos enim dicere, disciplinam ab initio non
esse inducendam, quia retardaret cursum evangelii.
Ad haec uterque dixit: Nequaquam in initio
esse omittendam. Finita coena coepit ad me
loqui Calvinus, reddens causas instituti convivii:
quod videlicet fratres hospitalitatis ergo me eo
exoipere et amorem erga me suum declarare voluissent:
ideo se petere omnes, ut boni consulerem.
Deinde ut omnium nomine salutem per memissam
plurimum fratribus referrem, eisqué literas, quas ad
me ubi se subscripserint missuri essent, redderem.
Ego, ut par fait, gratias egi cum pollicitatione
mutui officii et remunerationis a fratribus atque
valedixi.
Die xii. Iulii redii Tubingam ad D. Vergerium,
quern in lecto graviter decumbentem inveni. .Diligenter
se fratrum precibus commendavit. Paulus
6) quam vide infra.
Süvcmus multa ex mequaesivit delegitimo processu
discessionis fratrum a romana ecclesia: fait enim
aliquando coniunctissimus Staphylo, a quo ipsi hunc
scrupulum iniectum esse opinor.
3321.
CENSURAE THEOLOGORUM
HELVETICORUM IN CONFESSIONEM
FRATRUM BOHEMORUM. »)
(Ex arobivis fratrnm Herrenhutiae in nostrum ustrai destcrfpsit.
P. Kummer V. D. M. — MSS. Tom. IX. p. 270.)
Censura loh. Calvini.
In explicatione mysterii coenae dominicae adhibenda
est clara expositio verborum Domini, ne posteris
ulla ansa disputandi relinqnatur. Nimis breviter
et fere concise asseri panem esse corpus et
vinum sanguinem Christi. Modum excessisse liberius
contra omnes scribendo qui verborum Christi
expetunt expositionem, et si omnem interpretationem
respuant fastidiosi videri possint. Non recte
sentire ait, neque fas esse putat homini christiano,
in genere omnes damnare qui praecise non fateantur
panem e8se praesentissime Christi corpus. Obscuritas
tollenda est clara expositione quae non pugnet
neque cum Augustana neque fratrum confessione.
Wolfcangi Musculi Censura.
Non probat ea dicta quae sanioribus et mysterii8
Christi conventioribus * sententiis in Confessione
positis parum convenire videntur, et quae occasionem
praebeant imperitis crassius de sacramento
hoc dominici corporis et sanguinis cogitandi Ideo
suadet dextra explicatione intelleotum sententiarum
ambiguarum exponere. In doctrina iustificationis
non satis aoeedere ad doctrinam apostolicam, quum
iustificationem substantialem tantum constituant,
quae primum sit in Deo extra hominem, deinde in
nomine per regenerationem, ac interea imputationem
iustitiae quae sola in Christum fide acquiritur
non attingere. Item circumspectius loquendum de
3221.1) Confessionem illam Lismaninus theologis exhibuisse
dicitur in notitia guadam vernaciila Bohemorum lingua conscripta.
Annum 1660 praeßeum habent illae censurae, non
ab autoribus additum sed ut videtur ab eo qui cosdem l. I.
coniunetim transscripsit. JEas h. I. subiungimus non hoc ipso
tempore scriplas sed ad illustranda praecedentia valantes.