opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

123 BPISTOLAE 3219—3221 124
interim et hanc Christi eeclesiam tuis semper commandes
precibus rogo. His etiam salutem plurimam
ascribo DD. Vweto, Besae, MoréUano nostro,
caeterisque tuis omnibus symmystis * et fratribus
quos omnes tecum Deus optimus maximus diu servet
incolumes beatosque reddat. Sanctmariae fodinaruni
die 27. Iunii 1560.
Tui observandissimus 3 )
Petrus Marbufius.
3220.
HERBERTI RELATIO DE SüO CUM
OALVINO OOLLOQUIO. ')
(Ex autographo Arohiv. Herrenhut. MSS. IX. 286. — Edidit
Gindely, Quellen z. Gesch. d. böhm. Brüder p. 199.)
Eadem capita, quae Musculo recensui, etiam
Calvino retuli. Gratias egit, et dixit, quo semper
prosequutus esset amore fratres, eodem se prosequuturum
in finem, quoniam tanto amore ipsum prosequerentur
fratres ut tarn longa via me ad se
mitterent. Verum totum argumentum ad se solum
non pertinere, sed etiam ad collegas suos, proinde
se velle convocare omnes ministros a prandio, ut
eadem mandata illis exponerem. Quod factum est
paulo copiosius. Sed mandata a me exposita valde
crasse repetebat Calvinus inquiens: Haec ergo tua
sententia est, nos mendaciis fuisse imbutos, et falsa
scripsi8se contra vestros, eosque praeiudiciis gravasse
etc. Nonne? Hic quum inter duos scopulos
me agitari animadverterem, nolebam 2 ) respondere
ad interrogationem, sed qua potui moderatione eadem
supradicta meis verbis breviter replicavi. 3 )
Tunc ad singula puncta respondit: Primum quod
ad nostras non scripsissent, excusavit distantia locorum
et penuria nunciorum. Ad Polonos vero se
soripsisse rogatos: sed Don potuisse approbare illam
vehementiam in Apologia sine distinctione, et obscuritatem
atque affectationem, quia hinc appareret,
scriptorem fuisse indoctum. Delationem ambiguë attigit:
eo turn inclinare videbatur, quasi nulla illis
data fuisset. Sed in D. Vergerium asperius inve-
3) sic.
3220.I) De Rokytae et Herberti legatione supra diximus.
Plura habes ap. Gindely I. I.
2) Gindely legebat: volebam. Lectio dubia, sensus nostrae
favet.
3) explicavi idem.
hebatur, quod suis profectionious ambiret tarn gloriam
quam quaestum, et vellet aliouius sectae exsistere
auotpr, quum tarnen scirent quis esset et quantum
posset. Blandratam autem belluam et bestiam
vocabat. Respondi ego: Boemiam illis esse propiorem.
Ergo citius eos ad nostras scribere potuisse,
quam ad Polonos. Causam autem vehementiae
fuisse adversarios vehementiores, videlicet Habrovanitas,
cum quibus aliquot annis decertatum fuisse
significavi: quia sacramentym nudum tan tum Signum
esse asserunt et relativa vel demonstrativa ad
personam Christi referunt: quam opinionem nostri
reprobaverunt, quo verba Christi servarentur, quae
alias essent vana: nulla quoque efficacia esset m'inisterii
vel institutions Christi, illuderemur tum
inanibus signis et vanis speotaculis. Item nulla
esset praesentia Christi, sed imaginatio turn quaedam
speculativa, frigida, quae a coniunotione, 4 )
quam cum Christo rêvera habemus, alienissima est,
quia exea nullus usus esse potest. Nos autem percipimus
verum effectum, et si nostri läistinguunt
inter communicationem spiritualem et sacramentalem,
tarnen sacramentalem non inanem esse dicunt propter
coniunctionem et unionem saçramentalejn panis et
vini, corporis et sanguinis. Quod autem ad delationem
adtinet, miror quomodo res habeat. Et si lubet audire,
V. E. dicam. Obiectum est mihi Tiguri, Polonum
quondam legatum (quern etiam apud vos hic fuisse
audio) nostras accusasse divortii. Hoc si verum
esset et nostri rescirent, certe moleste ferrent istam
iniuriam illatam, quia rem aliter habere ex tota actione
inter utramque partem gesta perspicue videre
est. Nostri illis nunquam defuerunt, sed quoties
rogarunt sua consilia tamquam confoederatis
communicarunt et praeterea non semel sed sexies
suas legationes ad eos miserunt, non absque sumptibus
magnis quibus non ita diffluunt 5 ) quoniam
non habent larga bénéficia. Sed quomodo officia
fraterna acceperint, ipsi secum reputent, unicum tarnen
caeteris existimandum relinquo. Quum a nostris
proxima legatio dicto die ad locum praescriptum
missa fuisset, quod ut fieret ipsi petierant,
comparuit eorum nemo : nostri igitur tanquam illusi
coacti sunt longum iter cum damno suo remetiri.
Utri iam coniunctionem initam coluerunt, aut
violarunt? De D. Vergerio nihil est quod dicam:
scio quidem eum fuisse inPolonia, sed puto in negotio
sui principis: in Moravia aut Boemia apud
nostras, quod ego sciam, nunquam fuit.
Hinc rediit Calvinus ad exprobrandam nobis
vehementiam, ubi (petita venia) suam quoque modestiam
ei obieci, quae fuit gratissima scilicet.
Deinde Polonum adfuisse dixit, sed Stanca/ri causa.
4) Conventions G.
5) deflunnt G.