opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
75 EPISTOLAE 3189-3193 76 beaevolentiae atquö observantiae meique etiam in ecclesiam ipsam auioris abundantia, sed et dolore quem ex recordatione calaniitatis publicae capio, plnribus verbis ad te scripsi. Est eniin dolendum, hos homines, his praesertim tarn deperditis moribus et temporibns, in homines innocentes iusanire, quam vel Antichristo profligando vel restaurandae pietatis et morum disciplinae studere malle. Ac quum plerique eoruin, ut res ipsa clamât, nominis sui nobilitandi improbo studio concitati libellos illos emittant, cui non doleat ipsos, siquidem fieri illustres omnino velint, non potius, ut homo graecus olim, Dianae quam Christi templum incendere? Sed ne te diutius a tuis negotiis detineam, finem iain scribendi fttcio, teque, ut et illud officium menai aequo animo aceipias et me quod soles âmes, vehementer etiam atquo etiam oro. 3 ) D. Bezam, D. Macarium, itemque Oeonviîleum et caeteros meis verbis saintes velim. Datae Tiguro calend. Maiis an. AI. D. LX. Iohs. Wolphius tuus. 3190. BEDFORDUS ») OALVINO. Literae commendatitiae. In Anglia res religionis lentius quidem sed tarnen procedunt. (Ex autographo Cod. Coth. 405. fol. 101.) Clarissimo viro D. Ioanni Calvino fideli ecclesiae Genevensis pastori. S. P. D. Quum Silvius Perottus Italus, et Petrus Willis Anglus isthac iter facturi essent, nolui eos venire absque meis Uteris, partim ut te salutarem, partim ut testimonium praeberem horum pietatis: uterque enim religioni favent * et utrique bene esse cupio. Quocirca mihi gratum erit audire quod humaniter isthic accepti sint. Quod vero ad religionem spectat, etsi non ea liât promotio quam maxime cuperem, tarnen in dies maiori spe ducor, ut ea felicius procedat. Si quid ego interim tua et tuae ecclesiae causa hic praestare possum, libère ea sine ulla exceptione ad me scribas. Aliud quod in praesentiarum scribam non habeo, nisi quod se- 3) Reliqua a God. Turk, absunt. 3190.1) Francis Bussel second earl of Bedford, reginae Elisabethae a eonsiliis intimis. (N. 2264.) renissima Regina Dei gratia recte valet. Bene efc féliciter vale piosque omaes meo nomine salutato. Londini iiii 0 . die Maii 1560. Tuae Pietati addictissimus F. Bedford. 3191. BULLINGERUS OALVINO. Indicium de nova confessione Wirtembergensi. ') (Fragmentum antographon quod asservatnr in Bibl. civ. Sangallensi MSS. T. 37, Bpp. VIII. fol. 312. Inseriptio desideratur et initium absciBsura est.) Legi confessionem vel coniurationem potius theologorum Wirtembergensium, ac video illos paucis8imis demptis recidere ad vomitum vel ad papismum. Non aliter sentiunt papistae. Quanquam magis accédant ad deliria Schuenkfeldii dum disserunt de ascensione corporis Christi ad coelos etc. Video prorsus actum etdesperatum esse de concordia sincera. Vi enim errorem isti foedum in mundo retinere volunt. Iudicium ergo Dei tarn certo subibunt quam certa et indubitata sunt pronunoiata Dei. Sicut olim Deus exercuit ecclesiam persequutione gravi dum inter se pastures altercarentur, ita nobis quoque fiet. Dominus misereatur nostri. Vale. Festinantissime haec scribo 5. Maii 1560. 3192. Tuus Bullingerus. HALLERUS BULLINGERO. Nuntiat quae rescivit de coniuratione Ambosiana. (Ex autographo Arch. Turic. Plut. VI. Vol. 115, olim Serin. B. Epp. Tom. VIII. fol. 2997. — Simler. Vol. 97.) 3191.1) a synodo Stuttgardiensi d. 19. Dec. 1559 conscripta, Brentio auiore, guum Ragenius minister Nürtingensis (N. 3109) Calvinismi suspectus cum caeteris eidem subscribere cogeretur (JPfaff, Acta p. 332. Harttn. u. Jaeger, Brenz Et. 373) cf. etiam N. 3187. Edita est a. 1560. Titulum supra dedimus.
77 1500 MAI. 78 Clarissimo viro D. Heinrycho Bullingero Tigurinae ecclesiae pastori fidelissimo domino suo honorando et compatri carissimo. S. De Gallico tumultu multa adhuc variaque feruntur. Ex quibus ut forte non omnia vera sunt tarnen non omnia quoque falsa esse poterunt. Certuin ost aliquos illorum qui Regem in castro Ambiensi invadere voluerunt, repressos et oppressos esse. *) Oortum est etiam, gravem fieri inquisitionem in coniuratos, et praesertim corum duces. Metuunt nostri ne Genevae 2 ) invoniantur omnia haec esse composita, eaque ratione Genevensibus bellum inferatur, cui nos quoque involvamur. Quid olfaciant plene satis nondum cognosco. Reviserunt tarnen his diebus omnia quae ad expeditionem pertinent, ut quocunque die, quacunque hora suscipienda sit, parati sint. Valentiam 3 ) ferunt teneri adhuc a coniuratis, qui constituerint illic pro defensione sua fortiter mori potius quam dira carnificum supplicia ferre. De ministro 4 ) etiam quodam fertur triduo miserabiliter ustulato, antequam morti penitus traditus 6it. Feruntur et alia multa quibus nèscio quam fidem habere debeam. Bernae 5. Maii 1560. I. Hall, tuus perpetuo. 3192.1) Hie fama eundo crevisse non videtur, quum scripto- • res coaetanei horrendissima quaeque de supplictis sumptis référant. La Flanche p. 257: Ainsi furent plusieurs jours pendant un mois employés à couper testes ou à pendre on à noyer. Il s'en trouvoit en la riviere de Loyre tantost six huiot douze quinze attachés à des perches. Il ne fut jamais veu telle pitié. Les mes d'Amboise estoient coulantes de sang et tapissées de corps morts, si qu'on ne pouroit durer par la ville pour la puanteur et infection. — D'Aubigné, Mém. éd. Buchon p. 472: Un an après mon père m'amena à Paris, et en passant par Amboise un jour de foire il vit les testes de ses compagnons de la conspiration d'Amboise sur des poteaux, qui estoient encore reconnoissables : ce dont il fut tellement emu qn'il s'écria, au milieu de 7 à 800 personnes qui estoient là: Ils ont décapité la France, les bourreaux, et puis il donna des deux à son cheval. — Numerum occisorum ferunt fuisse circiter 1200. 2) Vide epp. Calvini et Bullingeri praecedentes. Quos nostros dieu, sunt Bernenses. 3) cf. N. 31&5. 4) Hist. d. Martyrs 541 v. Deux ministres de Valence (Lancelot et Soûlas, d'autres nomment encore un troisième de Stratis) furent décapitez. Marquet procureur en la ville, un nommé le Chastelain, et N. Blanchier, qui estoient des principaux de la ville furent pendus. Les ministres furent exécutez en qnalité d'auteurs de sedition et lenr furent pendus au cou des billets avec ces tiltres: Voici les chefs des rebelles. (Hist. eccl. I. 352.) 3193. SCHENCKIÜS CALVINO. Denuo de Lutlwranis queritur maxime Melanchthonis morte motus quem Uli minus lugent quam qui Zwingliani dicuntur, suamque ipsius pro saniore doctrina operam commendat. ') (Ex autographo Cod. Genev. 113, fol. 34.) Praostanti quum pietate tum eruditione viro D. Ioanni Oalviuo ecclesiastae Geuevonsi primario domino et praeceptori suo carissimo. Matthias Schonckins D. Ioanni Calvino S. D. P. Multis mihi nominibus gratae tuae fuerunt literae, domine ac praeceptor carissime, maxime vero quod ex iis tuum conservandae puritatis dootrinae evnngelicao Studium recoguovi, quippe qui in tantis occupationibus respondere epistolae pulveris plenae et tua exspectatione oruditioneque non satis dignae gravatus non sis. Quod ego, etsi magnopore optavi, tamen sporare certe quidem, quum tenegotiis plurimis occupatum esse scirom, non potui. Ac quod denuo te interpello, tantum oo fit ut mihi litems tuas et redditas et gratas inprimis fuisse scias. In quibus quae de Saxonicis doctoribus scribis pluB satis vera sunt: intolerabilem scilicet eorum esse tum arrogantiam tum in alios tyrannidem. Quam quanquam ego summam expertus hie sum, tarnen eum me divina gratia vicissim praebui, ut vel lenitate et modestia sola induci in A T iam debuissont. Quae quo maior in D. Philippo Melanchthone, praeoeptore olim meo, fuit coniunota cum pietate eruditioneque singulari, hoc magis ilium nobis abreptum doleo. Scito enim ad 14. Cal. Maii*) diem eum suum obiisse, maiore proeul dubio nostro qui Zvingliani dieimur, quam Lutheranorum et confessionistarum, quod dictu mirabile est, luctu. Cuius utinam tarn multi moderationem et lenitatem imitentur, quam multi Lutheri (quem et ipsum docentem Viteborgae audivi) (Myukmfivxfav exprimere sunt conati. Praeceptorom illum 3 ) quidem suum plerique vocant, sed quam dégénèrent ab ipsius ingenio moribusque res ipsa testatur. Anuon enim insanit tantum non Wesphalus*? et cum eo plerique alii, inter quos nostros (Augustanos dico concionatores) vel inprimis numerandos censeo, homines sola arrogantia excellentes, qui quo me pacto exceporint suis naçadôÇoiç adversantem alias fortassis audies. Mo 8193.1) cf. N. 3171. 2) imo 13. Cal. i. e. 19. April 3) Melanch add. in margine.
- Page 3: GE Biblioth. pub. et univ. 10612919
- Page 6 and 7: PHlftlv
- Page 9: THESAURUS EPISTOLICUS CALVINIAJSrUS
- Page 13 and 14: 3151. BEZA BÜLLLNGERO. MDLX. Tradi
- Page 15 and 16: 5 1560 IANUAR. 6 diensium, ut ex mu
- Page 17 and 18: 9 1560 IANUAR. 10 rimus toto fere a
- Page 19 and 20: 13 1560 FEBRUAR. U 3161. CALVINUS B
- Page 21 and 22: 17 1560 FEBRUAR. 1» animo fuerat,
- Page 23 and 24: 21 1560 FEBRUAR. 22 3166. STÜRMIUS
- Page 25 and 26: 25 1560 MART. 2G a Lasco die 8. Ian
- Page 27 and 28: 29 1560 MART. 30 par deçà. De sor
- Page 29 and 30: 33 1560 MART. 34 ludimagistrum Augu
- Page 31 and 32: 37 1560 MART. 38 Tranquillum eccles
- Page 33 and 34: 41 1560 APRIL. 42 quam fieri potest
- Page 35 and 36: 45 1560 APRIL. 46 quoque vestro pro
- Page 37 and 38: 49 1560 APRIL. 50 quanquam inter om
- Page 39 and 40: 53 1560 APRIL. 54 et doctissimo mei
- Page 41 and 42: 57 1560 APRIL. 58 D. Franciscus le
- Page 43 and 44: 61 1560 APRIL. 62 giis apud Christu
- Page 45 and 46: 65 1560 APRIL. • 66 main lequel a
- Page 47 and 48: 69 15G0 APRIL. 70 concordia, sed ea
- Page 49: 73 1560 MAI. 74 rat, a doctoribus n
- Page 53 and 54: 81 1560 MAI. 82 ecquid fuissent oon
- Page 55 and 56: 85 1560 MAI. 85 palam fieri. Re aud
- Page 57 and 58: 89 1560 MAI. 90 3200. OALYINUS UTEN
- Page 59 and 60: 93 1560 MAI. ' 94 ex evanidis quae
- Page 61 and 62: 97- 1559 MAI. 98 quo nomine et tuis
- Page 63 and 64: 101 1560 IUN. 102 flectendum esse o
- Page 65 and 66: 105 1560 IUN. 106 legitimis habendo
- Page 67 and 68: 109 1560 IÜN. 110 graviter invisum
- Page 69 and 70: 113 1560 IUN. IM Riohenvillensi dix
- Page 71 and 72: 117 1560 IUN. lis private cupiditas
- Page 73 and 74: 121 1560 IUN. 122 nunc trepidant. E
- Page 75 and 76: 125 1560 IUN. 126 Si autem idem Pol
- Page 77 and 78: 129 1560 IÜN. 130 Fidelibus Christ
- Page 79 and 80: 133 156 banc quoque sub vitae finem
- Page 81 and 82: 137 1560 IUN. • 138 copum habent,
- Page 83 and 84: 141 1560 IUN.—IUL. 142 ram adhuc
- Page 85 and 86: 145 1560 IÜL. 146 meque libenter a
- Page 87 and 88: 149 1560 IUL. 150 3339. VILLEGAGNON
- Page 89 and 90: 153 1560 IUL. 154 ignotus tui rero
- Page 91 and 92: 157 1560 IUL. 158 Quum de Christi r
- Page 93 and 94: 161 1560 AUGUST. 162 a quo et natur
- Page 95 and 96: 165 1560 AUGUST. 166 que expulsam e
- Page 97 and 98: 169 1560 AUGUST. 170 professus es q
- Page 99 and 100: 173 1560 AUGUST.—SEPTEMB. 174 ser
75 EPISTOLAE 3189-3193 76<br />
beaevolentiae atquö observantiae meique etiam in<br />
ecclesiam ipsam auioris abundantia, sed et dolore<br />
quem ex recordatione calaniitatis publicae capio,<br />
plnribus verbis ad te scripsi. Est eniin dolendum,<br />
hos homines, his praesertim tarn deperditis moribus<br />
et temporibns, in homines innocentes iusanire, quam<br />
vel Antichristo profligando vel restaurandae pietatis<br />
et morum disciplinae studere malle. Ac quum plerique<br />
eoruin, ut res ipsa clamât, nominis sui nobilitandi<br />
improbo studio concitati libellos illos<br />
emittant, cui non doleat ipsos, siquidem fieri illustres<br />
omnino velint, non potius, ut homo graecus olim,<br />
Dianae quam Christi templum incendere? Sed ne<br />
te diutius a tuis negotiis detineam, finem iain scribendi<br />
fttcio, teque, ut et illud officium menai aequo<br />
animo aceipias et me quod soles âmes, vehementer<br />
etiam atquo etiam oro. 3 ) D. Bezam, D.<br />
Macarium, itemque Oeonviîleum et caeteros meis<br />
verbis saintes velim. Datae Tiguro calend. Maiis<br />
an. AI. D. LX.<br />
Iohs. Wolphius tuus.<br />
3190.<br />
BEDFORDUS ») OALVINO.<br />
Literae commendatitiae. In Anglia res religionis<br />
lentius quidem sed tarnen procedunt.<br />
(Ex autographo Cod. Coth. 405. fol. 101.)<br />
Clarissimo viro D. Ioanni Calvino fideli ecclesiae<br />
Genevensis pastori.<br />
S. P. D. Quum Silvius Perottus Italus, et Petrus<br />
Willis Anglus isthac iter facturi essent, nolui eos<br />
venire absque meis Uteris, partim ut te salutarem,<br />
partim ut testimonium praeberem horum pietatis:<br />
uterque enim religioni favent * et utrique bene<br />
esse cupio. Quocirca mihi gratum erit audire quod<br />
humaniter isthic accepti sint. Quod vero ad religionem<br />
spectat, etsi non ea liât promotio quam<br />
maxime cuperem, tarnen in dies maiori spe ducor,<br />
ut ea felicius procedat. Si quid ego interim tua<br />
et tuae ecclesiae causa hic praestare possum, libère<br />
ea sine ulla exceptione ad me scribas. Aliud quod<br />
in praesentiarum scribam non habeo, nisi quod se-<br />
3) Reliqua a God. Turk, absunt.<br />
3190.1) Francis Bussel second earl of Bedford, reginae Elisabethae<br />
a eonsiliis intimis. (N. 2264.)<br />
renissima Regina Dei gratia recte valet. Bene efc<br />
féliciter vale piosque omaes meo nomine salutato.<br />
Londini iiii 0 . die Maii 1560.<br />
Tuae Pietati addictissimus<br />
F. Bedford.<br />
3191.<br />
BULLINGERUS OALVINO.<br />
Indicium de nova confessione Wirtembergensi. ')<br />
(Fragmentum antographon quod asservatnr in Bibl. civ. Sangallensi<br />
MSS. T. 37, Bpp. VIII. fol. 312. Inseriptio desideratur<br />
et initium absciBsura est.)<br />
Legi confessionem vel coniurationem potius<br />
theologorum Wirtembergensium, ac video illos paucis8imis<br />
demptis recidere ad vomitum vel ad papismum.<br />
Non aliter sentiunt papistae. Quanquam<br />
magis accédant ad deliria Schuenkfeldii dum disserunt<br />
de ascensione corporis Christi ad coelos etc.<br />
Video prorsus actum etdesperatum esse de concordia<br />
sincera. Vi enim errorem isti foedum in mundo<br />
retinere volunt. Iudicium ergo Dei tarn certo subibunt<br />
quam certa et indubitata sunt pronunoiata<br />
Dei. Sicut olim Deus exercuit ecclesiam persequutione<br />
gravi dum inter se pastures altercarentur, ita<br />
nobis quoque fiet. Dominus misereatur nostri. Vale.<br />
Festinantissime haec scribo 5. Maii 1560.<br />
3192.<br />
Tuus Bullingerus.<br />
HALLERUS BULLINGERO.<br />
Nuntiat <strong>quae</strong> rescivit de coniuratione Ambosiana.<br />
(Ex autographo Arch. Turic. Plut. VI. Vol. 115, olim Serin.<br />
B. Epp. Tom. VIII. fol. 2997. — Simler. Vol. 97.)<br />
3191.1) a synodo Stuttgardiensi d. 19. Dec. 1559 conscripta,<br />
Brentio auiore, guum Ragenius minister Nürtingensis (N.<br />
3109) Calvinismi suspectus cum caeteris eidem subscribere cogeretur<br />
(JPfaff, Acta p. 332. Harttn. u. Jaeger, Brenz Et.<br />
373) cf. etiam N. 3187. Edita est a. 1560. Titulum supra dedimus.
Change language