opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

59 EPISTOLA LB 3183—3184 60
ac unum te ex bonis ac fidelibus illis servis esse
gratulari merito possis, qui venienti Domino crédita
sibi talenta cum amplissimo foenore reddituri
sunt, vicissim ab eo accepturi repositam iustitiae
coronam, et in ipsum Domini gaudium, quod vere
solidum et aeternum erit, intraturi.
De Galliae motibus sic variant rumores ut nihil
prorsum certi sit cui fidem habere possimus. Ex
te igitur certiora nos audituros speramus de Conestabilis
restitutione et successu conatuum regis Navarrae,
de Cardinalis et Gruisianorum fuga etc. Dominus
sic omnia ista moderetur ut hinc pomoeria Christi
sui quam latissime proferantur. 3 )
Iucunda mihi valde fuit de cancellarii a Bwrgo
nepote historia, qui adeo invicta fide mundum vicit
ac unins momenti cruciatus aeterno gaudio commutavit.
Est hoc victoriae genus multo pulchrius
longeque felicius, quo christiana tolerantia succumbendo
inox deinde gloriosissime de mundo et principe
ipsius triumphamus, quam quo privati de
tyrannorum crudelitate manus ipsis inferendo
vindicare, quod vix unquam féliciter cessit, conamur.
De Sahaudi cum Helvetiis foedere audio illum
nihil impetraturum nisi composito prius quod inter
eum et Bernâtes est dissidio, atque tum etiam
Testras res, quod hunc sane àttinet salvas fore. 4 )
Concionatores Augustani, 5 ) qui illuc ex Saxonia
evocati sunt a parum sano magistratu, supra
modum turbant ecclesiam, Zwinglianis et sacramentariis,
Schwermeris quos vocant, infonsissimi,
nun quam non nocentissimos haereticos esse clamantes:
inter quos te quoque subinde exquisitis
criminationibus dilacerant, non ferendam haeresim
esse contendente8 quod in c. 1. ad Eph. scripsisti:
Terissime quidem in coelo esse Christi humanitatem,
non in terra: nee servari posse qui ita credat.
Vide, mi observandissime frater, quo progrediatur
istorum hominum incoereibilis furor et plus
quam deplorata vesania, qui semel omnium contra
veteruin orthodoxorum patrum sententiam tarn confidenter
damnant, quum' ne scholastici quidem doctores
idiomatum communicationem (ut vocant) ne-
3) Vix opus est ut te moneamus hos falsos fuisse
rumores.
4) Rachat VI. 317: Les agents du due renouvelèrent
leurs instances auprès des Cantons assemblés le 5 janvier,
pour une alliance et la restitution de ses terres. Les Bernois
s'opposèrent à la première de oes demandes, leur différend
avec le duo n : ct,ant pas encore terminé, et pouvant être arrangé
à l'amiable; il n'y avoit donc pas lieu de se presser.
Quant à la seconde demande ils dirent que la guerre de 1536
n'avoit pas été entreprise à la légère, qu'on y avoit été forcé
et qu'on n'avoit pu se dispenser de l'entreprendre sans manquer
à l'honneur et aux sermens. Les Fribourgeois tinrent
le même langage.
5) N. 3171.
gare unquam potuerint, quippe sine qua pleraeque
de Christo antilogiae conciliari n unquam possunt. 6 )
Inculcant adtaedium usque omnium miras ubiquitates
(sic enim loquuntur) in Christo disertis verbis, hunc
etiam secundum humanitatem esse ubique asseverantes:
quod si quis non credat, dividere eum Christum
prodigiosis valde argumentis evincere conantur.
Audio homines esse non solide doctos, sed
temerarios et confidentes, qui Lutheri tarnen autoritate
niti videri velint. Is enim scripsit alicubi:
Mortui sunt extra locum, quia quidquid extra vitam
hanc est extra locum est, quemadmodum post resurrectionem
exempti erimus a locis et temporibus.
Sic Christus quoque extra locum est: contra illos
qui captivant Christum loco, quum ubique sit.
Neque enim verbum Dei segregatur a carne: ubi
Deus est, ibi caro Christi est etc. Nituntur deinde
Brentio qui in primum caput Actorum, inter alia
quae monströse sane scripsit, hoc etiam: Si humanam
Christi naturam considères, certe iam inde ab
initio incarnationis fuit in coelo et in regno patris.
Verum istorum autoritate premere et opprimere
volunt omnes qui aliter sentiunt etc. Est igitur
hoc novum theologorum genus quos boni viri Augustae
inaudito hactenus nomine ubiquitistas vocant.
Connivent ad ista hinc inde magistratus, alioqui iniquiores
evangelio, fore sperantes ut hac occasione
intestinorum inter nostros dissidiorum papismus
minore propediem negotio reducatur, id quod facile
futurum quis non videat, quando sunt isti quidam
nostris prorsum implacabiles maioreque longe nostri
quam papistarum odio ardentes. Precemur igitur
supplices patrem misericordiarum per Christum
salvatorem, ut in praesentissimis istis periculis, ubi
nullae iam hominum vires, nulla sapientia, nullae
opes, possunt opem ferre, extento suo brachio ac
omnipotenti manu, imo solo aspectu suo propitio,
sola increpatione verbi sui, quum non restet alia
ulla remedii spes, tempestatem hanc serenet atque
tranquillet.
Bezam nostrum cum D. Vireto, optimos plane
et doctissimos viros singularesque ministros ecclesiae
Christi, ac praecipuos nostros amicos, amicissime
nee minus honorifice saluta, ipsorum me apud
Christum patrocinio diligentissime commendans.
Bezae indicabis, DD. Meliorem Volmarium communem
amicum paralyticum iam aliquamdiu decumbere,
nee ullam eius restituendi spem esse medicis. T )
Est igitur ut tantum amicum piorum votorum suffra-
6) Hie bono viro humant aliquid accidisse videtur.
Nee mirum, eos qui quotidie talibus logomachiis distrahebantur
et tantum non dementabantur ad ultimum ipsos nesciisse
quid dicerent suis formulis irretiti-
7) Adami Vitae philos, p. 108. Aetate et morbis invalescentibus
rude donatus Isnam in Âlgavia oppidum cum.