opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

771 EPISTOLA 3541 772
Augustinus. Ex quo manifestissime demonstrator nomine suae linguae, attamen ad quaedam allata
concilia errare posse atque nonnunquam errasse. conatus est respondere. Quod idcirco dico quia multa
Nee me posse probare quod ille affirmaverit, in praeteriit quae non attigit, et in praeeeptis divinis
praeeeptis, historiis, testamentis et sacramentis Terba dare coactus est tropos et figuras inveniri, sed
oportere esse clara, id est, sine tropis et figuris, ut claras aiebat esse. De Augustino vero et Tertulliano
prbbaret verba coenae iuxta TO ^tftov esse aeeipienda. aiebat illis negotium fuisse cum haereticis qui
Haec per varias instantias ostendi non ita esse. negant Christum habuisse verum corpus, et illos
Nam in praeeeptis metapboras esse demonstravi. coarguebant quod in sacramento signa essent corporis,
Christus enim dixit apostolis: Cavete a fermento quae vera non essent nisi Dominus verum corpus
Phari8aeorum, et quum de pseudo-prophetis evitan- et sanguinem habuisset. Id ego non infitiabar, sed
dis eis praeeiperet ait eos venire in vestimentis dicebam manere solidum atque firmum, a patribus
ovium, intus vero esse lupos rapaces. Quin et ipse illis constitui figuratam esse loquutionem quum a
Augustinus tropicam loquutionem in praeeeptis esse Domino dicebatur: Hoc est corpus meum. De
affirmavit, quum aliquid videtur mandari quod ad- petra quam Paulus dixit Christum fuisse, respondit
versetur caritati aut pugnet cum bonis moribus, et earn dictam esse spiritualem et idcirco ibi posse
exemplum adducit ex Ioann. 6. ubi dicitur: Nisi tropum evitari, eo quod spiritualis petra proprie
xnandueaveritis carnem filii hominis et biberitis eius sit Christus. Ad hoc aiebam me non latere quos-
sanguinem etc. Quam loquutionem figuratam esse dam sic esse interpretatos, sed Augustinum naud
ait quod gravius videatur scelus carnem hominis semel dixisse petram ideo fuisse Christum quod eum
comedere quam illum interficere. In historiis item significant. Deinde non carere allegoriae figura
figuratas esse loquutiones nemo dubitat nisi qui eas quod petra vocetur spiritualis. Dehinc ad Augustini
non legit. In Exodo scribitur numerus animarum dictum: Non hoc corpus quod videtis manducaturi
quae dieuntur egfessae ex femore Iacobi. In historia estis etc., est responsum, ad Capernaitas id referen­
diluvii legimus, Deum poenituisse quod hominem dum. Ego vero me nihil hoc morari aiebam, sed
fecisset. Et passim irae eius fit mentio. Quae omnia id tantum annotasse, Augustinum esum carnis
Deo congruere nequeunt nisi figura et tropus adhi- Christi sacramentum appellasse spiritualiter intellibeatur.
Sacramenta et testamenta si spectemus, gendum. Ad earn vero sententiam Augustini quam
verbis figuratis ea videbimus esse tradita. Nam scripsit de doctrina Christiana, figuratam esse loquu­
circumeisio dicta est fpedus, agnus pesach appellatur, tionem qua Dominus ait: nisi manducaveritis carnem
quum tarnen illa esset Signum foederis, agnus tran- filii hominis etc., mihi dictum est ut caverem ne
situm ipsum referret, et ad calicem Christus inquit: interpretibus nostrae factionis adversarer, qui putant
Hie calix novum testamentum est in meo sanguine: sextum caput Ioannis ad eucharistiam non pertinere.
nee non a Paulo dicitur: multi sumus unus panis Turn ego aiebam, ibi de ipsa carnis Christi mandu-
et panis quem frangimus communicatio corporis catione fuisse actum, sed ideo quosdam id negasse
Christi est. Et petra erat Christus. Nemo est qui quod symbola ipsa, vel sacramentum externum
non videat haec ad sacramenta pertinere, quae tarnen adhuc non fuerit institutum. Proinde si loquamur
figuratas loquutiones esse certo certius cognoscitur. de re ipsa, hoc est, de manducatione carnis Christi
Idque patres non ignorarunt. Nam Augustinus, adv. quae spiritualis est et per fidem exercetur, satis
Adimantum inquit, Christum non dubitasse dicere: superque de ilia in Cap. 6. Io. actum est, et idcirco
Hoc et corpus meum, quum signum daret corporis idem evangelista, quum extremum Christi pascha
sui. Et super Ps. 3 figuram sui corporis inquit descripsisset coenae Domini nullam fecit mentionem,
illum commendasse. Super Ps. 33 : Non hoc corpus, quod ea de re putavit satis a se prius fuisse trac-
ait, quod videtis manducaturi estis, sed sacramentum tatum: quod Augustinus annotavit de consensu
est spiritualiter intelligendum. Tertullianus item evangelistarum. Quod ergo prius Christus docue-
ait Christum dédisse corporis sui signum. Ambrorat quoad rem, ut habetur 6 cap., in extrema coena
sius scribit: Hanc oblationem facias nobis ratam et voluit symbolis oxternis panis ac vini in perpetuam
rationabilem quod est figura corporis Domini. Cae- rei memoriam obsignare.
teri patres appellarunt symbola TVTIOVÇ et àvrCvona
corporis Domini etiam post consecrationem. Haec Quum haec inter nos ita dicta essent, rabula
omnia satis Demonstrant verba coenae a patribus non Hispanus, magister ordinis Iesuitarum concionem
fuisse accepta simpliciter et iuxta iô QIJTÔV. italice habuit, qua nos ab initio bestiis, vulpibus et
serpentibus conferebat, inde concludens oportere
Dum haec retulissem Cardinalis detrectare vi- omnes a nobis cavere, nee esse Keginae aiebat
debatur congredi mecum, et causabatur me loquutum cognitionem huius generis, nempe de religione, sus-
esse italice, quasi non intellexisset. Respondi, me cipere, quod ista excutere non ad quosvis homines
npn sponte mea ita egisse, sed quod ita Regina sed tantum ad Papam, Cardinales et Episcopos atti-
voluerit. Kursus ille, se malle agere ait cum neret. Et nefas esse, quum Tridenti iam haberetur