opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

769 1561 SEPTEMB. 770
non temere episcopos in Gallia ordinari, quod Rex
postquam ordinavit, literas dare consueverit ad nobiles
eius dioeceseos, et alias ad populum, quibus
intelligant quem eis praefecerit, unde apparet episcopos
non creari absque scitu et consensu aliquo
populi, nam si non esset idoneus qui praeficitur,
Tiilvil obstare quominus illi réclament apud Regem.
Venit deinde ad eucharistiam et canebat eandem
cantilenam quam earn quam habuit in sua concione,
verba nimirum Domini simpliciter accipienda esse.
Ibi ego sermonem arripui lingua italica, primo
loco défendons nostrum ministerium quod haberet
successionem verae doctrinae in ecclesia, item purae
administrationis sacramentorum, nee non bonae
vitae et sanctitatis morum, et haec satis esse ad
ministerii christiani plenam integritatem, etsi ab
episcopis non data sit manuum impositio, quam non
aspernati essemus si ab eis licuisset ipsam accipere.
Sed illi nobis minime dédissent cum ea doctrina
quam profitemur, nee nos ab eis potuissemus accipere
propter tot corruptelas ac vitia doctrinae quae
vellent nobis obtrudere. Praeterea dicebam, quum
ministerium, tarn in lege veteri quam in evangelio,
habuerit locum citra manuum impositionem, earn
non esse habendam omnino necessariam. Moses
sacrificavit quum ipse a nemine manuum impositionem
habuerit. Quumque postea ordinarium ministerium
inter Hebraeos collapsum esset, mittebantur
prophetae qui ministrabant docendo et nonnunquam
sacrificando, ut Samuel et Helias, quo
declarator, in instituenda et repurganda religione
non esse necessariam manuum impositionem. Paulus
etiam ministravit praedicando et plantando ecclesias
antequam earn ab apostolis consequeretur :
nam non statim eos accessit sed in Arabia per très
annos docuit et plantavit ecclesias. Quod postea
illi et Barnabae manus imponerentur, id non factum
fuit ut initium ministerii, sed ut ad gentes
communibus ecclesiae precibus mitterentur. Quare
non mirum videri debet si nunc vitiata et corrupta
prorsus ecclesia Deus extraordinaria vocations aliquos
excitavit ad earn restituent! um. Si quia dixerit
etiam Anabaptistas et Libertinos posse hoc modo
tueri suos conventus et miniatros, occurretur eis,
quod aliqui eorum in manifestissimis versentur erroribus
et in eo praesertim quod sacras literas in
totum non admittunt. Nam Anabaptistae Y. T.
pertinere ad Ohristianos infitiantur, et Libertini
aiunt divinam scripturam imperfectorum esse, perfectoB
autem ea non teneri. Nos vero eas omnes
usque ad minimum iota recipimus ac tria symbola
amplectimur neque ab ullo dogmate apostolicae
ecclesiae defecimus. Deinde ut liquidius ostenderem
manuum impositionem non esse necessariam, id
sumebam: Spiritum s. non esse rebus externis
alligatum, ut citra illas interdum suas vires non
Calvini opera. Vol. XVIII.
exserat. Nam si contingat aliquem non esse tinctum,
si tarnen baptismum non aspernetur, interea
vero moriatur, non est ei fraudi quoad salutem
quod obierit sine baptismo. Si privatio tanti sacramenti
a salute non excludat, cur arcebuntur a
sua functione qui vocati sunt, si citra suam culpam
impositione manuum caruerint? Nee recte asseruifc
Cardinalis, catholicam sententiam esse, neminem
dare quod non habet. Nam tempore Pauli (ut habetur
ap. Philipp.) multi praedicabant evangelium
et regnum Christi promovebant quum extra illud
essent, et salutem atque gratiam auditoribus ministrabant,
quum ipsi horum bonorum essent exsortes.
Ad haec constat uxorem Mosis circumcisionem
filio dédisse, quam ipsa non habebat, quum
esset femina et Madianitis. Constat ex doctrina
scholasticorum posse fieri ut quis in extremo periculo
baptismum cupiens, si destituatur ordinario ministro,
petat a Iudaeo vel Turca, et hunc baptismum
ratum haberi. Abrahamus item, quum primum est
circumcisus, ab eo accepit circumcisionem qui earn
non habebat etiamsi se ipsum circumcidisset. Et
Ioannes baptismum aliis dabat quum ipse ab alio
non aqua fuisset tinctus. Asserui etiam eum nos
falso insimulasse quasi tentaverimus deiicere Maiestatem
regiam de sua potestate quum dictum fuerit
episcopos non recte institutes quod electione populi
destituantur. Non enim hue venimus ista de causa,
ut politiam vel perturbemus vel pervertamus. Et
quod attinet ad rationem ab eo adductam, nempe
suffragia populi in Regem esse translata, earn admodum
infirmant esse. Nam eo tempore quo canones
illi conditi sunt, imperatores iam fuisse christianos
et in eos plebis autoritatem fuisse translatam
non est dubium, et nihilominus decretum fuit illis
canonibus ut ordinatio esset irrita citra plebis
electionem et consensum. Quod vero illam potestatem
reges ad se pertraxerint, id factum esse
aiebam propter opes et potentiam qua episcopatus
instructi fuerunt. Et quod papa sibi iam arrogasset
ius conferendi ecclesiasticas functiones quibus ljbuisset,
quo * fiebat ut exteri homines amplissimas opes
vel invitis regibus possiderent non sine maximo
reip. damno. Fructus autem demonstrant quam
recte canones illi fuerint instituti. Nam quamdiu
populi fuit electio ecclesia bonos et sanctos episcopos
habuit, quales postea non est sortita. Addebam de
Regina, me bene sperare ut si reformatio prooederet
earn ouraturam pro sua pietate et prudentia ut res
ordine agantur in ecclesia.
Adiiciebam postea me vehementer mirari Cardinalem
dixisse, Augustini aetate non fuisse nisi
tria concilia quum praeter ilia quae recensuit Ariminense
et Syrmianum habita sint, atque ab eis,
quum perperam de dogmate ofxoovalov constitutum
fuerit per alia concilia, emendate fuisse, ut loquitur
49