opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
43 EPISTOLAE 3176-3178 44<br />
que ieu entendu cela ie consultay avec M. de Viliers<br />
et son frere si ie debvois donner jusque audict<br />
lieu d'Angleterre qui furent davis que non pource<br />
que luy mesme M. de Viliers faisoit son compte de<br />
partir le lendemain qui estoit le xxvi e . dudict mois<br />
pour si en aller auquel ie donnay toutes les letres<br />
que mavies données et ne fay doubte qui ne les<br />
luy face aussi seurment tenir comme si moy mesme<br />
les y eusse portées.<br />
Monsieur cest une chose que ieusse grandement<br />
désirée et le desireray toute ma vie de faire service<br />
tant a vous qua Mr. de Secliel s ) et asseurement<br />
il na point tenu a moy en cecy mais nostre<br />
bon Dieu auquel et duquel despend toute sagesse<br />
y a bien pourveu par un aultre moyen que les<br />
nommes neussent peu penser, lequel ie supliray<br />
après mestre treshumblement recommande a vostre<br />
bonne grace qui vous dirige et gouverne par son<br />
sainct esprit affin que puissiez telment ministrer<br />
au troupeau qui vous a commis que ce soit a son<br />
honneur et gloire et a ledification de son église.<br />
De Coussy en Laonnois ce V. dApvril.<br />
Vostre serviteur et entier amy<br />
De Cuviller.<br />
3177.<br />
DATHAENUS CAL VINO.<br />
Graviter notât quamvis dbloguente Glauburgo<br />
colîegam. JEmdensis ecclesiae a Lutheranis vexatae<br />
tristem coiiditionem depingit.<br />
(Ex autographe) Cod. Gcnev. 112, fol. 110.)<br />
Clarissimo et praestantissimo viro D. Iohanni Calvino<br />
ecclesiae Genevensis ministro et pastori fidelissimo<br />
domino et praeceptori suo observandissimo<br />
Genevae.<br />
S. P. Olarissime vir, praeceptor observandissime,<br />
literae tuae Idibus Martii scriptae *) mihi<br />
sunt redditae: quibus nihil mihi potuit contingere<br />
gratius. Quod vero de Mensone Popio 2 ) mihi imperas<br />
alacri animo exsequar, cui me hactenus ad<br />
omne amici obsequium et officium praebui promptissimum.<br />
Porro ultro amicissimis Uteris tuis provocates<br />
gestit animus libère et copiose certa <strong>quae</strong>-<br />
3) Aurait-il été à Genève à cette époque?<br />
3177. 1) deperditae.<br />
2) N. 3112.<br />
dam capita tibi proponere. Sed quum iam hoc<br />
nundinarum tempore negotiis obruar, brevius absolvere<br />
cogor.<br />
D. Ioannem Glaubergum quam potui officiosissime<br />
tuis verbis salutavi. Qui quum posteriorem<br />
epistolii tui partem audiret, rogavit num quid esset<br />
arcani? Quod quum negarem, oravit ut sibi<br />
totas literas legendas cum otio relinquerem. Hoc<br />
etiam feci. Postridie restituens mihi literas dixit:<br />
D. Calvirms nonnihil accusât D. Franciscum, 3 ) cuius<br />
si fortassi8 excusationes audivisset aliter sentiret.<br />
Ego respondi: Olarissime domine, ne cogites D.<br />
Calvinmn praecipitare judicium suum : nam non iam<br />
primum didicit Franciscum cognoscere, illum enim<br />
ante decennium cognovit: neque ego etiamnum causam<br />
ipsius ullo modo probare possum, sed quum<br />
declaret se incorrigibilem Dei iudicio hune relinquendum<br />
puto etc. Quibus ita breviter dictis ad<br />
alia dilapsi sumus. Ita detinentur huius boni viri<br />
adhuc oculi Franciscana hypocrisi et adulatione fascinati,<br />
ne dolosam hanc vulpeculam cognoscat. Caeterum<br />
quanta sit hominis illius impudentia nullus<br />
facile dixerit. Nonnulli 4 ) boni viri, qui hactenus<br />
coena dominica abstinuerunt propter contentiones,<br />
pertaesi tandem modos omnes tentarunt, dissimulantes<br />
plurima, communicandi coenae dominieae:<br />
sed nescio quid non excogitet ut pios iniustis accusationibus<br />
gravet, et quasi indignos a coena cum<br />
ignominia excludat. Sic abeunt <strong>omnia</strong> in deterius,<br />
dum sibi <strong>omnia</strong> licere impune intelligit. Sed, ut<br />
nuper vaticinatus es, dabit haud dubie se ipsum<br />
praecipitem: quod ut vel brevi fiat, vel ut mature<br />
ad meliorem mentem reducatur, Deum obtestor.<br />
Ecclesia Embdensis miris modis iam affligitur.<br />
s ) Magistratus ecclesiàs bene constitutas nèscio<br />
quo consilio aut metu motus turbat. Papisticae<br />
caeremoniae semel abolitae revocantur, ut inter maritimas<br />
illas et Phrysicas ecclesiàs sit consensus.<br />
Nordanam ecclesiam, cui praefuerat Micronius, 6 )<br />
iam Lutheranus quidam invasit, qui quod alii magnis<br />
laboribus aedificarunt demolitur. 7 ) Itaque ministri<br />
Emdani ad me scripserunt consilium et sententiam<br />
ecclesiae nostrae hac de re audire cupientes,<br />
ac orarunt ut easdem <strong>quae</strong>stiones collegio et coetui<br />
3) Perruceïlum. Mireris Dathaenum in sua kurtzen und<br />
warhafft. Erzehlung 1563 (Frankf. Bel. Rndl. 11. BeU. 127)<br />
de his eeal. GaUicanae dissidiis inter Mum, Hoïbracum et<br />
Quercetanum omnino tacuisse.<br />
4) De his in Frkf. Sel. Hndl. nullum exstat documentant.<br />
5) a Lutheranis puta. Calvinistae tarnen suant ecclesiam<br />
et confessionem iutati a. 1571 constitutionem presbyterianam<br />
denuo sanxerunt in Synodo Emdensi. (Goebel, chr.<br />
Leben in der rheinischen Kirche I. 408.)<br />
6) a. 1559 peste absumptus.<br />
7) nempe quam Lascus instituerai prophetiam q. v.