opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

539 BPISTOLAE 3431—3434 540
(Ex autographe» Ood. Genev. 196, fol. 141. Inclusa praecedenti.)
Est bonus quidam vir, recte de Christi sacramentis
sentiens, notus etiam iis aliquoties in nostris
ecclesiis, verum iam in eiusmodi loco ex paterna
haereditate domicilium constitutum habet uti ecclesiae
minister, caetera quidem sanus in evangelii
doctrina, in Christi vero coena tradenda prorsum
est, ut vocant, Lutheranus: quin etiam adeo in ecclesiam
imperiosus, ut quoties Christi coenam administraturus
est disertis verbis praecipiat ne quis
sacramentarius (sic appellantur qui a Lutheri sententia
abhorrent) accédât. Anxius igitur animi
pius hic frater non satis se iudicare posse existimat,
tutiusne sibi sit cum reliquis, quos fratres et sorores
libenter agnoscit, accedere an abstinere, quum
aliter de hoc sacramento quam minister ot ab eo
instituta ecclesia sentiat. Ut enim accédât monent
eum Christi hanc instituentis verba et mandata :
Edite, bibite, hoc facite etc. Deinde etiam insignis
coenae huius fruotus qui ex sincero eius usu ad
Christi membra redit, quem qualis sit ille non ignorât:
praeterea autem et sanctorum communio in
qua esse cupiat, id quod testari se recte putant
quum ex eodem pane cum iis participât cum quibus
idem se corpus esse gaudet. Contra vero, quo minus
accédât, absterretur quod simulatione, a qua
christianus candor longissime abest, peccaturum se
vereatur: accedendo enim ita se credere et sentire
8imulet quemadmodum minister, quum secus habeat,
sicque etiam eos offendat qui sciant ipsum de hac
coena, quod praesentiam et manducationem carnis
Christi attinet, aliter credere, non minus etiam alios
offensurus et si qui forte putent propterea ipsum
accedere quod post auditam ministri admonitionem
priorem suam sententiam mutarit, ac re ipsa iam
recantet, destruens rursum quod prius aedificaverat,
sicque alios in suo errore, quantum in se est, velut
ab integro confirmet.
In hune igitur modum fluctuans eruditorum
quorundam et piorum virorum consilio est usus, qui
quum et ipsi sententiis variarent et alteri quidem
ut accederet, alteri ut abstineret suaderent, dubius
animi in neutram partem confirmatam invenit trepidantem
adhuc suam conscientdam, quum interim
melius sibi ut abstineat videatur, quum praesertim
non sit ad consequendam salutem necessarius hic
coenae usus, quem ipse tamen non contemnat, sed
différât solum tantisper dum certiora cognoscat :
interim vero magis propemodum in illorum consilio
acquiesçât, qui omnino ut cum ecclesia hac etiam
parte communicet persuadere conantur, iis adduoti
rationibus :
Âc primo quidem quod in substantia et praecipuo
illo quod in coena speotandum est pulchre
sibi cum ministro et ecclesia in qua censetur conveniat,
et minister ipse dicat in familiaribus cum
illo colloquiis, se nolle hanc ei negare si accédât,
tametsi sciat aliam esse suam quam illius in modo
praesentiae et manducationis carnis Christi sententiam.
Deinde quod pluris faciendum sit Christi qui
accedere iubeat mandatum quam ministri ex errore
nata prohibitio: quod non magis a coena quemquam
abarcere debeat quam a baptismo esset abstinendum,
si minister baptisaturus illos sibi iuberet accedere
qui crederent regenerations virtutem in ipsa aqua
inclusam, esset vero tum praesens qui crederet in
Dominum Iesum, et in ipsius nomen baptizari cuperet,
interim nihil minus credens quam in aqua
ipsa divinam virtutem includi, credens autem baptismum
regenerations esse lavacrum et sacramentum
etc. Et hie igitur, mi venerande exoptatissimeque
Calvine, tuum iudicium, cui multum adeo tribuit
hie quo de agitur pius frater, diligenter ad me proximo
nuncio perscribe, persuasum habens te hic
dignam tua pietate tuoque officio rem facturum.
3433.
HOLBRACUS CALVINO.
Controversiae theölogicae Argentoratensis negotium
nondum absolution. Hotomanus abest res gallicas curans,
ut videtur. Metensis ecclesia floret, Mariana
vexatur.
(Ex autographo Cod. Genev. 196, fol. 156.)
Clarissimo viro D. Iohanni Calvino Genevensis
ecclesiae pastori.
Genevae.
S. Tua responsa ad articulos doctrinae de quibus
hie controvertitur 1 ) satis tempestive aeeepimus.
Hue usque enim parte altera subterfugia quaerente,
protractum est negotium, nee apparet an propediem
absolvendum sit nee ne. Responsa interim
piis et gravibus viris ostendentur, quibus non dubitamus
in vera doctrina, cui iam favent, ipsos oonfirmatum
iri. Hotomannus iam sesquimensem hinc
abest aut ciroiter. Quid vero sit cur tarn diuturnam
profectionem suseeperit ignoro: suspicor tantum
res gallicas curare. 2 ) Metensis ecclesia ingénu cum
3432.1) de praedestinatione et coena inter Zanchum et Marbachium.
2) Scilicet cum rege Navarrae agebat cf. inter alias
N. 3310.