opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
Share Embed Flag
Download ePaper

opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

archive.ouverte.unige.ch
from archive.ouverte.unige.ch More from this publisher
02.06.2013 Views

479 EPISTOLAE 3404—3406 480 Heri acoepimus literas ex Anglia Londini datas 22. Aprilis. Ex his intelligimus res religionis per Dei gratiam habere satis recte. Regina serenissima maritum nondum habet ullum. Scribitur quidem adesse legatio serenissimi regis Sueciae, 4 ) sed de nuptiis nibildum certi haberi. Scotia universa reoepit evangelium, et sunt res regnorum istorum pacatae satis. Deus adaugeat ipsis suam gratiam. De comitiis Basiliensibus nihil prorsus scribere possum. 5 ) Legatus enim noster nondum rediit. Intelligetis omnia proeul dubio quae décréta fuerint ex Bernatibus. Argentinae reddita sunt templa, summum et S. Petri, 6 ) Christo et praedicationi evangelii. Vocati sunt oinnes ministri et professores a magistratus deputatis, indicatum concionatoribus severiter ne posthac Zwinglii, Oecolanipadii aut Calvini nomen proscindant pro concione publioa, neve posthac ecclesiastici conventus, in quibus consultandum sit de negotiis ecclesiae, agantur a paucis concionatoribus sed ab omnibus pastoribus, diaconis, professoribus et senioribus, id est, deputatis senatoribus. Scitis enim quas turbas excitarit D. Marbachius contra D. Zanphum 7 ) in causa coenae, maxime vero liberi arbitrii et praedestinationis etc. Unde speramus, Dei gratia succisos esse ipsi nervös malorum consiliorum. 8 ) Dominus compescat turbulenta ilia ingénia. Wittemberga rediit superioribus diebus alumnus ecclesiae Schaffhusianae. Is exposuit nobis quantas excitent turbas Ihenenses in Saxonia, et quod Wittembergensis et Lipsensis * soholae se non amplius opponant nobis, quemadmodum soliti sunt hactenus. Utinam vero sincere tandem nobiscum consentiant. Yalete, colendissimi domini et fratres carissimi, et condonate mihi quod singulis singulas non scribo literas. Vix has exarare potui. Nam qui vestras mihi offerebat sub vesperam offerebat, significans se matutinis horis discessurum. Iterum iterumque valete. Dominus benedicat vobis vestrisque laboribus. Rescribite, oramus, quando id commodo vestro nullaque molestia fieri potest: alioqui enim nolumus labores cumulare laboribus. Tiguri 29. Man 1561. Vester ex animo totus H. Bullingeru8. Quod ' tu, mi domine et frater Calvine, de legato Regis scribis, id ipsum iudico et ego, virum 4) N. 3338. 3352. Ö) Nihil ibi effectitm, imo negotium ad m. Augtistum remissum ut dermo discuteretur. ÇRuchat VI. 584.) 6) Iunioris seil. Nam aedes S. Petri senioris evangeiieis ipso etiam Interim régnante coneessum fuerat. lyCf. N. 3391. 8) Haee pauca in eodice cancellata, a Beza puta, qui «aetera prelo destinabat. esse optimum et causae Christi faventem, sed interim Regis legatum. Utamur ergo eo et eius opera ut fidelis, sed adhibeamus interim prudentiam, orantes Dominum ut ipse res nostras gubernet semper. 9 ) Salutabitis amicissime meo omniumque symmystarum meorum nomine omnes fratres et symmystas vestros, praeterea amioos, ut Budaeum, Ionvilleutn, Badium, Crispinum et reliquos notos. Amemus nos mutuum in Christo ut is nobis semper benedicere pergat. Festinavi ut relegere quae scripseram non licuerit. Omnia ergo haec benigne excipite. Spero Christophorum Tretium Polonum superioribus diebus meas vobis tradidisse literas. Curiae Rhaetorum sub principium lunii conscripta et convocata est omnium pastorum synoduB. I 3405. STURMIUS OALVINO. Habet nonnulla ad res GaWcas spedantia. Turn etiam de ministris ArgetAoratensibus Lutheranismo addiäis tradit quo pado ipsi et amicis, vel invito magistratu, negotium facessant. (Ex antographo Cod. Goth. 405, fol. 2.) Clarissimo doctissimo optimo viro D. Ioanni Calvino theologo amico observando. Genevae. Qui has tibi reddidit, vir clarissime, Iacobi Megii 1 ) frater est, illius qui superiore hyeme apud te istic fuit. Quanta sit autoritas Regis Navarrae in aula, non satis nobis constat: certe creditoribus Germanis nulla adhuc in parte est satisfactum. Neque enim obulus adhuc datus est, nëque responsum est, neque de summa pecuniae, nëque de pecuniae huius ullo früctu. Hic ei quid potes, rogo fac aliquid quod laetari * possit. Nos hic, dum arbitri esse volumus et componere litem inter theologos nostros et D. Zanchum, parum gratiae a theologis reportamus, imo pro inimicis habemur. 2 ) Opinor te vidisse praefätionem 9) De toto hoc commette idem dicendum. 3406; 1) Vide Sturmii literas m. lanuario seriptas. 2) Sturmius hae de causa Bipontum, Heidelbergam et Tabernas adiit. In hac enim urbe dux Wirtembergensis cum Guisio conferebat. IbiBrentius ei obvius mirari se dixit cum

481 1561 MAL 482 meam 8 ) ante scripta quaedam Buceri euoharistica, in qua quia honorificentiua de te et Oecölampadio et Zwinglw et Martyre loquor quam ipsi velint, effecerunt ut earn edi magistrates vitaret. 4 ) Sed sum Bed eece ego, dum pro doctrina pura certo et laboro, pro peregrinis malam accipio gratiam ab Otomanno nostra, 7 ) qui nos putat criticos esse et totam Galliam tanquam arbustulum non arbitrator duos posse alere, quum tarnen me iam dudum taedeat harum rerum, neque suscipiam nisi in causis aut publicis aut amioorum: sed calumniae mihi molestae sunt apud principes. Sed de hoc alias, et vollem istud me non posuisse, quia totum per occupationem non possum ponere. Yale, vir clarissime. Argentorat. 29. Maii 1561. 3406. STURMIUS HOTOMANO. Sturmius. Oratio philippica, qua ei exprobrat bénéficia et amicUiae officia olim in ilium cottata, quae nunc calumniis rependuntur, quum ipsum Hie patefactae Ambosianae coniuraiionis falso insimulet quam potius ipse prodiderit. (Ex Apograph) in Tomo III. Epp. Biblioth. Seminarii Argent, incendio deletae. Impressa est in Bibliothèqne de l'Ecole des iam senem iheologiam tractare velle. Gui aie, nunquam nimis sero id fieri respondit. (Zanch. Epp. II. .7 Schmidt, Sturm 121 id. Zanchi in Stud. 1859, p. 657.) 3) Nova vetera quatuor euoharistica scripta Buceri. I. Sturmii vetus renovatos dolor de hoc diasidio euoharistico ad D. Ant. Cookum. Arg. Th. Berger. 1561. 8. 4) lege: vetarit. 5) Ienenses. 6) Of. praecedentem. 7) Videniur haec spectare ad incriminationes propter negotium Ambosianum. (Gf. seq.} Calvini opera. Vol. XVIII. Chartes T. Y. Ser. 3. 1854 p. 360 cur. R. Dareste. Insoriptio desideratnr.)') etiam in nostras Genenses s ) witqXov9toK,ovvaç non solum tqaxvç verum etiam O^OSQÔÇ. Effeci tarnen 6 Appellavi te heri acriter, a te provocates ) ut his diebus magistrates illis edixerit ut ne quem posthac in concionibuô condemnent, doceant non insectentur, et desinant oovsQfitviÇetv * deinde et conventum nullum habeant absque professoribus literarum. Totus enim ille constabat ex creaturis Marpachianis excluso Zancho, ita ut concionator gallicus, xaxpov minime nqôoomov, non intelligeret tarnen /tQ/iav^ovraç, quae istorum est elegantia: 2 ) sed tarnen vide quid de te statuera debeam, aut etiam quid pos8em statuere si vellem. Quum ad me ante annos aliquot 3 ) venires cum Calvini uteris,*) principio petebas ut tibi adessem in iure civitatis obtinendo. 5 ) Nam id impetrare turn difficile erat, ut adhuc est, propter novam legem municipii, ut ipse nosti. Dicebajaa' tum mihi, non istud alia te de causa postulare, quam quod urbs Geneva regi valde esset invisa, haeo vero civitas minus odiosa, et ex hac civitate regibus Gallis plures commoditates exspectari quam ex caeteris urbibus, propter commoditatem atque autoritatem. Obtemperavi tibi, et quidem libenter, quum ob tuam orationem, turn praeoipue propter Calvini commendationem. Itaque, ut sois, quod cüpiebas obtinuimus. Ubi istud obti- 3406.1) De hoc invectiva Vir doct. qui primus earn edidit I. I. haec praefatur: Dans une lettre du fr. Nor. 1563, véritable réquisitoire contre Calvin, Bèze et Hotman, Baudouin s'exprime ainsi an sujet de ce dernier: Causa fait exposita onr tnus ille Hotmannns, ut antea eoolesia, sio deinde et aohola et suo canonicatu pulsus esset, tandemque quid in eo Sturmius ipse gravissime accusaret narratnm est, et perfecta Sturmiana adv. ilium terribilis expostulatio qnae profeoto non modo de illins flagitiis, sed et de vestrae coniurationis mysteriis narrabat nimis mnlta (Biga p. 134). La même accusation fondée sur la même prenve, se retrouve dans nn petit écrit anonyme publié à Paris en 1562, sons ce titre: Beligionis et regis adv. exitiosas Calvini [etc. v. infra not. 43]. On y lit (p. 17 o.) ce qni suit: Testes Sturmii hominis dootissimi et in Germania celebratissimi literae, quae in nonnnllornm prooerum manns antoris signo approbatae pervenernnt, quae fartasse aliquando in lnoem vestro capitis pericnlo et hominis probro emanabnnt Le coup (d'Amboise) fut manqué. Alors Hotmann . cria à la trahison. Il s'en prit d'abord à Coligny, pnis a Sturm, qu'il accusa d'avoir tout révélé an oardinal de Lor­ raine. Sturm indigné répondit par une lettre dont la date doit être placée dans les premiers mois de 1561. — Haec tue: nos addemus quae habet Languet Epp. H. 186 d. d. 11. Dec 1561.- Nnper vidi acousationem Sturmii adr. Hotomannm, quae si vera est miseret me Sturmii et pudet altering. Sed talia sunt nt mihi videantnr viz posse venire in mentem. erudito viro. Quidam mecnm egerunt'ut ipsius acousationis capita ad te [Mordisiumj perscriberem, sed a talibns ministeriia ego plane abhorreo caett. — Haag V. 528: Nous croyons qne, la part faite à la juste irritation de Sturm, tout ce qni reste de ce factum à la charge de H. o'est qu'il était nn pen léger, • nn pen indiscret, qu'il accueillait sans examen des bruits pea fondés, et sortent (o'est le défaut ordinaire des conspirateurs qni n'ont pas vieilli dans le métier) qu'il tirait vanité de son rôle. — Cf. etiam ep. Sturmii ad episc. Valentiae d. d. 17. Iun. 1562. 2) Infra vidébis ab Hotomano Sturmium accusatum fuisse quasi eoniurationem Ambosianam Cardinali Lotharingo indicas8et. Alias etiam hune ab iUo maie audisse refertBeea in suaBesp.adBald. (Tract, theol. 1576. U. 233) cf. Schmidt p. 130. 3) m. Oct. ineunte 1555 (JV. 2311. 2319). 4) N. 2246. 5) N. 2518. Dareste p. 3. 31

479 EPISTOLAE 3404—3406 480<br />

Heri acoepimus literas ex Anglia Londini datas<br />

22. Aprilis. Ex his intelligimus res religionis per<br />

Dei gratiam habere satis recte. Regina serenissima<br />

maritum nondum habet ullum. Scribitur quidem<br />

adesse legatio serenissimi regis Sueciae, 4 ) sed de<br />

nuptiis nibildum certi haberi. Scotia universa reoepit<br />

evangelium, et sunt res regnorum istorum<br />

pacatae satis. Deus adaugeat ipsis suam gratiam.<br />

De comitiis Basiliensibus nihil prorsus scribere<br />

possum. 5 ) Legatus enim noster nondum rediit.<br />

Intelligetis <strong>omnia</strong> proeul dubio <strong>quae</strong> décréta fuerint<br />

ex Bernatibus. Argentinae reddita sunt templa,<br />

summum et S. Petri, 6 ) Christo et praedicationi<br />

evangelii. Vocati sunt oinnes ministri et professores<br />

a magistratus deputatis, indicatum concionatoribus<br />

severiter ne posthac Zwinglii, Oecolanipadii aut<br />

Calvini nomen proscindant pro concione publioa, neve<br />

posthac ecclesiastici conventus, in quibus consultandum<br />

sit de negotiis ecclesiae, agantur a paucis concionatoribus<br />

sed ab omnibus pastoribus, diaconis,<br />

professoribus et senioribus, id est, deputatis senatoribus.<br />

Scitis enim quas turbas excitarit D. Marbachius<br />

contra D. Zanphum 7 ) in causa coenae, maxime<br />

vero liberi arbitrii et praedestinationis etc.<br />

Unde speramus, Dei gratia succisos esse ipsi nervös<br />

malorum consiliorum. 8 ) Dominus compescat turbulenta<br />

ilia ingénia.<br />

Wittemberga rediit superioribus diebus alumnus<br />

ecclesiae Schaffhusianae. Is exposuit nobis<br />

quantas excitent turbas Ihenenses in Saxonia, et<br />

quod Wittembergensis et Lipsensis * soholae se non<br />

amplius opponant nobis, quemadmodum soliti sunt<br />

hactenus. Utinam vero sincere tandem nobiscum<br />

consentiant. Yalete, colendissimi domini et fratres<br />

carissimi, et condonate mihi quod singulis singulas<br />

non scribo literas. Vix has exarare potui. Nam<br />

qui vestras mihi offerebat sub vesperam offerebat,<br />

significans se matutinis horis discessurum. Iterum<br />

iterumque valete. Dominus benedicat vobis vestrisque<br />

laboribus. Rescribite, oramus, quando id commodo<br />

vestro nullaque molestia fieri potest: alioqui<br />

enim nolumus labores cumulare laboribus. Tiguri<br />

29. Man 1561.<br />

Vester ex animo totus<br />

H. Bullingeru8.<br />

Quod ' tu, mi domine et frater Calvine, de legato<br />

Regis scribis, id ipsum iudico et ego, virum<br />

4) N. 3338. 3352.<br />

Ö) Nihil ibi effectitm, imo negotium ad m. Augtistum<br />

remissum ut dermo discuteretur. ÇRuchat VI. 584.)<br />

6) Iunioris seil. Nam aedes S. Petri senioris evangeiieis<br />

ipso etiam Interim régnante coneessum fuerat.<br />

lyCf. N. 3391.<br />

8) Haee pauca in eodice cancellata, a Beza puta, qui<br />

«aetera prelo destinabat.<br />

esse optimum et causae Christi faventem, sed interim<br />

Regis legatum. Utamur ergo eo et eius <strong>opera</strong><br />

ut fidelis, sed adhibeamus interim prudentiam,<br />

orantes Dominum ut ipse res nostras gubernet<br />

semper. 9 )<br />

Salutabitis amicissime meo omniumque symmystarum<br />

meorum nomine omnes fratres et symmystas<br />

vestros, praeterea amioos, ut Budaeum, Ionvilleutn,<br />

Badium, Crispinum et reliquos notos. Amemus nos<br />

mutuum in Christo ut is nobis semper benedicere<br />

pergat. Festinavi ut relegere <strong>quae</strong> scripseram non<br />

licuerit. Omnia ergo haec benigne excipite. Spero<br />

Christophorum Tretium Polonum superioribus diebus<br />

meas vobis tradidisse literas. Curiae Rhaetorum<br />

sub principium lunii conscripta et convocata est<br />

omnium pastorum synoduB.<br />

I<br />

3405.<br />

STURMIUS OALVINO.<br />

Habet nonnulla ad res GaWcas spedantia. Turn<br />

etiam de ministris ArgetAoratensibus Lutheranismo addiäis<br />

tradit quo pado ipsi et amicis, vel invito magistratu,<br />

negotium facessant.<br />

(Ex antographo Cod. Goth. 405, fol. 2.)<br />

Clarissimo doctissimo optimo viro D. Ioanni<br />

Calvino theologo amico observando. Genevae.<br />

Qui has tibi reddidit, vir clarissime, Iacobi<br />

Megii 1 ) frater est, illius qui superiore hyeme apud<br />

te istic fuit. Quanta sit autoritas Regis Navarrae<br />

in aula, non satis nobis constat: certe creditoribus<br />

Germanis nulla adhuc in parte est satisfactum.<br />

Neque enim obulus adhuc datus est, nëque responsum<br />

est, neque de summa pecuniae, nëque de pecuniae<br />

huius ullo früctu. Hic ei quid potes, rogo<br />

fac aliquid quod laetari * possit.<br />

Nos hic, dum arbitri esse volumus et componere<br />

litem inter theologos nostros et D. Zanchum,<br />

parum gratiae a theologis reportamus, imo pro inimicis<br />

habemur. 2 ) Opinor te vidisse praefätionem<br />

9) De toto hoc commette idem dicendum.<br />

3406; 1) Vide Sturmii literas m. lanuario seriptas.<br />

2) Sturmius hae de causa Bipontum, Heidelbergam et<br />

Tabernas adiit. In hac enim urbe dux Wirtembergensis cum<br />

Guisio conferebat. IbiBrentius ei obvius mirari se dixit cum

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!