opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
25 1560 MART. 2G<br />
a Lasco die 8. Ianuarii ') in hoc anno praesenti ex<br />
hac vita emigravisse, et nos quasi orphanos in magno<br />
moerore reliquisse, quum propter alias causas, tum<br />
maxime propter hoc quod causam illam cum Stancaro<br />
propter morbum continuum non finierit. Quare<br />
hie vestra <strong>opera</strong> erit opus, ut nos contra hunc virulentum<br />
hominem iuvetis, sed amplioribus scriptis<br />
quam nunc per Sebastianum 2 ) fecistis, qui non credit<br />
a vobis ilia scripta exivisse, et mirabiliter calumniatur<br />
quasi nos vestro nomine ilia edidissemus.<br />
Quid, inquit, illi boni viri ita breviter scriberent?<br />
Ex nostris (quamvis etiam et nostri vix erant) duo<br />
sunt tantum in Russia, sed non postremi nominis,<br />
qui Stancari fautores et promotores sunt, praeter<br />
aliquos alios papistas qui quondam etiam nostri erant,<br />
sed adorato Satana deflexerunt et nunc se illi iterum<br />
adiungunt, ut medium quoddam inveniant inter<br />
nostras et papae ecclesias. Pro qua re etiam<br />
certo scimus Vergerium 3 ) in Lithuaniam ad Palatinum<br />
Vilnensem, qui regis nostri intimus amicus<br />
est, per Germaniam, non Poloniam, nunc profectum<br />
esse initio Ianuarii huius anni. Et hactenus istic<br />
manet. Scripserat enim ille episcopus Iacobus<br />
Uchanius ex Gedano piae memoriae D. a Lasco,<br />
quod is Vergerius fuerit apud eum: sed non potuit<br />
ex eo intelligere causam propter quam Vilnam<br />
proficiscatur.<br />
Accepimus nunc etiam literas post obitum D.<br />
a Lasco ad eum ipsum ab episcopo Londinensi 4 )<br />
ex Anglia scriptas, in quibus aperte contra Vergerium<br />
invehitur, propterea quod propter ipsius varias<br />
et astntas praxes Augustana etiam istic confessio<br />
recepta et publicata sit, cum toto aaronismo illo vel<br />
potius mascaronismo veteri. Non sine causa hie<br />
bonus vir, si diis placet, non ivit per Poloniam,<br />
ubi nostros seit et novit qui ilium iam diu monuerant,<br />
quum haec audirent, ne cum tali legatione in<br />
Poloniam veniret. Sed tarnen et nunc in Lithuaniam<br />
ad eum scripserunt ne hoc faciat. Vix tarnen<br />
puto eum pariturum sanis monitionibus. Quare et<br />
rogo et hortor, viri fratres, ut nos precibus ad Deum<br />
<strong>opera</strong> 6 ) ad eos quorum interest iuvetis, ut ab huiusmodi<br />
pestibus nos Deus praeservet, videlicet Stancarianismo<br />
et ilia alia religione <strong>quae</strong> omnem disci-<br />
3168. 1) Scnpserat pritnum Februarii. Octavam Ianuarii<br />
habent etiam Salig II. 631. KrasinsJci p. 110. Vita Bullingeri<br />
in Misc. tig. II. 68. Alii aiium diem: Bertram p. 408<br />
Calendas Jan. Idus vero: Bartels p. 71 autore Begenvoheio<br />
et Adami Vit. p. 11. Denigue Lubieniecius rem in dubio relinquit<br />
dieens: A. 1560 ineunte Finczoviae obiit.<br />
2) Peehium, Lasei famulum saepius laudatum.<br />
3) Epistolas mense Febr. ab eo Chaunae (Kowno) et<br />
Vilnae scriptas ad Albertum ducem Borussiae, habet Sixtus<br />
p. 542. 545 cf. 439.<br />
4) Bonnero dimisso d. 21. Dec. successerat Edm. Grindal.<br />
(Weber I. 2, p. 366.)<br />
5) sic.<br />
plinam post tergum proiioit. Monendus autem esset<br />
inprimis illustrissimus D. Palatinus Vilnensis<br />
publicis vestrum omnium Uteris ut in suo ducatu<br />
conformitatem doctrinae et caeremoniarum cum Minoris<br />
Poloniae et Russiae ecclesiis retineret et promoveret,<br />
et Régi ut idem persuaderet, ne ex universal!<br />
una fiant particulates ecclesiae, in uno praesertim<br />
regno, sub uno principe. Deinde necessario<br />
monendi etiam videntur illi, publicis etiam vestris<br />
uteris, quicunque se partibus Stancari adiunxerunt,<br />
ne pergant in re pessima ad malum ecclesiae et<br />
reipublicae: praesertim hoc illi faciant quorum scripta<br />
pro defendendo suo errore accipiunt, quemadmodum<br />
locum quendam in Harmonia tua, clarissime D.<br />
Calvine, item alium ex commentaries epistolae ad<br />
Romanos D. Petri Martyris, et quendam etiam<br />
ex commentariis D. Bullingeri. Sed maxime ex<br />
Bucero affirmant suum errorem, propterea quod non<br />
vivat et nesciat Be defendere ab ipsorum iniuria.<br />
Sed vos, qui ex Dei gratia superstates adhuc estis,<br />
defendite TOS, et nos vicissim, ab istis daemonibus.<br />
De episcopo illo Cuiaviensi 6 ) scietis quod Dominus<br />
multum in eo effecerit vestris illis per me<br />
ad eum datis uteris. Nam et in comitiis regni<br />
aperte loquutus est pro evangelio, et paulo post<br />
Romam a pontifice Uteris citationibus * evocatus pon<br />
ivit, imo respondit duobus libellis, quorum alter est<br />
quasi commentarius illius citationis papalis, alter<br />
vero provocatio et appellatio a iudicio papae ad<br />
concilium generale Tel nationale. Hos scriptos misit<br />
Oracoviam legato papae, ubi tunc in media peste<br />
mansit, et paulo post mortuus pridie aut circiter<br />
ante mortem ipsius papae Pauli IV. Eosdem misit<br />
Regi et primariis senatoribus, et idem quod scripsit<br />
prius publice in sua episcopali ecclesia coram<br />
toto suo clero protestatus est. Tandem ex Ouiavia<br />
discessit in Pomeraniam, Gedanum usque, quia istic<br />
tutior manet inter Luteranos. Gedanum autem<br />
est ipsius dioecesis. In Décembre autem dederat<br />
Rex ad eum literas ex senatus consulto, quarum<br />
haec summa erat ut vel papae reconcilietur vel<br />
epi8Copatum relinquat. Ille vero respondit, se velle<br />
potius extrema <strong>quae</strong>que pati quam papae reconciliari,<br />
quem Baalem nominat et eius ecclesiam<br />
Sodomam: nolle igitur se dicit flectere genu<br />
coram ipso Baale, nee velle reverti Sodomam, licet<br />
me nondum, inquit, ita iustum sentiam, ut tunc<br />
fuit Loth quum Sodomam non est reversus. Quantum<br />
vero ad aliam rem, de relinquendo episcopatu,<br />
ait se iam hac in re provoeavisse ad concilium, et<br />
si hoc non sufficit, habere se literas regia« super<br />
earn rem dicit, <strong>quae</strong> si aliis firmae sunt et sibi armas<br />
futuras esse arbitrator. Hactenus rex non re-<br />
6) Uchanshio (#.2983 et 3002). An recentiores missae<br />
sint literae neseimus.