opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

465 1561 MAI. 466
siano et Turnmio oardinali prorsus sese ad opprimendam
religionem coniunxit. Ex principibus unus
est a nobis alienus. Reliqui nostri sunt, quam vis
anus duutaxat missam aperte abiurarit. Amiraldus
palam omni idololatriae valedixit et secum habet
verbi ministrum. D. a Longaviüa, praecipuae nobilitatis
et magnae spei adolescens, cui Guisimius
filiam anno superiore despondit, proximo elapsis
paschae feriis coenae una çum matre interfuit et
idololatriam prorsus abiuravit. Hinc licet conieoturam
facere, neutri parti duces defuturos si, quod
Deu8 avertat, hostes insanire pergant. Itaque precibus
opus est, si unquam alias.
Haeo 6 ) habui quae nunc ad te scriberem. Eram
autem haec eadem in meis ad D. Blaurerum literis
repetiturus nisi fore sperarem ut ista omnia non
invitus cum eo communices: quod quidein ut facere
non graveris a te vehementer peto. Navarrenus
officii sui a me admonitus humanissime rescripsit
et nationalis quod vocant concilii spem facit. Sed in
isto rerum statu nihil certi ausim de his rebus mihi
polliceri. Tantum rogo ut Deus ecclesias nascentes
corroboret: quod si obtinuerimus caetera fuerint confecta.
Bene vale, mi pater. Dominus Iesus te servet
ineolumem et Sanctis tuis laborious magis ac
magis benedicat. Genevae 24. Maii 1561.
3397.
Tuus Th. Beza.
OALYINUS BULLINGERO.
Exmsato diuturniore süentio exponit accuratius
statum rerum in Gàllia, tarn in aula quam in provinciis,
illic de regis Navarrae mollitie, hie de erudelibus
vexationibus querens.
(Ex Ood. Genevensi 107«, fol. 239. coll. o. apographis Cod.
107b, fol. 81 v. Epp. Bern. Tom. VI. p. 898, et Simleri Vol.
100. Vers. angl. IV. 188. — Edidit Baum. IL Beil. 31.)
S. Quod rarius ad te scribo, clarissime vir et
integerrime frater, mea negligentia interdum fieri
non nego. Vere tarnen asserere licet, vix tertium
quemque diem effluere, quo non aliquid scribere cupiam,
si ad manum esset occasio. Sed toto fere
mense nemo ad vos profectus est, cui tuto literas
darem. Legatus quidem Regis l ) suam operam pro
6) Po8tscriptum solum impressum exstat op. Baum.
II. Beil. 33.
3897. 1) Coignet.
Calvini opera. Vol. XVIII.
vetere nostra amicitia liberaliter * mihi obtulit, sed
vix audeo fidere, nisi maior nécessitas urgeat. Quantumvis
enim sit vir probus, persona quam sustinet
cogit eum saepe oblivisci quod Christo debeat. Nunc
per IAnerum nostrum prolixius scripturus eram, si
passa esset valetudo: sed acrius me infesta vit lateris
dolor quam ut ferendo labori par essem. Quod
Vergerius, captandi luori causa nepoti suo legationeni
obtinuit, 2 ) ut aliquid turbaret, ardelionis impudentiam
mecum securus rideas volo. Aut nulla
stabilietur in Gallia religio, aut hoc doctrinae caput
manebit salvum. Utinam in ipsa summa tantum
esset fiduciae. Bex Navarràe 8 ) non minus segnis
aut flexibilis quam hactenus. Liberalis est promissor:
nulla fides, nulla constantia. Etsi enim videtur
interdum non modo viriles igniculos iacere, sed
luculentam flammam spargere, mox evanescit. Hdo
quando subinde accidit, non aliter est metuendus
quam praevaricator forensis. Adde quooTtotus est
venereus. Matrona 4 ) autem exercitata in his artibus
e suo gynaeceo protulit quod eius animum irretiret.
Fabula haec in ore puerorum quoque volitat. Non
minus libère ac severe de his ipsum increpui quam
unum quemlibet ex grege nostro. Beza nihilo mitius
eum tractavit, sed nostras obiurgationes duin
patienter dévorât, nee excandescit, putat se quödammodo
defunctum. Unius Admiraldi fides nobis
est certa. Strenue quoque in eo animando laborat
collega noster, 5 ) quern ad eum misi, nullo in consilium
adhibito, ne qua invidiae pars in senatum récideret.
Palam maxima frequentia non pröeul a
Regis palatio concionatur. Clamitant omnes adversarii
non ferendam esse audaciam. Begina blande
ut désistât precatuf, sed nullo profectu. Statuit
2) Per autumnum a. 1560 Vergerius podagra laboraverat:
ubi ei adstitit nepos Ludovicus {qui erat Alberto duct •
Bbrussiae a eonsilüs) et omnium rerum eius privqtarum et
publicarum curam gessit. Ipse scribit Duct Alberto .(ap. Sixt._
p. 572): Qunm meliuscnle coepissem habere coactus fuit in
Galliam proficisci.
3) vide praecedentes. ' . •'
4) Catharina regina. — Paris, Néfioc. sous François 11.,
p. 791: Encore que io souy contraynte d'avoyr le roy de Navarre
auprès de moy d'aultent que le louys do set royaume
le portet yn8in quant le roy ayst en bas ay age que les prinse
du sanc souyt auprès de la mere, si ne fault y qu'il (Philippe
11.) entre en neul doubte car y m'é si aubeysant et a neul
commendement que selui que ie lui permes (19. Dec- 1560).
Ibid. p. 787: le l'ay tellement gaigné que ie fais et dispose
de lny tout ainsy qu'il me plaist. Discours merveilleux de la
Vie et deportement de la Royne Catherine ae.Medi.cis (Recueil
de div. pièces. Cologne 1663, p. 280).- Connoissnnt l'humeur du
Boy de Navarre elle l'amuspit soigneusement àpx plaisirs de
la cour. Il faisoit l'amour à là Oamoiselle du Rouet l'une des
filles de laEoyne. Elle commanda,donc à sa Damoiselle d'entretenir;
cest amoureux et luy complaire en tout ce qu'elle
pourrait;afin qu'oubliant le» affaires jl mesqontentast chacun:
comme de fait elle vint à bout par ce moyen; Voyez aussi
Brantôme éd. Buchon I. 473.
5) Merlinns. ' Vide N. 3392, not. 1.
30