opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
411 EPISTOLA quos motus exorituros, quoniam fieri non potest quin multi reperiantur huius coniurationis socii. 5 ) Gallioae ecclesiae Pictaviis synodum coegerunt cuius eventum exspectamus. •) In Aquitania multae iam civitates aperte evangelium profitentur, magistratu non modo non répugnante, sed etiam palam favente, adeo ut nostras partes ne numéro quidem hostibus inferiores plerisque locis arbitrentur. Ex proceribus Amiraldus palam noster est. Alii aliquot missae valedixerunt, sed aliud est Ohristianum esse quam Papistam non esse. Lofharingus Oardinalis apud suos Bhemos fertur quadragesimam concionari. 7 ) Vociferantur undique monachi et nullum non lapidem movent, Lutetiae praesertim, ut plebem ad seditiones excitent. Galendis Maii indicti sunt Regni status a quibus videtur nunc pendere omnium istorum tumultuum eventus. 8 ) Utinam adsit suis Dominus et adversarios ad extrema sese comparantes compescat. Utcunque res cadat incredibilis est ecclesiarum progressus et tanta ubique fidelium alacritas ut nihil iam videatur posse impedire regni Dei manifestam promulgationem, si peccata nostra excipias. Haec habui, mi frater, quae nunc ad te scriberem. Bene vale cum caeteris fratribus ac collegis plurimum in Domino observandis. Dominus Iesus tibi et laboribus tuis magis ao magis benedioat. Genevae 25. Martii. 3366. CALVINUS GALLA8IO. Tuus Beza. Commendatio filii Textoris ad Oallasium. ') (Ex antographo Ood. Genev. 107a, fol. 233. Eistat descripta in Cod. 107b, fol. 87, in Epp. Bernens. VI. 920 et ap. Simlerum V. 100.) Exposuit mihi vidua Textoris nostri 2 ) sibi esse in animo füium Davidem in Angliam mittere, quia ô) Fuit is quidam Artus Désiré prêtre rimailleur. Totem historian* refert Eist. eccl. I. 730. A. 1560 ediderat versionem Psalmorum s. h. titulo: Contrepoison des 52 chansons -de OI. Marot faussement intitulés par luy Ps. de David. Par. «o. Vide: Oeuvres de Cl. Marot, La Haye. 1731. 8. I. 120. 6) Congregata fuit a. d. VI. Id. Mart, praeside Le Bailleur. (Aymon I. 13.) 7) N. 3348. 8) N. 3346. 3366.1 ) Sunt ipsius Calvini verba tergo epistolae inscripta. 2) Mortis eius mentionem esse factam antea non meminimus. Sed facile conieceris eum post Gallasii profectionem 3365—3368 412 nulla hic reperiebatur conditio. Sperat autem istic commodam aliquam, tua praesertim opera, posse inveniri, idque patri adhuo vivo te fuisse pollicitum. Ego, quanquam maluissem ex te prius scistitari ecquid spei esset, non tarnen refragari ausus sum. Scis quanta mihi fuerit cum pâtre amicitia et consuetudo. Nunc mortui memoria apud me urgere debet ut liberis consultum optem. Atque huius peculiaris mihi habenda est ratio, cuius in baptismo fui fideiussor, ut secundas a pâtre obtineam. Utinam bonus vir nostris consiliis obtempérasset. Hodie enim suppeteret filiis mediocre Patrimonium quod ad eos alendos sufBeeret. Sed quia immodico illo studio cui se addixerat raptus familiam neglexit, crudele esset non prosequi misericordia qui pio et integerrimo pâtre nati nullo eius peccato sunt egeni. Neque vero haec ad te scribo quasi rogandus sis, quem scio ad omnia humanitatis officia praestanda non minus fore propensum, sed ut hano meam commendationem ad omnes perforas quorum imploranda erit fides in puero iuvando. Sint igitur hae litorae testes, mihi perinde gratum fore quidquid in eum confèrent beneficii ac si filio meo praestitum foret. Tu quoque partibus tuis minime décris. Conditio autem haeo maxime a nobis expetitur ut in docendo aliquo nobili puero locum hypodidascali nactus ipse quoque in liberalibus studiis proficiat. 8 ) 3367. LES AN0D3NS DE BAGNOLS AUX MINIS TRES DE GENEVE. Ils demandent qu'on leur renvoie le ministre qu'us avaient eu naguère et qui a dû les quitter momentanément pour pourvoir à sa swreté. l ) in Angliam fato function esse, guum vidua dicat diseedentem patri adhuc superstiti promisisse se filio prospeeturum. Abiit vero Gallasius Maio 1560. Qui de Teatore scripserunt omnes de anno mortis tacent: (La Croise du Maine, bibl. de Prance; Verdier, bibl. française; Kestner, med. Oelehrten- Leaicon, loecher etc-') 3) Epistolam ad m. Martium 1561 referimus, coniectura facta eis Gallasii responso infra N. 3373. 3367. 1) Bist. eccl. I. 341 : Ceux de Melet aveo ceux de S. Jean se résolurent de visiter et redresser les pauvres églises circon voisin es et mesmes les plus estrangers [des Cevennes] our lequel effeot fut député Robert Maillart, ministre de Ë[elet, pour visiter les églises d'Alex [Alais], Ûzès, Baignols et Pont S. Esprit et autres de ce quartier là (1560). Ce sont des endroits du département du Gard.
413 1561 APRIL. 414 (Autographe de la Bibliothèque de Génère. MS. 196, fol 118.) A Monsieur Monsieur Charles despeville. Treshonores pères comme pieu* a nostre bon Dieu inflammer en noz cueurs ce désir d'estre enseignes et suyvant sa saincte parolle certiffies aussi de latfection qu'aves a ladvancement des esglises de Dieu, Envyron le moys de septembre dernier prinsmes hardiesse par aucuns nos frères vous supplier nous prouvoir de personnaige a ca jdoyne, A quoy vous entendîtes de voz bones graces et volante, nous auries mande Mons r . de Semides*) dont nous euBmes matière ample de louer Dieu nous ayant done ung tel homme qu'avions désiré, Et nous avoir presche quelques jours a nostre contantement, Toulans éviter le denger de sa personne que tenions aussi chère que les nostres propres, se retira a S'. Iehan, dou retourna en ceste ville debaignolz, despuy a par son advis et affin de veoir sa femme sen retourna a Lyon, soubz promesse de revenir a nostre premiere requisition. Or les occasions de son despart cessées Bientost après luy aurions escrit et prie de retourner suyvant les susdites election et promesse, qui nous auroit faict responce quil avoit bon désir satisfaire a nostre volant6 alléguant toutesfoy empeschement tel que nous samble nestre pertinant. Scavoir est que Messrs de lesglise de Lyon ny veulent consentir. A cause de quoy avons délègue Mr. Vincens Moymer diacre en nostre esgliso avec luy aucuns de noz frères pour se retirer devers vous avec les présentes par lesquelles nous supplions bien humblement nous faire ce bien ratiffier lelection dudit Mr. de Semides pour revenir avec lesdits délègues Lesquelz vous declaireront mieux au long le discours des affaires et de nostre intention. A tant prierons le Seigneur, Monseigneur et Père vous vouloir augmenter journellement ses graces Nous recommandans bien humblement aux vostres et a voz prières. A Baignolz ce cinquiesme Avril 1561. Yos treshumbles et obeyssants serviteurs au nom de toutz J. Veyras, Sibert, Dubuysson, Ooste, Vin- . cens, Du boys, Courtaud, Roman, Gineste, Pharanel Anciens. 2) Voyez N. 3369. 3368. DAND3L CALVINO. Studio, fheologica persequi cupiens sed a pâtre ah iis revocatus et ïibris destitutes rogat ut Ccdvinus et iïïum demulceat et ipsi suarn Institutionen), mittat. (Ex autographo Ood. Genev. 196. fol. 121.) A Monsieur Monsr. Despeville. Ioanni Calvino viro sibi observandissimo Franciscus Daniel pacem et gratiam a Deo opt. max. deprecatur. v Saepiu8 instigatus a pâtre 1 ) sum ut ad te scrrberem, vir humanissime, quum propter singularem illiu8 erga te benevolentiam, turn propter eximiam tu am erga me humanitatem: quod equidem fecissem plus satis officiose, cui argumentum abunde suppetit, nisi perspecta mihi forent studia et negotia quibus assidue distineris. Atque hoc ab illo munus impositum mihi hactenus aggredi non lubuit, dum vera sese nécessitas obtulit. Breviter igitur quid meus ferat animus accipe. Constitutum erat mihi primum a vobis digredienti tuo hortatu ita romanis legibus operam dare ut interea literarum sacrarum lectionem non omnino intermitterem, quibus et animum reficerem et fratres atque amicos interdum consolarer. Sed contra evenit ut neque libellum unum pauculis exceptis, iisque legalibus et profanis, habere licuerit, ex quo me Biturigis 2 ) accersitus morbus hue ante sex menses attulit. Quod ego, uti sentiebam mihi a Deo Opt. Max. supplicii loco demitti, ita studiose laborabam in exquirendis undiquaque et comparandis aliquibus Ïibris, quibus bonas aliquot horas impenderem, quandoquidem meis, quos istic apud vos ad hue exstare putabam, uti non dabatur, quoniam cos (ut audio) nuperrime Lugduni excitati tumultus 3 ) sustulerunt. Itaque quo confugiam, quem hominem ad opem invocem, nullum habeo. Pater enim, cuius animus a meo longe in hoc discrepat, sumptus studiis theologicis • suggerere non vult, quibus negat animum adiieere tam sedulo debere eum qui legum profitetur exercitium. 4 ) Idque statim rofricat, quia iurisconsnltum 8368.1) Vetere illo Calvini amico v. N. 3089. 3138 übt legisti quae ad hane ittustrandam sufficient. 2) Ubi appulit m. Februario 1560, sub Cujatio iurisprudentiae operam navattirus. (Hagen-de Félice p. 15 «of. 9.) 3) Mareschallus 8. André protestantes ibi vexabat neque post eins discessum melior eis conditio facta est. (Popelinière f. 216 v- de Thou II. 807.) 4) Cf. epp. supra not. 1 citât as.
- Page 167 and 168: 309 1561 IANUAR. ' 310 fore ut evan
- Page 169 and 170: 313 1561 IANUAR. • 314 (Minute or
- Page 171 and 172: 317 1561 IANUAR. 318 Monseigneur, n
- Page 173 and 174: 321 1561 IANUAR. * 322 scendimus, q
- Page 175 and 176: 325 1561 IANUAR. 326 de Principibus
- Page 177 and 178: 329 1561 IANÜAR. 330 sio Principib
- Page 179 and 180: 333 1561 IANÜAR. 334 nostro commis
- Page 181 and 182: 337 1561 IANUAR. 33Ö De rebus nost
- Page 183 and 184: 341 1561 IANCAR. ' 342 A Monsieur M
- Page 185 and 186: 345 1561 IANUAR. 346 leur pouvoir d
- Page 187 and 188: 349 1561 IANUAR. 35a 8. Postquam di
- Page 189 and 190: 353 1561 FEBRUAR. 354 3334. RESPONS
- Page 191 and 192: 357 1561 FEBRUAR. 358 certo scio ob
- Page 193 and 194: 361 1561 FEBRUAR. 362 principaux de
- Page 195 and 196: 365 1561 EEBRUAR. 366 Gnathones in
- Page 197 and 198: 369 1561 FI EBRUAR. 370 3343. BLAUR
- Page 199 and 200: 373 1561 Fl EBRUAR. 374 pietatis, h
- Page 201 and 202: 377 1561 FEBRUAR. ' 378 esté faict
- Page 203 and 204: 381 1561 FEBRUAR. 382 petiistis, ut
- Page 205 and 206: 385 1561 MAßT. 386 Messieurs et pe
- Page 207 and 208: 389 1561 MART. 390 Maiestati dedica
- Page 209 and 210: 393 1561 MART. 394 nous en aurions
- Page 211 and 212: 397 1561 MART. 398 3358. GUILLETATI
- Page 213 and 214: 401 1561 MART. 402 tes tor: qnem in
- Page 215 and 216: 405 1561 MART. 400 tio, nihil item
- Page 217: 409 1561 MART. 410 diebus a te miss
- Page 221 and 222: 417 1561 APRIL. 418 Dieu, en ceci q
- Page 223 and 224: 421 1561 APIfctL. m istam ubiquitat
- Page 225 and 226: 425 1561 APRIL. 486 return caeteros
- Page 227 and 228: 429 1561 APRIL. 430 voua ne TOUS en
- Page 229 and 230: 433 1561 APRIL. . 434 3376. JEANNE
- Page 231 and 232: 437 1561 MAI. 438 repos, nous soyon
- Page 233 and 234: 441 1561 MAI. 442 pour pasteur et p
- Page 235 and 236: 445 1561 MAI. ' 446 habet bonae ind
- Page 237 and 238: 449 1561 MAI. ; *feO didi quamvis m
- Page 239 and 240: 453 1561 MAL 454 deux poinotz. LUD
- Page 241 and 242: 457 1561 MAI. 458 lement de luy et
- Page 243 and 244: ,461 1561 MAI. 462 iuvetje, denique
- Page 245 and 246: 465 1561 MAI. 466 siano et Turnmio
- Page 247 and 248: 469 1561 MAI. • 470 monnoye, s'es
- Page 249 and 250: 473 1561 MAI 474 tons les propos qu
- Page 251 and 252: 477 1561 MAI. 478 3403. L'ÉGLISE D
- Page 253 and 254: 481 1561 MAL 482 meam 8 ) ante scri
- Page 255 and 256: 485 1561 MAI. 486 Verum tarnen mode
- Page 257 and 258: 489 "•' 1561 MAI. 490 ut tu in il
- Page 259 and 260: 493 1561 MAI. 494 ut sibi gratiam C
- Page 261 and 262: 497 1561 IUN. 498 sainct Paul, -que
- Page 263 and 264: 501 1561 IÜN. 3410. DESMERENGES *)
- Page 265 and 266: 505 1561 IUN. 506 partibuB maxima t
- Page 267 and 268: 509 1561 im 510 tage si quelques te
411 EPISTOLA<br />
quos motus exorituros, quoniam fieri non potest<br />
quin multi reperiantur huius coniurationis socii. 5 )<br />
Gallioae ecclesiae Pictaviis synodum coegerunt cuius<br />
eventum exspectamus. •) In Aquitania multae iam<br />
civitates aperte evangelium profitentur, magistratu<br />
non modo non répugnante, sed etiam palam favente,<br />
adeo ut nostras partes ne numéro quidem hostibus<br />
inferiores plerisque locis arbitrentur. Ex proceribus<br />
Amiraldus palam noster est. Alii aliquot missae<br />
valedixerunt, sed aliud est Ohristianum esse quam<br />
Papistam non esse. Lofharingus Oardinalis apud<br />
suos Bhemos fertur quadragesimam concionari. 7 )<br />
Vociferantur undique monachi et nullum non lapidem<br />
movent, Lutetiae praesertim, ut plebem ad seditiones<br />
excitent. Galendis Maii indicti sunt Regni<br />
status a quibus videtur nunc pendere omnium istorum<br />
tumultuum eventus. 8 ) Utinam adsit suis Dominus<br />
et adversarios ad extrema sese comparantes<br />
compescat. Utcunque res cadat incredibilis est ecclesiarum<br />
progressus et tanta ubique fidelium alacritas<br />
ut nihil iam videatur posse impedire regni<br />
Dei manifestam promulgationem, si peccata nostra<br />
excipias. Haec habui, mi frater, <strong>quae</strong> nunc ad te<br />
scriberem. Bene vale cum caeteris fratribus ac collegis<br />
plurimum in Domino observandis. Dominus<br />
Iesus tibi et laboribus tuis magis ao magis benedioat.<br />
Genevae 25. Martii.<br />
3366.<br />
CALVINUS GALLA8IO.<br />
Tuus Beza.<br />
Commendatio filii Textoris ad Oallasium. ')<br />
(Ex antographo Ood. Genev. 107a, fol. 233. Eistat descripta<br />
in Cod. 107b, fol. 87, in Epp. Bernens. VI. 920 et ap. Simlerum<br />
V. 100.)<br />
Exposuit mihi vidua Textoris nostri 2 ) sibi esse<br />
in animo füium Davidem in Angliam mittere, quia<br />
ô) Fuit is quidam Artus Désiré prêtre rimailleur. Totem<br />
historian* refert Eist. eccl. I. 730. A. 1560 ediderat versionem<br />
Psalmorum s. h. titulo: Contrepoison des 52 chansons<br />
-de OI. Marot faussement intitulés par luy Ps. de David. Par.<br />
«o. Vide: Oeuvres de Cl. Marot, La Haye. 1731. 8. I. 120.<br />
6) Congregata fuit a. d. VI. Id. Mart, praeside Le<br />
Bailleur. (Aymon I. 13.)<br />
7) N. 3348.<br />
8) N. 3346.<br />
3366.1 ) Sunt ipsius Calvini verba tergo epistolae inscripta.<br />
2) Mortis eius mentionem esse factam antea non meminimus.<br />
Sed facile conieceris eum post Gallasii profectionem<br />
3365—3368 412<br />
nulla hic reperiebatur conditio. Sperat autem istic<br />
commodam aliquam, tua praesertim <strong>opera</strong>, posse inveniri,<br />
idque patri adhuo vivo te fuisse pollicitum.<br />
Ego, quanquam maluissem ex te prius scistitari ecquid<br />
spei esset, non tarnen refragari ausus sum.<br />
Scis quanta mihi fuerit cum pâtre amicitia et consuetudo.<br />
Nunc mortui memoria apud me urgere<br />
debet ut liberis consultum optem. Atque huius peculiaris<br />
mihi habenda est ratio, cuius in baptismo<br />
fui fideiussor, ut secundas a pâtre obtineam. Utinam<br />
bonus vir nostris consiliis obtempérasset. Hodie<br />
enim suppeteret filiis mediocre Patrimonium<br />
quod ad eos alendos sufBeeret. Sed quia immodico<br />
illo studio cui se addixerat raptus familiam neglexit,<br />
crudele esset non prosequi misericordia qui pio<br />
et integerrimo pâtre nati nullo eius peccato sunt<br />
egeni. Neque vero haec ad te scribo quasi rogandus<br />
sis, quem scio ad <strong>omnia</strong> humanitatis officia<br />
praestanda non minus fore propensum, sed ut hano<br />
meam commendationem ad omnes perforas quorum<br />
imploranda erit fides in puero iuvando. Sint igitur<br />
hae litorae testes, mihi perinde gratum fore quidquid<br />
in eum confèrent beneficii ac si filio meo praestitum<br />
foret. Tu quoque partibus tuis minime décris.<br />
Conditio autem haeo maxime a nobis expetitur<br />
ut in docendo aliquo nobili puero locum hypodidascali<br />
nactus ipse quoque in liberalibus studiis proficiat.<br />
8 )<br />
3367.<br />
LES AN0D3NS DE BAGNOLS AUX MINIS<br />
TRES DE GENEVE.<br />
Ils demandent qu'on leur renvoie le ministre<br />
qu'us avaient eu naguère et qui a dû les quitter<br />
momentanément pour pourvoir à sa swreté. l )<br />
in Angliam fato function esse, guum vidua dicat diseedentem<br />
patri adhuc superstiti promisisse se filio prospeeturum. Abiit<br />
vero Gallasius Maio 1560. Qui de Teatore scripserunt omnes<br />
de anno mortis tacent: (La Croise du Maine, bibl. de<br />
Prance; Verdier, bibl. française; Kestner, med. Oelehrten-<br />
Leaicon, loecher etc-')<br />
3) Epistolam ad m. Martium 1561 referimus, coniectura<br />
facta eis Gallasii responso infra N. 3373.<br />
3367. 1) Bist. eccl. I. 341 : Ceux de Melet aveo ceux de S.<br />
Jean se résolurent de visiter et redresser les pauvres églises<br />
circon voisin es et mesmes les plus estrangers [des Cevennes]<br />
our lequel effeot fut député Robert Maillart, ministre de<br />
Ë[elet, pour visiter les églises d'Alex [Alais], Ûzès, Baignols<br />
et Pont S. Esprit et autres de ce quartier là (1560). Ce sont<br />
des endroits du département du Gard.