opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
407 EP1STOLAE 3362—3365 408 Reverendo in Christo patri ac domino, D. Henricho Bullingero ecclesiae Tigurinae superintendent! dignissimo doctissimo pientissimoque suo tanquam parenti in Domino carissimo. — Ego interim multa sum passus damna atrocissimasque iniurias a Westphalo morosissimo atque effraenis licentiae monstro magis quam homine. Qui tarnen a Baeza commodum dedolatus, aliquantoque cicurior factus, quibusdam, (qui ab Hamburga mihi scribunt) nunc videtur non tarn quiescere quam monstri aliquid novi parturire cum suo patrono IIlyrico. Quorum novos ad te mitto articulos fidei, quos ignoraverunt piscatores Apostoli, totaque antiquior ecclesia Christi. Rogo autem ut apud doctissimum pientissimumque virum D. loh. Calvinum, tibi amicissimum, ao nostri saeculi decus efficias, ut per studiosum aliquem procuret super Institutione sua Christiana Tabulas concinnari, 4 ) perinde atque fecit Io. Nisaeus Augustanus in locos communes theologicos piae memoriae D. Philippi Melanthonis: 7 ) ut que eapapyri forma excudantur, ut cum Institutione praedicta in uno volumine compaginari possint, magis etiam turn fortasse vendibili. Vale. Ex Erfurdia — - — — — — — Iterum rale in Domino 18. Martii Ann. etc. 61. R. H. tuae deditissimus Bapt. Iohannes Wiesamerus. 3363. BERET A CALVIN. Il demande un second pasteur pour sa double paroisse dans le Vivarais. (Autographe de la Bibliothèque de Genève MS. 109, fol. 171.) A Monsieur Monsieur Calvin. A Geneve. Ihesus Christ mort pour nous vous soit en salut et vie. Amen. Monsieur, puys que a pieu a nostre Dieu mavoir envoyé en ce pays de Vivaroys, lieux de Vailhs et Meyras, et avoir de sa grace benyt nostre labeur duquel luy a pieu soy servyr pour faire son euvre en telle sorte quil a augmente et augmente tous les jours les siens en grand nombre et daultant que lesdits lieux sont loings lung de laultre de troys grandz lieues de france et que ne puys soffire au labeur et peine quest requiz a ung si grand affaire et principallement pour satisfaire a la correption ecclésiastique, laquelle comme trop myeulx scaves est le ncrfz pour entretenyr tout le corps et que fust besoing que le ministre feust, toujours present, Les frères de Meyras, voyant la nécessité et que ne puys satisfaire a tous deux, ont envoyé le porteur de la présente et vous requièrent treshumblement au nom du Seigneur, a vous Monsieur et a tous Messieurs noz frères, leur envoyer ung homme de bonne doctrine et vie, pour leur prescher la pàrolle du Seigneur, et aussi faiz je: car le lieu de Meyras est ung lieu de passage, clef de Vivaroys, environne de plusieurs villes et villaiges. Sil y a ung homme de bien pour advancer par son ministère lediffice du Seigneur, je vous prie donc nous en envoyer ung tel que cognoistres et nous obligeres a vous faire service et prier nostre Dieu pour vous. Quest fin, layant prie, Monsieur, vous multiplier en ses sainctes graces, me recommandant treshumblement a la vostre et de vous prières et de tous Messieurs mes frères. De Vailhs ce xx e mars lan mil cinq cens soixante ung. De la part de celluy qui est Vostre humble frère et serviteur J. A. Béret. Quam mihi gratus fuerit libellus 3362.1) CoUadonii Index ad éd. 1559, vel ei incognitw erat vel non satisfecit. Marlorati Indem demum a. 1562 prodiit. 2) Bas. Oporin. 1560. Strobel, Lit. Gesch. v. M. Loci p. 251. 2 ) superioribus 3364.1) Vide N. 3171. 3184. 2) contra Heshusium. « 3364. 8CHENOKIÜS OALVINO. Mittit ei quendam Brentii libeïïum de coma, de qua ipsi quogue cum ministris Augustanis controversy orta est, petitque ut de ea re iäe publice scrïbat. (Ex autographo Ood. Genev. 196, foL 117.) D. Ioanni Cal vino praeceptori suo in primis colendo. Matthias Schenckus 1 ) D. Ioanni Calvino praeceptori suo S. D.
409 1561 MART. 410 diebus a te missus, 'quum me taoente satis scias, nihil attinet hic commemorare. Certe ex eo quanti me facias intellexi: quod quauquam Don nescivi antea, tarnen non potuit non esse iucunda ilia amoris tui erga me non obscura significatio. Quod vero literarum nihil cum eo misisti, etsi nihil illis accidere mihi queat optatius, tarnen quum non nesciam quantis Bis occupatus negotiis, tantum abest moleste ut feram ut ne mirum quidem videatur. Mihi scribendi nunc ad te is de quo antea tecum egi, Simpertus Soserus, vir inprimis pius tuique amantissimus, autor fuit suppeditato hoc Brentii libello 3 ) quem tibi mitterem: quem ut ne legere gravere te etiam atque etiam magnopere rogo. Dubium mihi non est conficiendi eius occasionem illi a nostris, Augustanis dico doctoribus, praebitam, illorumque potissimum instinetu hunc laborem suseepisse. Nam quum urgeri se vehementius meo contra ubiquitatem [scripto"} *) vidèrent, undique parare sibi subsidia et conquirere statim coepere. Mei me scripti s ) nequaquam pudet quanquam scholastici et in pulveribus scholae scripti. Quid de Brentii scripto sentiendum sit tu videris. Mihi sane ad Schtoencifeldii dogma de deificata humana in Christo natura proximo accedere videtur: et quo ego uno solo prope nitor, redemptionis resurrectionisque nostrae fundamentum in assumpta eadem nobiscum carne (nostra natura) situm convellere atque labefaetare. Nam de reali idiomatum communicatione quid dicamus? Quam recte Bhilippus alieubi naturarum confusionem esse scribit, ex petulantia ingeniorum natam. Sed ita fit, posteaquam famae maiorem quam veritatis rationem habendam nobis persuasimus. Staphyli rabiem tibi notam esse arbitror. a ) Is nuper etiam edidit nescio quid, ubi te praeter alios petit atque proscindit, quemadmodum mihi Gereon medicus noster narravit (neque enim ego librum vidi). Is quum hoc ipsum, tum salutem suis verbis multam adscribere iussit. Librum D. Buïïingero iam misit ad te tibi perlegerit perferendum. Velim otium tibi esse idem hoc quod Brentius argumentum traetandi ut haberem quod nostris opponerem KQO iiyg VCXTJÇ lyxmftiov aSovoK Tanti enim Brentium faciunt ut mutire contra audere neminem putent Certe in eo cardo rei totius sacramentariae verti videtur: utrum caro Christi cum natura humana sit ubique (quod illi velle videntur) diffusa. Sed haec tu videris. D. 3) Novissimu8 erat: De personal! nnione dnarnm naturamm in Christo et aseensn Christi in coelnm ac sessione eius ad dextram patris 1561 Tnb. 4. (Rartm. et laeger II. 380 es.) 4) Charta lacera. 5) De Schenckii scripto contra ubiquitatem nihä nobis innotuit. Fortasse sine autoris nomine eaitum fuit. 6) Cf. N. 3301. Höserus salutem ascribere iubet, tu D. Besäe meis verbis dices. Bene vale, et si vacat rescribe. Angustae 11. Calend. April, anno 1561. 3365. BEZA WOLPHIO. Praemissis nonnullis âe Calvini valetudine et Vaîdensium victoriis maxime in eo versatur ut res Gaïlicas sic repraesentet ut optima guaeque de iis sperari posse dicat. (Excerptmn ex antogr. Arch. Tnric. Pint. VI. Vol. 116, fol. 3476. Simler. Vol. 100. — Integram edidit Banm. App. II. 30.) De rebus nostris. Iam igitur tertius menais ex quo perpétua in pulmones defluxione laboro, qui morbus iam ita est mihi factus familiaris ut paene ignorem quae sit molior valetudo. D. Calvinus noster pergit suo more per quotidianas mortes ita vivere ut nihil sit eo valentius.') Caetera recte habent, Sàbaudus très insignes clades accepit a Pedemontanis nostris Valdensibus quos ad ultima consilia descendere coegit extrema sua crudelitate. a ) Nunc reparat exercitum. Fertur tarnen Nicaeam revocari communi totius Italiae terrore ad Turcici adventantis exercitus rumorem. Sic fiet fortassis ut Davidem libèrent Palaestini. Sed etiamsi re ipsa nos aggrediatur speramus eum nobis non defuturum qui superbis résistif. In Gallia videntur omnia ad civiles discordias tendere, nisi Dominus adversariorum audaciam incredibilem fregerit. Etsi enim Navarrenus more maiorum administrât summam rerum, tarnen nimium multa concedit Reginae quae a Guisianis avelli non potest. Dimissi sunt tarnen passim captivi ex Regis mandato. 3 ) Absolutus etiam est Princeps Condeti, 4 ) Navarreni frater, et in intimum concilium receptus, quae res magnam nobis spem facit fore ut brevi floreant ecclesiae, frustra ringente Satana et omnibus ipsius asseclis. Deprehensus est Aureliae nebulo quidam, a Sorbonistis missus ad sollicitandum Hispanorum regem adversus haereticos quos vocant. Repertae etiam literae quibus nihil non illi pollicebantur si causam ipsorum armis defendendam susciperet. Hinc certum est magnos ali- 3865.1) N. 3326. 2) N. 3348. 3) N. 3338. 3346. 4) N. 3348.
- Page 165 and 166: 305 1561 IANUAR. 306 est nostrae re
- Page 167 and 168: 309 1561 IANUAR. ' 310 fore ut evan
- Page 169 and 170: 313 1561 IANUAR. • 314 (Minute or
- Page 171 and 172: 317 1561 IANUAR. 318 Monseigneur, n
- Page 173 and 174: 321 1561 IANUAR. * 322 scendimus, q
- Page 175 and 176: 325 1561 IANUAR. 326 de Principibus
- Page 177 and 178: 329 1561 IANÜAR. 330 sio Principib
- Page 179 and 180: 333 1561 IANÜAR. 334 nostro commis
- Page 181 and 182: 337 1561 IANUAR. 33Ö De rebus nost
- Page 183 and 184: 341 1561 IANCAR. ' 342 A Monsieur M
- Page 185 and 186: 345 1561 IANUAR. 346 leur pouvoir d
- Page 187 and 188: 349 1561 IANUAR. 35a 8. Postquam di
- Page 189 and 190: 353 1561 FEBRUAR. 354 3334. RESPONS
- Page 191 and 192: 357 1561 FEBRUAR. 358 certo scio ob
- Page 193 and 194: 361 1561 FEBRUAR. 362 principaux de
- Page 195 and 196: 365 1561 EEBRUAR. 366 Gnathones in
- Page 197 and 198: 369 1561 FI EBRUAR. 370 3343. BLAUR
- Page 199 and 200: 373 1561 Fl EBRUAR. 374 pietatis, h
- Page 201 and 202: 377 1561 FEBRUAR. ' 378 esté faict
- Page 203 and 204: 381 1561 FEBRUAR. 382 petiistis, ut
- Page 205 and 206: 385 1561 MAßT. 386 Messieurs et pe
- Page 207 and 208: 389 1561 MART. 390 Maiestati dedica
- Page 209 and 210: 393 1561 MART. 394 nous en aurions
- Page 211 and 212: 397 1561 MART. 398 3358. GUILLETATI
- Page 213 and 214: 401 1561 MART. 402 tes tor: qnem in
- Page 215: 405 1561 MART. 400 tio, nihil item
- Page 219 and 220: 413 1561 APRIL. 414 (Autographe de
- Page 221 and 222: 417 1561 APRIL. 418 Dieu, en ceci q
- Page 223 and 224: 421 1561 APIfctL. m istam ubiquitat
- Page 225 and 226: 425 1561 APRIL. 486 return caeteros
- Page 227 and 228: 429 1561 APRIL. 430 voua ne TOUS en
- Page 229 and 230: 433 1561 APRIL. . 434 3376. JEANNE
- Page 231 and 232: 437 1561 MAI. 438 repos, nous soyon
- Page 233 and 234: 441 1561 MAI. 442 pour pasteur et p
- Page 235 and 236: 445 1561 MAI. ' 446 habet bonae ind
- Page 237 and 238: 449 1561 MAI. ; *feO didi quamvis m
- Page 239 and 240: 453 1561 MAL 454 deux poinotz. LUD
- Page 241 and 242: 457 1561 MAI. 458 lement de luy et
- Page 243 and 244: ,461 1561 MAI. 462 iuvetje, denique
- Page 245 and 246: 465 1561 MAI. 466 siano et Turnmio
- Page 247 and 248: 469 1561 MAI. • 470 monnoye, s'es
- Page 249 and 250: 473 1561 MAI 474 tons les propos qu
- Page 251 and 252: 477 1561 MAI. 478 3403. L'ÉGLISE D
- Page 253 and 254: 481 1561 MAL 482 meam 8 ) ante scri
- Page 255 and 256: 485 1561 MAI. 486 Verum tarnen mode
- Page 257 and 258: 489 "•' 1561 MAI. 490 ut tu in il
- Page 259 and 260: 493 1561 MAI. 494 ut sibi gratiam C
- Page 261 and 262: 497 1561 IUN. 498 sainct Paul, -que
- Page 263 and 264: 501 1561 IÜN. 3410. DESMERENGES *)
- Page 265 and 266: 505 1561 IUN. 506 partibuB maxima t
407 EP1STOLAE 3362—3365 408<br />
Reverendo in Christo patri ac domino, D. Henricho<br />
Bullingero ecclesiae Tigurinae superintendent! dignissimo<br />
doctissimo pientissimoque suo tanquam parenti<br />
in Domino carissimo.<br />
— Ego interim multa sum passus damna atrocissimasque<br />
iniurias a Westphalo morosissimo atque effraenis<br />
licentiae monstro magis quam homine. Qui<br />
tarnen a Baeza commodum dedolatus, aliquantoque<br />
cicurior factus, quibusdam, (qui ab Hamburga mihi<br />
scribunt) nunc videtur non tarn quiescere quam<br />
monstri aliquid novi parturire cum suo patrono IIlyrico.<br />
Quorum novos ad te mitto articulos fidei,<br />
quos ignoraverunt piscatores Apostoli, totaque antiquior<br />
ecclesia Christi.<br />
Rogo autem ut apud doctissimum pientissimumque<br />
virum D. loh. Calvinum, tibi amicissimum, ao<br />
nostri saeculi decus efficias, ut per studiosum aliquem<br />
procuret super Institutione sua Christiana Tabulas<br />
concinnari, 4 ) perinde atque fecit Io. Nisaeus<br />
Augustanus in locos communes theologicos piae<br />
memoriae D. Philippi Melanthonis: 7 ) ut que eapapyri<br />
forma excudantur, ut cum Institutione praedicta in<br />
uno volumine compaginari possint, magis etiam turn<br />
fortasse vendibili. Vale. Ex Erfurdia — -<br />
— — — — — Iterum rale in Domino<br />
18. Martii Ann. etc. 61.<br />
R. H. tuae<br />
deditissimus<br />
Bapt. Iohannes Wiesamerus.<br />
3363.<br />
BERET A CALVIN.<br />
Il demande un second pasteur pour sa double<br />
paroisse dans le Vivarais.<br />
(Autographe de la Bibliothèque de Genève MS. 109, fol. 171.)<br />
A Monsieur Monsieur Calvin.<br />
A Geneve.<br />
Ihesus Christ mort pour nous vous soit en salut<br />
et vie. Amen.<br />
Monsieur, puys que a pieu a nostre Dieu mavoir<br />
envoyé en ce pays de Vivaroys, lieux de Vailhs<br />
et Meyras, et avoir de sa grace benyt nostre labeur<br />
duquel luy a pieu soy servyr pour faire son euvre<br />
en telle sorte quil a augmente et augmente tous<br />
les jours les siens en grand nombre et daultant que<br />
lesdits lieux sont loings lung de laultre de troys<br />
grandz lieues de france et que ne puys soffire au<br />
labeur et peine quest requiz a ung si grand affaire<br />
et principallement pour satisfaire a la correption<br />
ecclésiastique, laquelle comme trop myeulx scaves<br />
est le ncrfz pour entretenyr tout le corps et que<br />
fust besoing que le ministre feust, toujours present,<br />
Les frères de Meyras, voyant la nécessité et que<br />
ne puys satisfaire a tous deux, ont envoyé le porteur<br />
de la présente et vous requièrent treshumblement<br />
au nom du Seigneur, a vous Monsieur et a<br />
tous Messieurs noz frères, leur envoyer ung homme<br />
de bonne doctrine et vie, pour leur prescher la pàrolle<br />
du Seigneur, et aussi faiz je: car le lieu de<br />
Meyras est ung lieu de passage, clef de Vivaroys,<br />
environne de plusieurs villes et villaiges. Sil y a<br />
ung homme de bien pour advancer par son ministère<br />
lediffice du Seigneur, je vous prie donc nous<br />
en envoyer ung tel que cognoistres et nous obligeres<br />
a vous faire service et prier nostre Dieu pour<br />
vous. Quest fin, layant prie, Monsieur, vous multiplier<br />
en ses sainctes graces, me recommandant<br />
treshumblement a la vostre et de vous prières et de<br />
tous Messieurs mes frères. De Vailhs ce xx e mars<br />
lan mil cinq cens soixante ung. De la part de celluy<br />
qui est<br />
Vostre humble frère et serviteur<br />
J. A. Béret.<br />
Quam mihi gratus fuerit libellus<br />
3362.1) CoUadonii Index ad éd. 1559, vel ei incognitw erat<br />
vel non satisfecit. Marlorati Indem demum a. 1562 prodiit.<br />
2) Bas. Oporin. 1560. Strobel, Lit. Gesch. v. M. Loci<br />
p. 251.<br />
2 ) superioribus<br />
3364.1) Vide N. 3171. 3184.<br />
2) contra Heshusium.<br />
«<br />
3364.<br />
8CHENOKIÜS OALVINO.<br />
Mittit ei quendam Brentii libeïïum de coma, de<br />
qua ipsi quogue cum ministris Augustanis controversy<br />
orta est, petitque ut de ea re iäe publice scrïbat.<br />
(Ex autographo Ood. Genev. 196, foL 117.)<br />
D. Ioanni Cal vino praeceptori suo in primis colendo.<br />
Matthias Schenckus 1 ) D. Ioanni Calvino praeceptori<br />
suo S. D.