opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

323 EPISTOLAE 3319—3320 324
sare. Hi etiam frigidam suffundent : metum adferent:
conabuntur, si poterunt, ilium suarum facere
partium. Idem faciet vehementius Pontifex: idem
conabitur Rex Phüippus. Et sane metuo ego insidias
diaboli et hominum fraudes. Atque haeo
causa etiam est eadem cum superiore, ut ad 0. Y.
soribam, non tarn meum consilium explicans, quam
prudentium hominum sententiam atque voluntatem
indicans.
Hi summis votis expetunt constitui concilium
et synodum theologorum, 10 mandatis habitura. Haec ratio has habet causas.
Primum maior erit autoritas synodi : et quasi Nationale
concilium habebitur trium populorum, Germaniae,
Galliae, Angliae: non enim dubium est, quin
libenter Regina Angliae sese sit adiunctura, si ab
ipsa et a Principibus Galliae petetur, ut homines
mittant ad earn synodum pacis et concordiae studiosos,
pietate praeditos, doctrina eruditos.
Deinde Rex Navarrae opus habet hortatoribus
in hac oppugnatione cardinahum, episcoporum, cal-
) in qua Princeps aliquis lidorum et experientium hominum. Et gratissimum
praeses sit: et illi adsint aliorum Principum legati, illi erit intelligere, quam de se Germaniae Principes
viri prudentes et boni, non implicati huiusmodi existimationem habeant: et quam habeant erga se
contentionum dissidiis: et haec eadem synodus pa- et regnum Galliae benevolentiam : et quid sibi suis
teat omnibus qui causam suam cognosci yolunt. aliquando necessariis temporibus ab ipsis Principibus
Vocentur eo principes adversariae partis, Petrus exspectandum sit: et quod suum esse debeat offi­
Martyr, BuWngerus, Calvinus, Bern. Légitima cogcium, si quando suis etiam necessariis temporibus
nitione de re disceptetur: tum demum aliquid fiet atque periculis Principes Imperii, regni Galliae et
quum hac ratione fiet. Et si Principes bac sua Navarrae consilio et ope opus habeant.
synodo exemplum constituant pontificiis, quomodo Deinde si honestum officium faciunt Imperator,
in generali concilio de controversiis religionis fieri Rex Phïlippus, Papa, Regina Angliae, quod legates
debeat iudicium?
mittunt: in hoc principio Regis novi et novae ad-
Quod si ratione agetur alia praescribemus nos ministrationis cur non pernecessarium et perhones-
nostra ista ratione adversariis, quid ipsi in suo tytum officium faciant Principes, si idem sibi usurpent
rannico concilio instituera et sequi debeant. Et quod alii faciunt?
postrema mala primis détériora erunt, et ingens in Atque eo istud Principes hoc tempore commo-
ecolesia schisma excitabitur, cuius incendium nulla dius facere poterunt, quod heri hue allatum est ex
poterit exstinguere posteritas. Quamobrem aut hac tribus ordinibus regni, nobilitatem, quae praestan-
ratione synodus constituenda est, aut satius est nultissima pars est, postulare, ut Rex Navarrae guberlam
fieri. Ut enim nunc homines affecti adversus nator regni nominetur : et illius sit prima et summa
sese animis sunt, et ut nunc libri scribuntur: qui autoritas in omnibus negotiis: et Eegina liberetur
semel autoritatis gladium arripuerit, nihil iudicare istis quotidianis regni laboribus, et ut cum liberis
poterit quod aequitati et moderationi sit consenta- vivat. Huius ordinis autoritatem tertius ordo seneum.
Hae sunt igitur bonorum voluntates, et haec quetur, qui est civitatum. Solum cum ecclesiasti-,
quotidiana vota, ut huiusmodi synodus decernatur: eis erit contentio : inter quos tarnen multi sunt quo­
hoc iudicium, ut si fieri id non queat, neque ab iis rum sententiae cum optimatium voluntatibus con-
impetrari qui caeteris mortalibus aequiores esse degruant.berent, satius sit res suo cursu currere: ut quam
partem Deus et melior pars hominum approbet,
eidem ipse Deus et viri boni assistant. Qua in re
Deus pater noster et Dominus noster Iesus Christus
non negljget bonorum virorum et piorum hominum
quotidiana, diurna atque nocturna vota, preces
atque suspiria.
Ad hanc autem synodi rationem utile esse iidem
iudicant qui superiora optant, legationem ad Begem
Navarrae mittere, ") quae quod aperte dici et peti
possit, in regio consUio exponat: quae vero privatim
cum rege Navarrae et fratre et reliquis Principibus
qui religioni verae favent agenda sunt, ilia privatim
etiam explicet: quemadmodum a Principibus in
10) Hoc Sturmii privatum consilium fuisse videtur. Ht
d. 22. Apr. Erfordiae conventus theologorum et consüiariorum
celebratus est.
11) Cf. Sturmii epp. ad Schenchbecherum.
18 ).
Ulud etiam nos consolatur, quod Navarrae Rex
socium fidum habet tanquam fortem Âchatem, in
causa religionis, D. Admiraîdum, quem pii viri optimum
consiliarium et constantissimum patronum
nominare poterunt et debent.
Postremo ipse Rex Navarrae aliquid huiusmodi
12) Hic nimia sibi promittit. lam statim post mortem
regis Francisci et Idibus Dee. Aureliae stations declaratio
facta est, ipso Navarrae rege suadente regni gubernationem
Beginae matri eommissam esse, adMbito in consilium rege
aliisque proceribus. Hoc paulo post confirmation est ita ut
statueretur negotia omnia per Begem Beginae proponi debere
penes quam deinde assistente regio consilio decisio esset.
{Popelinière l. VIL fol. 224. de Thou I. XXVI. II. 837.)
Hist. eccl. I- 404: Combien que Dien et les loix appelassent
le Koy de Navarre an gouvernement du royaume et qne le
consentement des Estate le requist de lny, en qnoy il n'enst
en faute de conseil ni de force en cas de resistance, pour
restablir toutes choses, tant s'en falut qu'il maintint son degré
qu'an contraire il se contenta de l'ombre etc.