opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

319 EPISTOLAE 3318—3319 320
multis creditoribus. 2 ) Nisi enim regnum Navarrae
hac autoritate atque potestate, qua nunc in Gallia
plurimum potest, recuperet e manibus regis Philippi,
nunquam recuperabit. Ad earn rem opus habet
pecunia negotiatorum. Et hanc causam esse spero
quam ob rem etiam Ttalicos sibi cogitabit conciliare.
Neque male faceres, si dabitur occasio, te de ea re
Amiralium monere, et ad hanc actionem viam
sternere.
Separavi has literas ab alteris ut eas Regi
ostendere posais: sed consulo ut eyangeliçum concionatorem
3 ) invenias, cum quo communices et cui
fidere possis, et qui autoritatem habeat apud regem
Navarrae. Non dubito quin huic placebit de controversia
de coena Domini semel publice utrinque
disceptari.
Cum D. Amiralio etiam prius age quam ad
Regem adeas. Obsecro, scribe saepe. Fefellisti exspectationem
meam. Hie dies est 25 quod abieris. 4 )
De stipendio meo s ) exspecto quid egeris. Bartholum
meo mitto sumptu Neuburgum. Cupio scire
ut, si huiusmodi sumptus fecero pro Rege, mihi parati
sint rependere. Poteris id scire ex D. Amiralio.
Hie sine dubio intelliget quanta res sit Calvinum
in synodo theologorum audiri et concordiam fieri.
Scribe mihi quid istuc dicatur deconnubio Anglicane
6 ) Antonius mihi misit instrumentum musicum
imperfectum, 7 ) fortassis per ignorantiam commutatum
est cum perfectiore. Sed Franciscus organista
quod reliquum est perficiet.
Excute quaeso Antonio istum veternum fustibus
et flagellis atque flagris. Ita uxorem suam amat
fidus et fidelis maritus ut perpetuo dormiat. Genevae
esse deberet exemplum fidei connubialis. Quaeso
effice ut ego queam hie ilium flagellare, et ut mittatur
Neuburgum. Potent rex Navarrae ei dare instructionem
variam, quam nos pro temporibus et
personis sequemur, ad regias utilitates accommodate.
Non possum finem scribendi facere. Vale, mi
Schencbechere. Argentorati 18. Ianuarii.
3319.
STURMIUS ELECTORI PALATINO.
Acriter invehitur in Lutheranos et synodum theologorum
utriusque partis sub auspiciis principum congregandam
proponit. Obiter etiam de Navarrae rege
eodem adducendo. verba facit.
(Servavit ed. Bezae Genev. p. 237, Laus. p. 498, Hanov.
p. 558, Chouet p. 324, Amst. p. 148. Inscriptionem fecit: Ad
illustrissimum Principem quendam Oermaniae. Non exstabat
nomen autoris neque etiam Principis in exscripto.)
Illustrissime Princeps, Olementissime Domine,
ex Uteris Illustrissimae Clementiae vestrae ad Doctorem
Bernardum Boeemium
Tuus Sturmius.
Oura aliquot coronatulos dare
vel tu vel Antonius.
2) Nihil antiquius habebat quam ut Navarram ab Hispanis
oceupatam recuperaret. Haec erat causa ob quant a
reformations sensim alienatus est.
3) m. lulio 1559 Augustinus Mariorat Lutetiàm missus
fuerat ' qui fortassis adhuc ibi erat. An etiam De la Rive
adfuerit nescimus: vix eum de Petro Davide loqui crediderimus
qui alioquin magnae autoritatis erat apud regem.
4) N. 3301.
5) N. 3305.
6) Misabetae reginae.
7) Videtur ergo iste Antonius instrumentorum musicorum
artifex fuisse.
l ) intelligo, angi Clementiam
vestram hoc dissidio theologorum: 2 ) idque
in ea re quae maxime debebat parère nobis qui
christiani nominis sumus concordiam: quae est doctrina
de participatione corporis et sanguinis Domini
nostri Iesu Christi. Ego certe in eorum numéro
sum, qui Augustanam confessionem sequi et probare
volunt, quum in aliis omnibus, tum etiam in illo
capite quod • est de coena Domini : sed hanc licentiam
novae Stoae theologorum probare non possum,
qui ipsis papistis malunt accedere, quam cum hominibus
nostrae religionis concordiam revocare, quae a
Martino Luthero et Martino Bucero, caeterisque Saxoniae
et superioris Germaniae theologis conciliata
atque constituta 8 ) ab istis dissuta ita est, ut amplius
coire posse non videatur, nisi Principum intercédât
autoritas. Legi Heshusii librum: 4 ) qui ut ne inter
theologos solum hoc dissidium exardescat, etiam
Principes provocat. Ponit in definitione coenae dominicae
id quod controversum est: Pauli definitionem
praeterit, et suam novam atque inauditam adfert:
et propter suam tacite Pauli condemnat. Autoritates
adfert quae pro se non faciunt, sed pro
adversariis. Scribit non ut doceat, sed ut iudicet
atque condemnet. Satis enim condemnat, qui sua
uti mavult quam Apostoli. Qua in re tarnen excuso
ipsum: non enim videtur intelligere vim verbigraeci
xowasvla: illud enim verbum non ad distributionem
singularem nos deiicit, sed ad communem et coelestemrevocat:
non enim xowmvqaw vocat, sed xowwvlav,
qua fit ut xoivavoï efficiamur mensae, id est, corporis
et sanguinis, yitae et mortis participes, sed fidèles.
Fide enim sursum usque in coelestem societatem ad-
3319. 1) Syndicum Argentoratensem, olim cancettarium duds
loannis Palat. Simmern.
2) quod etiam oecasionem praebuit conventui Naumburgensi
maxime a Friderieo Palatino provocato. ÇPUmck. YI.
213. Salig. III. 652 et supra saepius.)
3) eoncordia Wittébergensis 1536.
4) de praesentia Corp. Chr. Ien. 1560.