opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

279 EPISTOLAB 3301—3302 380
tur. Tuum igitur est,*) primum ut ea de re moneas
Varanum ut ne quid concédât: deinde ut mature
scias, non solum ex hoc sed etiam exNeptuni
sacerdote, 6 ) cuius ego sanctimoniae plus tribuo.
Proximo aberatis vos et Bernâtes a periculo extremo 7 )
nisi ô &toç dno prjxavqg. Bone Deus, ut tuum est
ïxSixov ô/ifia a ïxdtxov ovç, s ) illius oculum, istius
aurem. Quid admirabilius ! O matrem!
Illud de quo scripsisti 9 consilium non cogitent
) non maturum, ego
prope maturum feceram. Fui et ipsemet et per amioos
meos autor Augusto et Palatino Electoribus,
u ) Principes ab hoc Rege
postulare quod ab altero non ausi sint petere. Nunc
tu eos plurimum iuvare poterie, et ut mihi videtur
debes iuvare ut utrumque obtineamus. Quis enim
norit quae possit esse conversio. Vides in altera
parte quanta simplicitas et laborum fastidium: in
altera calliditatem, industriam, usum. Neque desunt
qui in Italia et Hispania et Belgio momenta rerum
et temporum observent. Quantum esset commodi,
si huiusmodi temporibus utrùmque obtinuissemus.
Poteris plurimum apud Varanum et xov tov
Pomerano, Wirtembergensi, Meckeîburgensi, Bipontino,
Richardo, Palatini fratri, Ducibus, Marchionibus omnibus,
quinquaginta oomitibus, ut singuli pro se separatim
ad Regem Franciscum scriberent, et cum
his uteris certum et idoneüm hominem cum mandatis
mutèrent, qui très civitates Tullum, Verdunum,
Metas répétèrent et negotiatoribus Germanis satisfieri
postularent. Non solum obtinuimus quae voluimus
ab his, verum etiam iisdem sententiis et
verbis: singulis enim praescripsi pro re et persona,
quemadmodum scribendum esse duximus. 10 llooeiddövoc
) Sane
serio, usque adeo ut ipsorum Principum et Comitum
non pauci serio cogitarent.
Mercatorum causam adiunxi duabus de causis.
Una ut, quoniam Rex Galliae non solum recusarit
et summam dare et illius fructum, verum etiam idem
faciat Rex Pkilippus, iisdem conditionibus atque
sententiis, metuere coepimus esse conspirationem
istorum duorum principum, fortassis pontificis consilio
et Oaesaris consensu, hanc pecuniam non reddere,
ut ipsi totiuB Italiae et Germaniae prope maximam
pecuniarum partem in sua haberent potestate:
quae ratio ipsis plurimum profutura erat ad bellum
gerendum adversus nos. Haec una ratio erat quamobrem
mercatorum causam adiunximus, qua sensimus
vehementer commoveri principes. Altera causa,
ut in nostro instituto haberemus negotiatores adiutores,
si recusasset Rex facere. Et promissa habebam
quinquaginta millia a nonnullis, neque adhuc
desistimus. Heri enim Ioannes Schenkbecherus ab
Electore Palatino cum Principum Uteris atque mandatis
missus est. Tametsi literae inscriptae sint
Regi Francisco demortuo: ut hie Rex atque hoc
ls ) Bed cogor tibi conqueri de Georgio
Obrechto et Mimhelio Israele, quos si deterrebis ")
negotiatorum negotium explicabimus. MinJcelius,
quum bona ipsius quae a parentibus et uxoribus
habet non pluri6 aestimentur quam 50 millibus, ipse
ducenta et amplius millia Regi utriqne, Henrico atque
Francisco, maximo fruetu credidit: quae peounia
suam summam superat earn minimo fruetu ab
aliis aeeepit. Quam rem non reprehendimus, neque
vituperamus in Georgio Otrechto, qui illius est in
hac ratione peeuniaria "socius, et cuius consilio
MinJcelius regitur. Illud vero eulpamus quod illa
peeuniaria ratio in duas partes divisa sit, quarum
una salinaria dicitur quae adhuc recens est et certain
s'olutionem 14 ) habet, altera vero magna partita voeatur,
quae maxima est et multuin fructum tertium iam annum
solvit. Isti duo suam pecuniam ex hac magna partita
in salinariam transtulerunt, et creditores suos ad
magnam partitam remittunt, non solum cum magna
iactura verum etiam calamitate aliquorum. Praeterea
apud Guisianos impetrarunt ut sibi hueusque
satisfactum sit, reliquis negotiatoribus nihil. Neque
id dissimulant: regnum enim ipsi inter creditores
regios occupant. Tide cuiusmodi sint. Ex hoc uno
indicio reliquorum coniecturam facito. Venetiis factorem
habuerunt Armbrusterum Argentinensem, virum
bonum et bonae familiae. Hunc iusserunt
Zarckmeistero suo nomine dare pecuniam usque ad
sex millia coronatorum. Quum ille id feoisset, et
Lugduni essent ab Obrechto illa solvenda, recusavit
solvere : ita ut, nisi Ingoläi nostri pecuniam Venetiis
suivissent creditoribus, Armbrusterus cum infamia
coactus fuisset solum vertere. Hi virum bonum liberarunt
ex hac infamia et earn pecuniam nudius
tertius hic coeperunt a MinJcélio iudicio reposcere,
et cogitur restituere: habent enim Obrechti omnes
literas quibus iusserat credi pecuniam. Scio quam
spem vos de Obrechto coneeperatis, sed vehementer
5) Quasi ex Beza et Hotomano non iam rescivisset quid
de eo sperandum esset.
6) Card, de ChâtiUon, admiralis fratre.
7) Sabaudo bellum infer ente Guisianorum ope.
8) sic etc coniectura. Apographon quod nobis fontis
loco erat mendosum et autoris liieratura difßcillima lectu.
Facile deprehendes eum alludere ad oculum Henrici et Francisci
aurem. Pro a> forte «u.c.
9) Haec ad aliam Calvini ep. deperditam spectare
videntur.
10) Les minutes de ces lettres se trouvent dans le même
volume BOUS le N. 187. (Schmidt.)
11) Haec corrupta in Apographo quod habuimus.
12) Admiraient.
13) Videntur hi seorsim agere voluisse, Sturmius ut omnes
simul rem aggrederentur autor fuisse. Verum totum hoc
negotium aliquatenus obscuritnte laborat deficientibus aliunde
hauriendis explicationibus. Vide tarnen proxime sequentia.
14) utpote hypothecarie posita, si quid videmus.