opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

261 1560 DEOEMB. • 262
sanctum non unum esse deum sed très deos, ita a,
se invicem separates ut très homines a se invicem 3 )
separati sunt, et hos très deos très esse substantias,
très voluntates, et très operationes 4 ) separatas, ut
très spiritus separates: ut in historia quam ad vos
mittimus, et clarius et distinctius videbitis. Filium
praeterea Dei, Dominum nostrum Iesum Christum,
minorem esse patre in divina natura vel secundum
divinitatem et secundum eandem fuisse sine principio,
id est ab aeterno, et esse et futurum esse i. e.
sine fine, sacerdotem pontificem et mediatorem, secundum
humanitatem vero victimam et sacrificium.
Hanc fidem, vel potius has haereses et deliria, imo
blasphemias, vestras esse dicunt et clamant, quum
publice tum privatim, vos esse secum foedere iunotos
in hac doctrina, qua multos sub nomine vestro
fascinarunt et corruperunt.
Et quum nos ostenderimus ex scriptis vestris
editis 5 ) vos non ita sentire, sed recte cum orthodoxa
et catholica ecclesia, illi contra ostendunt nescio
quas literas, tarn impressas 6 ) quam manu scriptas 7 )
a vobis ut dicunt profectas, quae diversum sentire
videntur, et palam dicunt, vos hanc doctrinam de trinitate
et mediatore, quam in libris vestris impressis 8 ) habetis,
recantas8e et retractasse : quod nobis persuaderi
nulla ratione potest. Dixerunt et isti Ariani, se
aliquoties confessionem hanc fidei suae ad vos misisse,
et a vobis approbatam esse, quod nos nullo
pacte credimus. His itaque suis fallaciis et mendaciis
aures nonnullorum nobilium et ministrorum
tarn in Minori et Maiori Polonia quam in Lithuania,
Russia et alibi hac persuasione repleverunt ut vix
eradicari poterit. 9 ) Et hoc totum sub nomine vestro
et doctrina vestra factum est.
Ego vero, quum me eorum furoribus vocatus
opposuerim, tyrannice per synodum (ut in historia
videbitis) ab eis proscriptus sum • °) cum tribus baccalaureis,
et animam meam quaerunt. Defendo enim
hanc doctrinam et fidem catholicam de trinitate et
mediatore, quam ex verbo Dei totus orbis non semel
recepit et approbavit, et recipit et approbat: nempe
patrem filium et spiritum sanctum esse unum solum
et verum Deum, unius essentiae, unius voluntatis
et unius operationis, Dominumque nostrum Iesum
Christum, verum Deum et verum honinem, esse
3) invicem om. 116.
4) opiniones 116.
5) Mireris audaciam viri Calvinum in suas partes
trahentis.
6) Cf. Prolegg. IX. 34. Hinc forte effeceris primum
scriptum iam a. 156 t Ianuar. typis edit um fuisxe.
7) N. 3208 etc.
8) impressam 116. >
9) 116 emenaat.
10) Pinczoviae 22. Nov. 1559. (Lubien. 148.)
pontificem sacerdotem et mediatorem nostrum se-
. cundum humanitatem tantum, secundum divinitatem
Vero cum patre et spiritu sancto et sacerdotii et
pwtificatus atque raediationis autorem esse, ut in
sexra synodo Constantinopolitana actione 4. 8. 10.
16 et 18 aperte habetur.
En paucis, clarissimi viri, summam totius rei
vobis perstrinxi. Superest ut vos pro vestra in
Deum fide et pietate, et honore et dignitate vestra,
ita clare diserte et perspicue ad istos probos viros
nobiles Polonos de hoc tote negotio rescribatis ut
certiores fiant, et ne in ambiguo versentur. Non
enim ego et alii de integritate fidei vestrae dubitamus:
absit! Neque quod ignoremus quidnam sit
credendum quidve reiiciendum eo ad vos scribimus.
Minime. Sed quidquid facimus et scribendo et mittendo
ad vos, hoc totum facimus ut quibusdam simplicibus
et infirmis hominibus, tarn nobilibus quam
ministris, qui pietatibus vestris maxime fidunt, succurramus.
Nam nobis nullam prorsus fidem adhibent:
adeo ab istis Arianis fascinati sunt.
Quo vobis vero laborem minueremus, quamvis
vos esse promptes et paratos ad has et alias quaestiones
extricandas minime dubitemus, tarnen et
nostram et vestram super his duobus articulis sententiam
et autoritates in unum collegimus et ad vos
mittimus, ut facilius et citius nuacium nostrum remittere
et respondere possitis. Rogamus itaque vos
et reverenter a vobis petimus ut non gravemini
vestram nobis scribere sententiam, u ) an illorum
scilicet Arianorum, vel nostram de trinitate et mediatore
fidem approbetis. Nullum enim datur medium.
Idque a vobis fieri postulamus propter illos,
ut diximus, simplices, qui vobis 12 ) adhaerent. Vestrum
praeterea est et fidem vestram, quam in scriptis
vestris impressis habetis, et honorem vestrum
defendere contra istos Arianos qui sub nomine vestro
has haereses sparserunt et spargunt in contumeliam
totius sanctissimae trinitatis et ruinam catholicae
fidei et animarum perditionem. Quod si
hoc feceritis, sicuti firmiter vos facturos speramus,
magno sacrificio 1S ) sanctam trinitatem cohonestabitis,
et istos probos viros infirmos lucrabimini Christo,
et nobis omnibus rem pergratam sanitatem et pacem
harum ecclesiarum procurantes facietis. Nos vicissim
vobis, quacunque in re poterirans, hanc gratiam
pro hoc beneficio rependere studebimus. Valete in
Domino Iesu, fratres colendissimi, Deumque pro
nobis orate ut nos ab haereticis et haeresibus liberet
et has ecclesias sanitati catholicae fidei restituât.
11) Quod factum est ». Martio 1561.
12) nobis 116. Bern.
13) 106 et Bern, a prima manu. Gorrigit vero: beneficio
et sie 116.
17*