opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

207 EPI8TOLAE 3254—3255 208
quid décernèrent mille concilia, sibi fixum esse maiorum
instituta sequi. Frater Cardinalis gravius et
acutius: frustra peti a conciliis ullam in doctrina
mutationem. Neque enim fas esse, quae prius a
spiritu 8ancto profecta sunt in controversiam vocare.
Si qua essent in moribus vitia, permittendum esse
episcopis ut ultro corrigèrent. Pupugerat eum Viennensis
qui dixerat hoc turpe et pudendum esse confusionis
signum, quod episcopi relictis ecclesiis aulas
principum sequerentur: et vehementer Regem
obtestatus fuerat, ne pastoribus boni publici vano
praetextu ecclesias orbaret. Hinc illud, ut nemo
lege vel necessitate obstringeretur: sed quisque
spopte quod liberet. Quaeris quis exitus? Viennensis
domum se recepit. Postquam quatuor aut quinque
dies absumpti sunt vanis consultationibus, Statuum
conventus indictus est in mensem Decembris. 18 )
Episcopi vocati ad vigesimum Ianuarii, non ut quidquam
décernant, sed agitent quid sit in concilio
proponendum. Ne ordinum conventus fieret pertinaciter
hactenus pugnaverant. ,B ) Nunc collectis
animis rationes excogitarunt, quibus facete éludant
qui sperabant aliqnid levationis. Exceptio enim addita
est, ut singulae provinciae dispiciant coram
suis praefectis, de quibus negotiis tractari expédiât.
Hic vero nulla libertas: deinde ut suos legatos eligant
iisdem praefectis arbitris. Venient ergo empti
adulatores, quos Guisianis 20 ) nominare placuerit. Ooncilii
autem quam frivola sit et nugatoria ostentatio,
ex formula edicti intelliges, quam tibi intrepretabitur
quispiam ex amicis. Interea erumpit evangelii
Veritas. In Normandia palam iam concionantur
fratres nostri: quia tria et quatuor hominum millia
non capiunt aedes privatae. Apud Pictones et
Xantonos, in tota Âquitania maior libertas. Regio
linguae Occitanae, Provinoia, Delphinatus intrepidos
habet multos Christi discipulos. Cur cesset Cardinalis,
non obscure professus est: detegendam esse
scilicet amentium impudentiam 21 ) brevi tempore.
Verum Dominus, ut spero, non modo sceleratas eius
cogitationes producet in lucem, sed ctiam impios
conatus dissipabit.
Rex Navarrae adhuc quiescit. Suspectus tarnen
est ac si grande aliquid moliatur. Ita quum nuper
disposita fuerunt praesidia in decern regni partibus,
praecipuum robur gallicae militiae locarunt
Guisiani in finibus Aquitaniae, ad impediendum
transitum si forte se moveat. 22 ) Pridem a Beea
18) primum Meîdos, postea Aureliam (de la Planche 363.
Popelinière 204. Castelnau 48.)
19) Guisiani.
20) Beza nomine suppresso iV. scripsit.
21) Anglus legit: imprndentiam.
22) Haec quamvis perspicua ut magis non possis Anglus
non intellexit: When garrisons were lately placed in ton places
of the kingdom, the most effective for the purposes of
nihil, 23 ) quia occlusum est iter. Lugduni enim
deprehensa fuit armorum copia. 24 ) Vehementer ergo
illic trepidatur, et quanquam nemo se opponit videntur
tarnen sibi esse in magno periculo. Itaque
terror ad saevitiam eos accendit. Suspensi iam
fuerunt aliquot et quicunque hino 26 ) veniunt mox
rapiuntur in carcerem torquenturque fere sine discrimine.
De Beza nostro sic habe : non fuisse illuc
sponte profectum, sed evocatùm Regis Uteris, quibus
et humaniter et magna contentione me rogabat ut
hoc sibi beneficium concederem. Non putavi id negandum,
partim ut corrigeret pigritiem, partim ut
turbulentis multorum consiliis occurreret. Causam
enim vi et armis decidi nunquam mihi placuit.
Quia vero densior est rerum sylva quam ut in
literas congeratur, finem hic faciam. Quod puerorum
qui istuo erudiendi mittuntur, curam suscipere gravati
non estis, ut idoneos magistros nanciscerentur,
et in familiis bene moratis agerent: Senatus pro
hoc iam propenso studio quas potest maximas vobis
gratias agit, mutuam vicem libenter repensurus, si
quando dabitur occasio. Praeter quatuor qui ex
publico aluntur, privatim etiam mittuntur quidam
alii, quos non minus commendatos vobis esse cupio.
Trium nomine rogatus sum. Sed quia duobus iam
certum esse hospitium audio, ut tertio prospiciatur
magnopere cupio: quia et mater singulari pietate
est praedita, et pater familiaris et carus mihi fuit.
(Nomen est Michael Planchon.) 26 ) Ignosce si precibus
viotus, plus tibi quam velim molestiae iniungam.
Vale, clarissime vir et mihi imprimis honorande
frater. Salutem plurimam dices fratribus et
collegis tuis, et reliquis amicis. Dominus vos omnes
semper incolumes servet, spiritu suo regat et
labores vestros benedicat. Genevae, oalendis Octobris
1560.
Iohannes Calvinus tuus.
D. Wolphio gratias egerim nescio,
quum libellum Tümanni latine
versum misisset. 27 ) Etsi autem dignus
erat censorio stylo rabula ille,
spernendum tarnen putavi.
the Frenoh war was stationed by the Gniaes in the territory
of Ga8cony, reliquis omissis. De his praesidiis cf. de la Planche
364, de Regis pudenda ignavia post conventum cf. eundem
375, Castelnau 50, Popelinière 206.
23) Neracum reliquit d. 17. Oct. cf. N. 3252 not. 2.
24) N. 3253 not. 9.
251 Geneva puta. Anglus autem: from there.
26) Nomen om. edd.
27) N. 3188. 3189. — Post-seriptum hoc sicut supra
totum illud comma: Bex Navarrae finem hic faciam
abest ab edd.