30.05.2013 Views

De - Starodruki

De - Starodruki

De - Starodruki

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

110 TR А С Т А TUS ir. SECTIO I<br />

dat: ad locum, unde exeunt ßum na , revert un tur ut herum fl и an t. Hoc<br />

fft, quidquid aquarum terra ex fiuviorum oftiis in mare cmilït, iterùm<br />

accipit; via occulta etenim aqua maris folet fubire terras, & in eurfa<br />

per anfraćtus multiplices, arenas, argillas colata, deponere falfedinem,<br />

atq; amarirudinem.His admiffis, non negatur,fcaturigines temporaneas,<br />

torrentcs ex pluviis, nivibusq; refolutis originem ducere, perennes fluvi-<br />

os acccflione earundem augeri: imo ultra ripas propelli,cum ftrage maxima<br />

fegetum, &iylvarum. Oritur quæftio curiofa hoc loco,quomodo<br />

aqua derivata ex mari,afcendat in tantam altitudiné? fcatebras in mon*<br />

tibus eminentiffimis efficiat? cùm tarnen mare refpećtu terra: partium<br />

exiftat depreffius, aqua naturaliter non afcendat, machinis artificialibus<br />

natura dcftituitur. Varia caufa afcenfus hujus affignatur à variis. Aquam<br />

maris D. Bafilius à Spiritu movente interius, ad fcatebras fursum pelli<br />

arbitratur: D. Themas cenfet, aquam fontanam vi ftellarum trahi ad fu-<br />

periora: Albertus M . adfcribit vaporibusincavernis terræ elevatis,quöd<br />

aqua atrahatur, furfumq; efferatur. Omiffis hifcc fentcntiis Schottus<br />

S. y . in Anatomia Phyfico - HydroflatiCa Fontium, ac Flumt. ftatuit primo,<br />

aquam marinam afcendere ad juga montium, fbntium ora, vi attra-<br />

Äiva terræ; fecundo evaporatione, & quafi diftillatione; tertio vi inclu-<br />

fi fpiritus intrà meatus terræ; quarto æftu maris & flućtibus; quinto<br />

motu naturali: nam maris fuperfîcies fuprema in locis plurimis altior efi:<br />

fcaturiginibus fontium. Ex Aućtoribus recentioribus Reinzjer S. J. tn<br />

Meteorologia, triplicem caufam afcensûs aquæ pofle efïc atferuit. Pri-<br />

niam, ignés fubterraneos, quibus aqua vaporatur fursum ad terræ fu-<br />

perficiem, per cujus naturale frigus adden(ata in terram iterum redit,<br />

ficut videmus in alembicis. Secundam, terræ ficcitatem, quæ aquam fu-<br />

git inftar fpongiae, locisq; reddit cminentioribus. Tertiam, pondus in-<br />

cumbentis iplius maris, aquam ex fe proftifam in canales fubterraneos<br />

cogens fursum afcendere. Clariùs proferam, cùm globus terræ fit rotun-<br />

dus, & aquæ marinæ magna fit copia,magnumq;pondus, facile poteft<br />

per venas terræ, fluentes aquas in altiffimos montes pondère fuo pro-<br />

trudere. Sententiâ quoq; Kircheri in Itinere Exfiatico II. intrà vifeera<br />

terræ, in locis variis, præfertim intrà montes ( è quorum vcrticibus,<br />

ve|

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!