1 DISPENSA DI LETTERATURA LATINA A.A. 2009-2010 PROF ...

extemplo Aeneae solvontur frigore membra; 92
ingemit, et duplicis tendens ad sidera palmas
talia voce refert: 'o terque quaterque beati,
quis ante ora patrum Troiae sub moenibus altis
contigit oppetere! o Danaum fortissime gentis
Tydide! me ne Iliacis occumbere campis
non potuisse tuaque animam hanc effundere dextra,
saevos ubi Aeacidae telo iacet Hector, ubi ingens
Sarpedon, ubi tot Simois correpta sub undis
scuta virum galeasque et fortia corpora volvit!'
quis ante ora patrum Troiae sub moenibus altis 95
contigit oppetere! o Danaum fortissime gentis
Tydide! me ne Iliacis occumbere campis
non potuisse tuaque animam hanc effundere dextra,
saevos ubi Aeacidae telo iacet Hector, ubi ingens
Sarpedon, ubi tot Simois correpta sub undis
scuta virum galeasque et fortia corpora volvit!' 101
hoc loco, et binos duos, et utrosque pro
utrumque, ut Cicero "binos habebam,
iubeo promi utrosque". item Sallustius cum
de duobus loqueretur "hi utrique ad urbem
imperatores erant".
palmas manus explicitas.
talia voce refert profert. 're'
abundat. alibi 'refert' respondet, ut "Anna
refert". sic in consuetudine dicimus: ille
mihi rettulit.
o terqve qvaterqve id est saepius;
finitus numerus pro infinito. et sic erupit in
vocem cum dolore Homerus trˆj trˆj m£karej
m£karej
Danaoˆ Danaoˆ kaˆ kaˆ tetr£kij tetr£kij, tetr£kij o‰ o‰ tÒt tÒt' tÒt Ôlonto Ôlonto. Ôlonto et hoc
principium quidam acephalon dicunt, cum
intellegi debeat, multa eum intra se
cogitasse, postremo in haec erupisse.
qvis et quis et quibus significat: secundum
artem enim sic dicimus. ab eo enim quod est 'a
qui' in 'bus' mittit, ab eo quod est 'a quo' in 'is'
mittit, sed a tertia declinatione in usu sunt
dativus et ablativus plurales, licet antiqui
omnibus usi sint casibus. denique Cato in
originibus ait "si ques sunt populi". et declinavit
'ques quium', ut 'puppes puppium'. moenibvs
altis propter Pergama, quae altissima fuerunt,
ex quibus omnia alta aedificia pergama
vocantur, sicut Aeschylus dicit.
oppetere ore terram petere, id est mori.
possumus autem sic uti hoc sermone, ut et per se
plenus sit et recipiat adiectionem. ergo dicimus
et oppetit et mortem oppetit, sicut et exspirat et
animam exspirat.
fortissime gentis atqui in artibus legimus
superlativum gradum non nisi genetivo plurali
iungi. constat quidem, sed 'gens' nomen est
enuntiatione singulare, intellectu plurale. bene
ergo iunxit, in gente enim plures sunt, ut alibi
ipse "ditissimus agri Phoenicum"; non enim
unus est ager Phoenicum. item Sallustius
"Romani generis disertissimus". aut superlativo
pro comparativo usus videtur, quasi fortissimis
comparandus, non ut vulgo creditur
praeferendus. sane quaeritur, cur Diomedem
fortissimum dixerit, cum post Achillem et
Aiacem ipse sit tertius, unde et Sallustius ait
"primum Graecorum Achillem". multi dicunt
ideo fortissimum, quia iuxta Homerum et
Venerem vulneravit et Martem. alii ad gentem
referunt, quod Achilles Thessalus fuit, Aiax
Graecus, Diomedes Danaus. multi ad
19