1 DISPENSA DI LETTERATURA LATINA A.A. 2009-2010 PROF ...

‘Aeole namque tibi divom pater atque hominum rex
et mulcere dedit fluctus et tollere vento, 66
gens inimica mihi Tyrrhenum navigat aequor,
Ilium in Italiam portans victos que penates:
incute vim ventis submersas que obrue puppes,
aut age diversos et disice corpora ponto. 70
sunt mihi bis septem praestanti corpore nymphae,
quarum quae forma pulcherrima Deiopea,
conubio iungam stabili propriam que dicabo,
omnis ut te cum meritis pro talibus annos
exigat et pulchra faciat te prole parentem'. 75
tollere, id est erigere in tempestatem. 'mulcere'
autem delenire. hinc mulsum quod dulcedine
animos nostros permulceat. alii 'mulcere'
mitigare, mollire vel fovere.
gens sermo hic et nationem significat et
familiam, sed nunc ad utrumque potest referri.
nam aut ad familiam Aeneae aut ad Troianam
gentem refertur. tyrrhenvm] Tyrrhenus cum
fratre Lydo regnum ea indulgentia tenuit, ut
ingens frequentia populi his contingeret: quae
causa summam rerum fecit inopiam, nullo
patriam relinquente aut volente peregrinari,
quia tanta bonitas erat in regibus. consilium
igitur habuerunt, ut partiti turbam, quam alere
non poterant, alternis diebus abstinerent a cibis
lusibusque vacaretur. atque hac lascivia
excogitaverunt talorum tesserarumque iactus
pilaeque lusum et tibiae modulationem et
concentum symphoniae tubarumque, quibus
avocati cives facilius tolerarent ieiunium.
novissime tamen quia vincebat necessitas nec
ulla consilia famem relevarent, sortiti sunt, uter
ex fratribus cum parte populi abiret in quas sors
terras dedisset. cum Tyrrhenus sorte iussus
discederet, in mari quod Tyrrhenum ab eo
vocatur periit. cuius filius Tuscus cum populo
evasit in regionem Tusciam, quae ab
eo nomen accepit. tyrrhenvm Tyrrhenum mare
dictum est vel quod Tusciam adluit, id est
Tyrrheniam, vel certe a Tyrrhenis nautis, qui se
in hoc mare praecipitaverunt. namque hoc habet
fabula, dormientem in litore Liberum patrem
puerum nautas abstulisse Tyrrhenos. qui cum
esset experrectus in navi, quo duceretur rogavit;
responderunt illi, quo vellet. Liber ait ad Naxum
insulam sibi sacratam. at coeperunt alio vela
deflectere, quam ob rem iratum numen tigres
sibi sacratas iussit videri, quo terrore se illi in
fluctus dedere praecipites. alii dicunt, quod
stuprum Libero patri inferre temptaverint ac
propterea hoc pertulerint. mihi navigat id est in
meum dolorem.
navigat aeqvor figura Graeca est; nos enim
dicimus per aequor navigat. similiter etiam alio
loco "terram, mare, sidera iuro", cum latinitas
exigat, ut addatur praepositio per. et non vacat
quod 'Tyrrhenum' addidit; videtur enim dicere,
iam eis Italiam esse vicinam.
ilivm in italiam portans id est res Ilienses.
et invidiose dicit Ilium, quasi ipsam cernat
civitatem, cum Troianos aspexerit. et bene
12