GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
163 EPI8T0LAE 4029—4032 164 quod consiliis suis nunquam eis pro salute Galliae adesse voluerint, iniuste conqueruntur, et in alios rétorquent, quae aptius ipsis inhaererent. Interim fateor, parum consuli Galliae, si nos mutuum accusemus et excusemus. Bernâtes a nostris in causa Sabaudiae adiuti sunt, prout nostri ab istis sunt edocti, et quantum quidem potuerunt. Semper a nostris audivi, si looo essent Bernatum nunquam se quidquam cum Sabaudo acturos, nisi salva libertate et religione iureque omni Genevensis urbis. Dudum, mi domine et frater, subscriptio Sulcerana confessioni Augustanae et Apologiae facta ab urbibns tribus tractari coepit. Scriptae sunt nuper literae ad amplissimum Basiliensis urbis magistratum, quibus petunt urbes très, cum Sulzero agat, ut et subscriptionem rursus eluat et nibil contra confessionem nostram communem Tel in urbe, vel extra urbem agat. Exspectatur iam responsum. Ille impudens et ambitiosus curat se hac septimana doctorem creari. Quasi parum fuerit, quod antea vocatus ad ministerium doctorem egit in ecclesia. Oro Dominum Iesum ut ipse ecclesiam suam custodiat, et nos servet a malo. Vale aeternum. Dominus confirmet te, ut diu ecclesiae suae et nobis omnibus prodesse queas. Salutant te fratres et symmystae omnes. Saluta tu quoque symmystas tuos omnes, fratres nostros. Tiguri 28. Septemb. 1563. on viendroifc à une conclusion. Berne demandoit 1° à l'égard de la religion, que les sujets des terres qu'on rendroit au Duo fussent en pleine liberté de conscience. 2° pour la sûreté de Genève, que leur bourgeoisie perpétuelle subsistât en sa force, à moins que le Duc ne les en déboutât par la voie de droit et de justice, que le Duc ne feroit aucune hostilité contre Genève pour ses prétentions de Yidomnat et antres. Enfin ils marquèrent jour à Nyon an 11. Février 1564 Les Genevois envoyèrent à Berne le Syndic M. Roset, qui pria LL. EE. le 27. Sept, de prendre leur intérêt à coeur et de ne pas ouvrir un chemin au duc de Savoye pour plaider contre eux au sujet du Vidomnat dont il avoit été dépouillé par la guerre de 1536. (Ex autographo Aroh. Tnric. Plut. VI. Vol. 166, olim Epp. Tom. 24, fol. 287. - Simler. Vol. 108.) Clarissimo viro D. Henrico Bullingero ecclesiae Tigurinae fido pastori plurimum mihi observando. Tiguri. S. Etsi D. Càhinus ex animo tibi commendat Pellissariorum Bullingerus tuus. Studiosum hunc iuvenem pium et diligentem tuae humanitati commendo. 4030. IONVILLAEUS BULLINGERO. Commended ei causam Pellissariorum apud Ehaetos agendam. 1 ) causam, quae apud Rhaetos agitur, quidque nunc ab his postulandum sit exponit: quia tarnen hominibus illis me privatim obstriotum sentio, nolui partibus meis déesse. Petunt igitur, clarissime vir, literas commendatitias ab amplissimo senatu vestro ad Rhaetos omnes, qui apud Ourienses conventum publicum habituri sunt ad 3 Idus Novembris proximi, vel ad Martini festum, quod idem est. Facile vero intelliges ex Uteris D. Calvini rogari amplissimum senatum vestrum, ut uteris suis Rhaetos hortentur ad pergendum quo pede coeperunt, ut quam semel tuendam suseeperunt causam eodem animo ad extremum usque perducant. Et quoniam fama est, illis propositum esse ut monachi posthac minus possint et valeant autoritate in ipsorum ditione, moneant ut quam citissime fieri poterit colluviem illam totam monachorum et sacrificorum a suis finibus arceant, si modo pacatam in posterum cupiant ditionem Rhaeticam. Sed tu melius omnia pro tua prudentia dispicies. Unum vero superest, quod abs te peto, nempe ut tu sigillatim ad clarissimum praefectum Curiensem de hoc negotio scribas, ac vehementer illi commendes. Nam audio illum hominem tibi et amicum esse et in tuam gratiam quidquid licebit facturum. Itaque, vir olarissime, etiam atque etiam te rogo, ut qua soles humanitate et diligentia hanc Pellissariorum causam suseipias et tuearis. Quod certe facies, si quas dixi literas a senatu impetres, et ad praefectum illum ipse scribas. Nos autem, si quid iusseris, libenter conficiemus. Vale, vir clarissime. Tui omnes te salutant reverenter ac nominatim Budaeus frater. Amicos omoes, qui istic sunt, salvos esse cupio. Exspecto literas a D. GuaMhero. Quid porro in Gallia geratur ex Uteris D. Calvini aeeipies. Dominus tibi semper adsit ac te incolumem tueatur, laboribusque tuis bonedicat. Genevae pridie Calendas Octobris 1563. Oarolus Ionvillaeus tui observautissimus. 4030.1) Cf. N. 3921. GaUffe not. gén. III. 364? Le principal domicile des Pellissari étoit à Ohiavennes au pays des Grisons; mais il y en avoit dans toute la Lombardie. Un Bernardin P. de Vioence fut reçu habitant de Genève en 1556. De negoiio ipso h. î. memorato accuratiora non habemus, praeter ea quae praehet sequens.
165 1563 SEPTBMB.—OCTOB. 166 4031. CALVINUS BULLINGERO. Commendat ei quosdam mercatores apud Bhaetos mercibus suis spoliatos et iam iudicii in sua causa lati exsequutionem quaerentes. Addit quaedam nova ex Gallia modo allata. (Exemplar Ionvillaei exstat in Cod. Genev. 107», fol. 274. Tnrretini in Cod. 108, fol. 154. Simlerus habet Vol. 108 ex Cod. Bern. VI. 1126.) S. Ecce iterum boni viri quos tibi antehac commendaveram, l ) a me impetrarunt, ut eorum causa tibi essem molestus. Experti sunt, quam utile fuerit tuum patrocinium: quia tantum amplissimi Senatus vestri autoritas apud Rhaetos valuit ut facile impetraverint quod volebant. Meministi autem quaenam fuerit postulationis summa, nempe quia iniuste spoliati fuerant suis mercibus, ut pretium recuperarent ex reditu quern adhuc sacrifici Mediolanenses, in Vultullina, aut Valle Tellina colligunt. Id magno consensu decretum fuit. Superest ut serio manus iniiciant: quia hactenus suspensa fuit exsequutio. Si hortatus fuerit amplissimus Senatus vester Rhaètos, non dubitant negotium mox confectum iri. Erit autem res ad persuadendum non difficilis, quia nisi re ipsa efficiant Rhaeti quod denunciarunt ludibrio se exponent, ac si temere et futiliter minas profudissent. Ergo existimationis eorum interest, constanter perficere quod decretum fuit in publico eorum conventu: nee vero honestum esset spem bonorum virorum frustrari. Beneficium porro suum tueri fere illis necesse est : et forte haec res longius trahetur, quia contentio aliquid mutationis pariet. Ignosces itaque, venerande frater, si te rursus interpello. Deinde mihi secundam commendationem non negabis. Res Galliae semper confusae sunt. Parisienses aliquid remiserunt ex sua pertinacia. Rex tarnen qui prope muros accesserat, cursum retroflexit. Regina Mater, 2 ) quum ex equo cecidisset, cranium 4031.1) Pellissarii (vide praecedentem). 2) Ulr. Priberg ap. Languet, epp. II. 264 d. d. 26. Sept.: Ante sex ant Septem dies enatum est Beginae apostema in capite, quo ita est affliota nt dicantnr medici eins vitae metnisse. Haec nrbs tnnc temporis tota armis perstrepebat. Non procnl autem ab anla erant cohortes Helveticae, et Gallicis ac eqnitatni imperatum erat a Connestabile nt propins ad hano urbem accédèrent. Hoc qnidem fecerat Connestabilis ante Beginae morbum, credo nt hnio nrbi metns incnteretnr, qnae videbatnr nolle obtemperare Begi inbenti ut arma deponeret. Sed facta apostematis incisione et suppuratione Begina restitnta est valetudini Gnisii hodie magna pompa petunt a Bege ut institnatur iudicium de autoribus caedis dncis Gnisii. Qnid sit inde seqnuturum nesoio, sed vereor ne nihil boni se- graviter laesit, videtur tarnen elapsa ex periculo. Quanquam se mediam esse simulât, notantur tarnen multa perfidiae eius signa. Cancellarius suo more in edictis est überaus, sed multi non obtempérant. Nisi propediem Regina a Guysianis desciscat, erumpent de integro formidolosi motus. Quid consilii agitet Admwaldus nescio. In Uteris quas heri recepi magnam securitatem prae se fert. Inter multa edicta unum est memorabile, quod Rfix sacerdotia relinqui iubet omnibus qui purae religioni nomen dederint. Vale, clarissime vir et plurimum observande frater. Salutem plurimam collegis omnibus et familiae tuae precor. Deus vos servet incolumes. Genevae pridie Calendas Octobres 1563. Ioannes Calvinus tuus. lonvillaeus tuus reverenter et ex animo te salutat. 4032. FABRIOIUS BULLINGERO. Smithaei lihellus contra Calvinum. (Ex antographo Arch. Tnric. Plut. VI. Vol. 159, olim Serin. B. Epp. Tom. 38, fol. 98. — Simler. Vol. 108.) Amplissimo viro D. Heinrycho Bullingero ecclesiae Tigurinae antistiti reverendo domino suo et in Christo patri honorando. Tiguri. Smitthaeum ') Anglum superesse nesciebam. Transiit hac episcopi Constantiénsis, Cardinalis Emsensis, presbyter, homo non indoefcus, qui mihi post amicam de religions disceptationem dono dedit Smitthaei libellum hoc anno Coloniae excusum. Titulus est do Infantium baptismo contra Ioannem Calvinum, ac de operibus supererogationis et merito mortis Christi adversus eundem Calvinum et eius discipulos. Crebra in eo libello et frequens Buliin- qnatnr. Connestabilis conatur rem deducere ad concordiam, sed vereor ne non facile id possit efflcere. Cf. ibid, ad 17. Oct. et N. 4019. 4032.1) Rich. Smith oriundus ex Comitatu Worcestriae D. et Prof, theol. Oteonii et Lovanii, postremo Duaci ubi obiit a. d. VII. Id. lui 1563, autor fuit plurium scriptorum theol. et polemicorum, inter alia contra Märtyrern. 11*
- Page 43 and 44: 61 1563 IÜL. 62 indicium. Hic bonu
- Page 45 and 46: 65 1563 IUL. 66 et Beza accusati fu
- Page 47 and 48: 69 1563 IUL. 70 et isti hic, qui co
- Page 49 and 50: 73 1563 IUL. 74 barbarie expostular
- Page 51 and 52: 77 1563 IUL. 78 bus secure exsultab
- Page 53 and 54: 81 1563 ItJL. 82 de cest homme: et
- Page 55 and 56: 85 1563 IUL. 86 son bonet de la tes
- Page 57 and 58: 89 1563 IUL. 90 Bi on n'usoit de qu
- Page 59 and 60: 93 1563 IÜL. 94 de ceux qui estoye
- Page 61 and 62: 97 > . • - _ 1563 IUL. • 98 voy
- Page 63 and 64: 101 1563 IUL. 102 estes las de lire
- Page 65 and 66: 105 156 rantia sanctorum id feci. N
- Page 67 and 68: 109 1563 IÜL. 110 sequuturi consil
- Page 69 and 70: 113 1563 IUL. * 114 danger de scand
- Page 71 and 72: »1:17 1563 IÜL. 118 rum confido),
- Page 73 and 74: 121 1563 IUL. * 122 terea emergunt
- Page 75 and 76: 125 1563 AUGUST. 126 des confusions
- Page 77 and 78: 129 1563 AUGUST. 130 4003. CALVIN A
- Page 79 and 80: 13$ 1563 AUGUST. 134 4007, tium, su
- Page 81 and 82: 137 1563 AUGUST. 138 iubent. Singul
- Page 83 and 84: 141 1563 AUGUST. 142 Madame, apres
- Page 85 and 86: 145 1563 SEPTEMB. • 146 ram et mi
- Page 87 and 88: 149 1563 SEPTEMB. 150 tantum christ
- Page 89 and 90: 153 1563 8EPTEMB. 154 diarum indign
- Page 91 and 92: 157 1563 SBPTBMB. 158 videtur labor
- Page 93: 161 1563 SEPTEMB. • 162 quand vou
- Page 97 and 98: 169 1563 OOTOB. 170 venit tam futil
- Page 99 and 100: 173 1563 OCTOB. • 174 fracta est,
- Page 101 and 102: 177 1563 OCTOB.—NOVEMB. 178 nem h
- Page 103 and 104: 181 1563 NOVEMB. 182 cata ex aliquo
- Page 105 and 106: 185 1563 NOVEMB. ' 186 4043. SPINA
- Page 107 and 108: 189 1563 NOVEMB. • 190 simus D. C
- Page 109 and 110: ,193 1563 NOVEMB. 194 scientiam, me
- Page 111 and 112: 197 1503 NOVEMB. 198 vehementer gra
- Page 113 and 114: 201 1563 DECEMB. 202T Corinthios ad
- Page 115 and 116: 205 1563 DEOEMB. • 206 regantur.
- Page 117 and 118: 209 1563 DEOEMB. 210 quos insontes
- Page 119 and 120: 213 1563 DBOEMB. . 2U mento quod Aq
- Page 121 and 122: 217 1563 DBOEMB. 218 depuis: mais p
- Page 123 and 124: 221 1563 DECEMB. 222 eBcrire pour e
- Page 125 and 126: 4064. COÜRTOYS OALVINO. Novae stat
- Page 127 and 128: 229 1564 IANUAR. 230 quod est in Rh
- Page 129 and 130: 233 1564 IANÜAR. . 234 , Sur tout,
- Page 131 and 132: 287 1564 IANUAR. 238 audio revixiss
- Page 133 and 134: 241 1564 IANUAR. 242 4071, De Neufc
- Page 135 and 136: 245 1564 IANUAR. 246 aultrement vou
- Page 137 and 138: 249 1564 IANUAK—FEBRUAR. 250 gous
- Page 139 and 140: 253 1564 FEBRUAR. 254 mihi praesori
- Page 141 and 142: 257 1564 FEBRUAR. 258 4080. SPINA C
- Page 143 and 144: 261 1564 MART. 262 Tomit convicia,
165 1563 SEPTBMB.—OCTOB. 166<br />
4031.<br />
CALVINUS BULLIN<strong>GE</strong>RO.<br />
Commendat ei quosdam mercatores apud Bha<strong>et</strong>os<br />
mercibus suis spoliatos <strong>et</strong> iam iudicii in sua causa<br />
lati exsequutionem quaerentes. Addit quaedam nova<br />
ex Gallia modo allata.<br />
(Exemplar Ionvillaei exstat in Cod. Genev. 107», fol. 274.<br />
Tnrr<strong>et</strong>ini in Cod. 108, fol. 154. Simlerus hab<strong>et</strong> Vol. 108 ex<br />
Cod. Bern. VI. 1126.)<br />
S. Ecce iterum boni viri quos tibi antehac<br />
commendaveram, l ) a me imp<strong>et</strong>rarunt, ut eorum<br />
causa tibi essem molestus. Experti sunt, quam utile<br />
fuerit tuum patrocinium: quia tantum amplissimi<br />
Senatus vestri autoritas apud Rha<strong>et</strong>os valuit ut<br />
facile imp<strong>et</strong>raverint quod volebant. Meministi autem<br />
quaenam fuerit postulationis summa, nempe quia<br />
iniuste spoliati fuerant suis mercibus, ut pr<strong>et</strong>ium<br />
recuperarent ex reditu quern adhuc sacrifici Mediolanenses,<br />
in Vultullina, aut Valle Tellina colligunt.<br />
Id magno consensu decr<strong>et</strong>um fuit. Superest ut serio<br />
manus iniiciant: quia hactenus suspensa fuit exsequutio.<br />
Si hortatus fuerit amplissimus Senatus vester<br />
Rhaètos, non dubitant negotium mox confectum iri.<br />
Erit autem res ad persuadendum non difficilis, quia<br />
nisi re ipsa efficiant Rha<strong>et</strong>i quod denunciarunt ludibrio<br />
se exponent, ac si temere <strong>et</strong> futiliter minas<br />
profudissent. Ergo existimationis eorum interest,<br />
constanter perficere quod decr<strong>et</strong>um fuit in <strong>pub</strong>lico<br />
eorum conventu: nee vero honestum ess<strong>et</strong> spem<br />
bonorum virorum frustrari. Beneficium porro suum<br />
tueri fere illis necesse est : <strong>et</strong> forte haec res longius<br />
trah<strong>et</strong>ur, quia contentio aliquid mutationis pari<strong>et</strong>.<br />
Ignosces itaque, venerande frater, si te rursus interpello.<br />
Deinde mihi secundam commendationem<br />
non negabis.<br />
Res Galliae semper confusae sunt. Parisienses<br />
aliquid remiserunt ex sua pertinacia. Rex tarnen<br />
qui prope muros accesserat, cursum r<strong>et</strong>roflexit.<br />
Regina Mater, 2 ) quum ex equo cecidiss<strong>et</strong>, cranium<br />
4031.1) Pellissarii (vide praecedentem).<br />
2) Ulr. Priberg ap. Langu<strong>et</strong>, epp. II. 264 d. d. 26. Sept.:<br />
Ante sex ant Septem dies enatum est Beginae apostema in<br />
capite, quo ita est affliota nt dicantnr medici eins vitae m<strong>et</strong>nisse.<br />
Haec nrbs tnnc temporis tota armis perstrepebat. Non<br />
procnl autem ab anla erant cohortes Helv<strong>et</strong>icae, <strong>et</strong> Gallicis ac<br />
eqnitatni imperatum erat a Connestabile nt propins ad hano<br />
urbem accédèrent. Hoc qnidem fecerat Connestabilis ante Beginae<br />
morbum, credo nt hnio nrbi m<strong>et</strong>ns incnter<strong>et</strong>nr, qnae<br />
videbatnr nolle obtemperare Begi inbenti ut arma deponer<strong>et</strong>.<br />
Sed facta apostematis incisione <strong>et</strong> suppuratione Begina restitnta<br />
est val<strong>et</strong>udini Gnisii hodie magna pompa p<strong>et</strong>unt a<br />
Bege ut institnatur iudicium de autoribus caedis dncis Gnisii.<br />
Qnid sit inde seqnuturum nesoio, sed vereor ne nihil boni se-<br />
graviter laesit, vid<strong>et</strong>ur tarnen elapsa ex periculo.<br />
Quanquam se mediam esse simulât, notantur tarnen<br />
multa perfidiae eius signa. Cancellarius suo more<br />
in edictis est überaus, sed multi non obtempérant.<br />
Nisi propediem Regina a Guysianis desciscat, erumpent<br />
de integro formidolosi motus. Quid consilii<br />
agit<strong>et</strong> Admwaldus nescio. In Uteris quas heri recepi<br />
magnam securitatem prae se fert. Inter multa<br />
edicta unum est memorabile, quod Rfix sacerdotia<br />
relinqui iub<strong>et</strong> omnibus qui purae religioni nomen<br />
dederint. Vale, clarissime vir <strong>et</strong> plurimum observande<br />
frater. Salutem plurimam collegis omnibus<br />
<strong>et</strong> familiae tuae precor. Deus vos serv<strong>et</strong> incolumes.<br />
Genevae pridie Calendas Octobres 1563.<br />
Ioannes Calvinus tuus.<br />
lonvillaeus tuus reverenter <strong>et</strong> ex animo te<br />
salutat.<br />
4032.<br />
FABRIOIUS BULLIN<strong>GE</strong>RO.<br />
Smithaei lihellus contra Calvinum.<br />
(Ex antographo Arch. Tnric. Plut. VI. Vol. 159, olim Serin.<br />
B. Epp. Tom. 38, fol. 98. — Simler. Vol. 108.)<br />
Amplissimo viro D. Heinrycho Bullingero ecclesiae<br />
Tigurinae antistiti reverendo domino suo <strong>et</strong><br />
in Christo patri honorando.<br />
Tiguri.<br />
Smitthaeum ') Anglum superesse nesciebam.<br />
Transiit hac episcopi Constantiénsis, Cardinalis<br />
Emsensis, presbyter, homo non indoefcus, qui mihi<br />
post amicam de religions disceptationem dono dedit<br />
Smitthaei libellum hoc anno Coloniae excusum.<br />
Titulus est do Infantium baptismo contra Ioannem<br />
Calvinum, ac de operibus supererogationis <strong>et</strong> merito<br />
mortis Christi adversus eundem Calvinum <strong>et</strong> eius<br />
discipulos. Crebra in eo libello <strong>et</strong> frequens Buliin-<br />
qnatnr. Connestabilis conatur rem deducere ad concordiam,<br />
sed vereor ne non facile id possit efflcere. Cf. ibid, ad 17. Oct.<br />
<strong>et</strong> N. 4019.<br />
4032.1) Rich. Smith oriundus ex Comitatu Worcestriae D.<br />
<strong>et</strong> Prof, theol. Oteonii <strong>et</strong> Lovanii, postremo Duaci ubi obiit<br />
a. d. VII. Id. lui 1563, autor fuit plurium scriptorum theol.<br />
<strong>et</strong> polemicorum, inter alia contra Märtyrern.<br />
11*
Change language