GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
115 EPISTOLAE 3997—3998 116<br />
ilium Dei agnoscendum adiungi paterentur: sed<br />
quam illud sit decr<strong>et</strong>um patris, ut eist<strong>et</strong> inter medios<br />
hostes filii regnum, sustin<strong>et</strong>e patienter quod<br />
non Bine moerore a vobis audiri potest Interea<br />
vero ne pudeat adhaerere Domino cum perpétua<br />
demissione <strong>et</strong> humiKtate, dum impii quasi victores<br />
passim exsultant. Ac si illud vos angit, quod ipsa<br />
coelestis Veritas, quam omni rerum praesentium<br />
comparatione superiorem nobis esse oport<strong>et</strong>, ita despecta<br />
iaceat inter illos, vos ipsi operam date, ut<br />
errantes reducantur in viam. Ut eo perveniatis,<br />
vestro inprimis exemplo illos afficite, ut quod ad<br />
vos non accedunt pudorem ipsis afferat. Nominatim<br />
ut rectus ille ordo, qui soliditatis vestrae in<br />
Christum fidei fructus sit, exst<strong>et</strong> apud vos, cuius<br />
testimonio agnoscere cogantur Deum inter vos<br />
praesidere. Scitis hoc ipsos in ore habere, quod<br />
nihil aliud quam vagantem <strong>et</strong> enraenem licentiam<br />
invehere quaeramus. Ergo ipsis re ipsa commonstrandum<br />
est, nos non alio animo excussisse Antichrist!<br />
iugum, quam ut Christi ipsius iugum admitteremus.<br />
Atqui res longe aliter se hab<strong>et</strong>. Qui<br />
enim intolerabiles illas conscientiarum fidiculas in<br />
papatu sustinuerunt, quique horribilem illam animarum<br />
carnificinam tolerarunt tamdiu, nunc evangelium<br />
obtendunt ut anormes <strong>et</strong> exleges vivant.<br />
Sic istis accidit quod de falsis apostolis ad Corinthios<br />
querebatur Apostolus. Nempe, inquit, omnia<br />
illorum placide admittitis, <strong>et</strong> tantum non deosculamini,<br />
quum interea ad paternam obiurgationem<br />
servoxum Dei ita refractarii sitis (2. Cor. 11, 20).<br />
Plerique autem hoc magis probarent, ut se quisque<br />
pro arbitrio gerer<strong>et</strong>, quibus satis esse vider<strong>et</strong>ur,<br />
quod verbum Dei <strong>pub</strong>lice docer<strong>et</strong>ur. Quasi vero<br />
perperam instituta sit a Domino in ipsius ecclesia<br />
disciplina, quae omnes in officio contineat. Atque<br />
ut familiari exemplo hoc const<strong>et</strong>: quaenam ess<strong>et</strong><br />
vita nostra <strong>et</strong> vigor, si anima ita corpori iness<strong>et</strong>,<br />
ut vel deessent nervi interea, vel officium non facerent?<br />
Sic omnino anima ecclesiae verbi auditione<br />
constat, ita ut <strong>et</strong>iam nervorum locum obtineat<br />
ordp <strong>et</strong> politia constituta apposite, ad bonum corporis<br />
illius habitum conservandum. Atque eo spectat<br />
illud Apostoli, quod Deus noster non sit autor<br />
seditionis sed pacis (1. Cor. 14, 33). Illud pra<strong>et</strong>erea<br />
vel unum abunde esse oportuerat, ut nihil<br />
aliud obstar<strong>et</strong> nobis ne difflueremus ad malum : unum,<br />
inquam, ecclesiae reformatae nomen quod gerimus.<br />
Quod si quis hic timendum putat, ne sub regiminis<br />
spiritualis titulo species aliqua dominationis invehatur,<br />
aut ne ministri sibi plus quam lic<strong>et</strong> tribuant<br />
<strong>et</strong> sua potestate abutantur : vestrum est ei rei prospicere,<br />
atque earn moderationem adhibere in iis<br />
quae apud vos his de rebus statuenda sunt, ut neque<br />
constringatur quisquam in sua vocatione, neque<br />
«<strong>et</strong>iam fines legitimi transsiliantur. Adeoque ut illi<br />
ipsi, qui regendis aliis praeerunt, arctioribus <strong>et</strong>iam<br />
disciplinae vinculis quam alii ex medio co<strong>et</strong>u contineantur.<br />
Summum igitur hoe est, quod a vobis<br />
per Dominum unioe contendo, quantum <strong>et</strong> vos patris<br />
coelestis praesidio fovendos <strong>et</strong> ovium nativam<br />
dooilitatem Uli exhibendam a vobis exoptatis, ut<br />
mansu<strong>et</strong>o animo admittatis, quidquid ipse praesoribit,<br />
turn in vestram salutem, turn praesertim ut<br />
obstruatur os impiis, ne per illos veBtra ulla occasione<br />
nomen ipsius blasphem<strong>et</strong>ur. Dominus <strong>et</strong> pater<br />
misericordiarum complectatur vos suo praesidio,<br />
spiritu regat, atque omnibus suis bonis locupl<strong>et</strong><strong>et</strong>.<br />
Genevae, 31. Iulii 1563.<br />
3998.<br />
CALVINUS HENRICO NAVARRENO.<br />
Dedicatio Commentarii in libros Mosis. ')<br />
(Ex editione principe. Genev. excud. Henr. Stephanas 1563 fol.)<br />
IUustrissimo Principi Henrico duci Vindocinensi<br />
regni Navarrae haeredi Ioannes Calvinus.<br />
Quod hunc rneum laborem UM dieare verities non<br />
sum, illustrissime Princeps, ut sub tue nomine in<br />
lucem exeat, si consilium in eo meum plerique reprehendant,<br />
nihil mihi novum vel inopinatum acctd<strong>et</strong>.<br />
Obiicient enim ex hoc inscriptione odium tibi conftari<br />
apud improbos qui iam plus satis tiki i/nfesti sunt.<br />
Verum quando in hac tenera a<strong>et</strong>ate 2 ) inter varios terrores<br />
<strong>et</strong> minas ea te animi magnitudine Deus mstruxU<br />
ut nunqicatn a smcera <strong>et</strong> ingenua fidei professione<br />
fueris abductus, meo testimonio confirmari quod<br />
palam vis omnibus manifestum esse, quid tibi noceat<br />
non video. Quando itaque te evangélii Christi non<br />
pud<strong>et</strong>, iustam mihi fiduciae materiam dare visa est<br />
haec tua libertas ut tibi gratularer de^tam félicîbus<br />
exordiis, <strong>et</strong> in posterum ad invictam constanüam hortarer.<br />
Nam quod optimis quibusque naturis accidit,<br />
ut sint flexïbues, adulescentSus, usquedum magis composai<br />
fuerint, commune est.<br />
Quod si quibus displiceat meum Studium, modo<br />
nobilissimae Begmae mat/ri tuae prob<strong>et</strong>ur {quod futu-<br />
3998.1) Olim Genesin separatim editam prineipibùs Saxonids<br />
dicaverat (N. 1991); nunc ab Ulis Lutheranismi rigidissimi<br />
hyperaspistis se ad alium convertit, cut magna ex parte<br />
iisdem verbis totum Pentateuchum nuncupat. Quae nova pra<br />
misit aut addidit Uteris eursivis exprimendum curavimus.<br />
2) Natus erat a. d. XVII. Cal. Oct. a. 1550.
Change language