GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE

ÎOS EPISTOLAE 3990—3991 104
3990.
ZANCHIUS CAPELLAE. »)
v
Huic quoque negotium suum exponit et quo jpacto,
hactenus Calvini consilium sequutus, coram ministris
excepliones suas et explicationes affirmant.
(Ex Tomo VIII. Opp. Zanohii P. II. p. 142.)
8. Quum domum rediissem, 2 ) frater carissime,
tuas offendi literas, quibus tu hinc discedens et me
amice salutabas et filium generosi D. de Muoy, 8 )
una cum illius paedagogo Gragnano,*) quos tu cum
illustrissima Domina Boiana 5 ) et aliis duobus amicis
curaveras, ut apud me hospitium haberent, mihi
commèndabas. Ego vero, multis nominibus gavisus
sum, quum et tuas legi literas, et domi quos commèndabas
reperi hospites. Nam literas tuas vidi,
quod maxime cupiebam, plenas officii et amoris erga
me tui. Hospitibus vero mox testimonium dedit
uxor pietatis atque modestiae singularis. Eos igitur
mihi esse futurosque quam commendatissimos, dubitare
non debes, nisi dubites de mea turn erga
pios modestosque viros benevolentia: turn erga illustris8imam
Dominam meam Boianam, Sturmium, Holbrachum
et te, qui apud me eos esse voluistis et
commendastis, observantia. Literis autem tuis citius
respondissem, si, ubinam esses, certo scivissem.
Hodie vero salutem accepi ab Molbracho tuo nomine,
et te Mureti 6 ) in Galliis agere ministrum intellexi.
Condonabis igitur quod non citius responderim, nam
accesserunt etiam occupationes neque paucae neque
parvae, et ad multorum literas responsiones. Praeter
alias reperi Calvini,' 7 ) quibus dolebat quidem, causam
meam- bonam non eum habuisse exitum quern
habere debuisset. Interim tarnen consulebat, ut
prima quaque occasione apud senatum meam confirmarem
subscriptionem cum illis exceptionibus
quas promiseram : et testarer, me serio pacis studio
ex animo subscripsisse. Ad Holhrachum etiam scripsit,
8 Subscribendum igitur esse, si urgeatur, sed praemissis
exceptionibus, quemadmodum et ego feci:
quae si admittantur, nos vicisse. HoUbrachus non
urgetur amplius, neque spero, molestatum iri deinceps,
) se laudare quidem, quod hucusque non ausus
fuerit subscribere: non consulere tarnen, ut simpliciter
recuset, si urgeatur: quod hac ratione ecclesia
dissiparetur, id quod adversarii inprimis moliuntur.
9 ) quod, praeter alias causas, Domina Boiana
eum et ecclesiam commendarat Dominis. Ego vero
nuper in consilio nostro Thomensi, coram dominis
scholarohis, toto capitulo et vicariis, ut vocant, omnibus,
data mihi divinitus occasione optima feci id
quod Calvinus consuluerat: 10 ) subscriptionem explica
vi: protestationem confirma vi, et speciatim de
coena deque perseverantia sanctorum meam repetii
sententiam, ac quomodo cum Augustana confessione,
eiusque Apologia non pugnet aperte declaravi.
Summa : me adhuc confirmare veram (ut habet Oonfessio)
et substantialem (ut habet Apologia) praesentiam
corporis Christi in coena. Caeterum nomine
praesentiae, me non intelligere propinquitatem aliquam
localem: sed ipsam veram veri et substantialem
corporis Christi mentibus fidelium communicationem.
Eatenus enim aliquam rem dici et esse nobis praesenteui,
quatenus nobis communicatur et a nobis
percipitur, etiam si longo locorum intervallo a nobis
distet. Attuli praeter alia exemplum solis: quum
sol supra nostrum est hemisphaerium, dicimus eum
esse nobis praesentem, et quidem vere ac substantialiter.
Quamobrem? Quoniam verum ac substantiale
suum corpus nobis visendum communicat, et
per corpus lucem ac calorem suum nobis participandum
exhibet. Quum vero ad aliud hemisphaerium
progressus est, dicimus esse absentem: quia
non amplius nobis vel suum corpus visendum, vel
calorem ac lucem participandam communicat: tarnen,
quod attinet ad locale spatium, non ita multo procul
a nobis distat quum est supra aliud hemisphaerium
quam quum est supra nostrum. Eatenus igitur aliquam
rem dici et esse nobis praesentem quatenus
nobis communicatur et a nobis percipitur, sive ea
sit, quod locale spatium attinet, magis sive minus
a nobis remota: esse autem extra controversiam,
corpus Christi verum et substantiate fidelium non
quidem corporibus sed mentibus communicari, et ab
ipsis percipi in coena. In hunc igitur sensum, me
adhuc confirmare illam cui subscripsi August, confessions
et Apologiae loquutionem: Corpus Christi
in coena praesens esse vere et substantialiter, et
ita meam explicasse sententiam coram compositoribus,
quam et probarint. Hanc autem distinctionem
inter praesentiam atque absentiam, et inter localem
propinquitatem ac longinquitatem aliouius rei multis
ante annis, hie coram multis collegis meis attuleram
atque explicaram. In articulo de persëve-
3990.1) Fr. Pythius Capella nobis nonnisi ex hac epistoïa
cognitus.
2) N. 3971. ,
3) Louis de Vaudray Sr. de Mony (Saint-Phale), Condaei
astsecla (N. 3900). Laboureur, add. à Castetnau I. 772.
4) Duo huius nominis a. 1559 in Aquitaniam missi
fuerunt, Stephanus Sarlatum, Ioannes Neracum.
5) Made de Boye-
6) prope Tolosatn.
. 7) N. 3954.
8) N. 3953.
9) Quae spes eum decepit. Dimissus fuit et coeius
GaUicus a. d. XIV. Cal Sept. dissolulus.
.10) postridie Idus Iun. (Schmidt, p. 670.)