GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
77 1563 IUL. 78<br />
bus secure exsultabant. Maxime vero ad insaniam<br />
usque eos torqu<strong>et</strong>, quod tibi rem totam probe <strong>et</strong><br />
solide compertam esse vident, ut doctrina, de qua<br />
incognita triumphos agebant, summae autoritatis<br />
patronum nacta iustaque <strong>et</strong> firma cordatissimi Principis<br />
defensione fréta, liberiore cursu propag<strong>et</strong>ur.<br />
Âc te quidem, qui sponte satis animatus es, ad<br />
perseverantiam hortari supervacuum for<strong>et</strong>. Quo<br />
tarnen despecta muliebri eorum impotentia consilium<br />
non minus féliciter quam- dextre susceptum<br />
persequaris, non inutilis ad te confirmandum visa<br />
est ratio, si insigne aliquod meae erga Celsitudinem<br />
tuam observantiae pignus exstar<strong>et</strong>. Offioium autem<br />
pro tua incredibili bumanitate non ingratum fore<br />
putavi si meos in Ieremiam commentaries amplissimo<br />
tuo nomini dicarem.<br />
Fateor quidem non ea cura elucubratos esse<br />
qua dignus erat tarn praeclarus liber: quia dum<br />
pro suggestu doceo ex ore meo fuerunt excepti. Et<br />
certe antehac me puduit in lucem prodire quae non<br />
accuratius <strong>et</strong> longa meditatione limata politaque<br />
essent. Veritas <strong>et</strong>iam sum ne in arrogantiae crimen<br />
traherent malevoli, quod subitos <strong>et</strong> incompositos<br />
sermones <strong>et</strong> mediocri auditorio destinatos passim<br />
legendos obtruderem. Etsi autem hoc secundum<br />
diluere promptum est, quia me invito excusum<br />
typis fuit primum volumen, ut tarnen ab omni<br />
excusatione supersedeam aliorum iudicio adducor.<br />
Aequos <strong>et</strong> sinceros lectores intelligo, qui fructum<br />
ex hoc labore non poenitendum percipi affirmant.<br />
Adeoque operae pr<strong>et</strong>ium quidam fuisse existimant,<br />
ut nota ess<strong>et</strong> haec mea extemporalis docendi ratio,<br />
cuius simplicitas multos ostentationis nimium cupidos<br />
sanar<strong>et</strong> ab illo vitio. Ut non omnibus satisfaciat<br />
eruditio ac dexteritas, sedulo certe dedi operant<br />
ne ab aequis <strong>et</strong> humanis lectoribus desider<strong>et</strong>ur<br />
religio <strong>et</strong> fides. Nee vero arrogantiae notam vereor<br />
si ingenue profitear, hunc librum nullo modo me<br />
passurum in lucem exire, nisi confiderem ecclesiae<br />
Dei fore utilem ac frugiferum. Quod si forte morosis<br />
quibusdam <strong>et</strong> rigidis exa<strong>et</strong>oribus munus tua<br />
Oelsitudine dignum non censebitur, rara tarnen humanitate<br />
tua fr<strong>et</strong>us, illustrissime Princeps, iueundum<br />
fore confido. Ac si hodie superstes in terris<br />
ager<strong>et</strong> Ieremias ipse, ad commendationem, nisi fallor,<br />
acceder<strong>et</strong> eius suffragium, quia suas proph<strong>et</strong>ias<br />
agnoscer<strong>et</strong> non sincere minus quam reverenter a<br />
me fuisse expositas: s ) addo <strong>et</strong>iam ad praesentem<br />
usum utiliter aecommodatas. Neque tarnen de excusatione<br />
nimis anxie laboro, modo obtineam, non<br />
5) Hoe vero plurimi omnium temporum commentatores<br />
.non minus eonfidenter de suis libris praedieaverunt: ast quotusquisque<br />
proph<strong>et</strong>arum <strong>et</strong> apostolorum eos suffragio suo ornass<strong>et</strong>!<br />
7mo saepissime mirati essent, sibi tarn sublimia <strong>et</strong> tarn<br />
profunda tribui de quibus nunquam cogitarunt.<br />
nisi immodico testandae qua tuam Celsitudinem prosequor<br />
venerationis studio nae peccasse. Atque, ut<br />
quod initio attigi nunc omittam, nisi me tibi obstrictum<br />
sentirem, quod ad excipiendos Christi exsules<br />
qui ad te profugiunt adeo facilis es ac propensus,<br />
me ipse ingratitudinis damnarem. Dicit apud<br />
po<strong>et</strong>am barbara mulier : 6 )<br />
Non ignara mali miseris suecurrere disco.<br />
Pudeat omnes Dei eultores <strong>et</strong> Christi servos<br />
quibus par est conditio, saltern non idem sentire.<br />
Mihi quia impar animo est suecurrendi facultas,<br />
saltern hoc restabit, quidquid in eos beneficentiae<br />
confertur mihi libenter ferre aeeeptum.<br />
Tringinta anni elapsi sunt 7 ) ex quo voluntarium<br />
mihi exsilium a Gallia indixi, quia inde exsulabat<br />
evangelii Veritas, pura religio <strong>et</strong> integer<br />
Dei eultus. Nunc ita peregrinationi assuevi ut<br />
nullum me patriae desiderium tangat. Equidem ita<br />
sum hic peregrinus 8 ) (unde semel eiectum me fuisse,<br />
quando ita sum revocatus, non est cur me unquam<br />
poeniteat vel pudeat) ut indigenae non alio me loco<br />
ducant quam si atavos citare possem huius nrbis<br />
cives. Sed quo mitius mihi Deus pepercit, maior pro<br />
fratribus meis tarn Gallis quam Plandris cura me<br />
sollicitât: <strong>et</strong> eadem, quoniam liberaliter a tua Celsitudine<br />
excepti 9 ) fuerunt, me stimulât atque impellit<br />
ad profitendam cui me officium astringit gratitudinem.<br />
Nee vero te pigeât, illustrissime Princeps,<br />
si quando iu exteris <strong>et</strong> quidem linguae nostrae hominibus<br />
deceptus fueris, in cursu tuae solitae mansu<strong>et</strong>udinis<br />
pergere. Sciunt omnes quam improbe<br />
tibi illuserit audaoissimus rabula, simulque impurum,<br />
superbum <strong>et</strong> perfidiosum animal, denique<br />
monstrum ex multa fo<strong>et</strong>ida colluvie conflatum,<br />
Franciscus Balduinus, iurisconsultorum tarnen solers<br />
compilator. Nam quum ex gente Atrebatum oriundus<br />
sub evangelii pra<strong>et</strong>extu in tuam se clientelam<br />
contuliss<strong>et</strong>, iuris civilis professor in celebri tua<br />
schola Heidelbergensi tua liberalitate creatus, quum<br />
se totum demerendo tarn munifico Principi addicere<br />
deber<strong>et</strong>, hunc sibi commodum fore gradum<br />
putavit ad novas conditiones pro more suo captandas.<br />
Itaque, simul ac spes nescio quas olfecit, déserta<br />
statione spr<strong>et</strong>oque quod male <strong>et</strong> fraudulenter<br />
6) Virg. Aen. I. 630.<br />
7) Ratio temporum non accurate definita vid<strong>et</strong>ur. Colladon<br />
p. 14: Il partit de France l'an 1534 (<strong>et</strong> quidem m. Septembri<br />
aut Octobri). Bezae Vita ed. Nickel p. 4; Paulo postquam<br />
Aureliae insignem ilium Hbellum edidiss<strong>et</strong> quern Psyohopannychiam<br />
inseripsit secedere ex Gallia statuit. Verum talem<br />
editionem nunquam eicstitisse suo loco docuimus.<br />
8) Beg. du Conseil 25. Bée. 1559: L'on prie M. Calvin<br />
d'accepter la bourgeoisie. Il a beaucoup remercié de cest<br />
honneur.<br />
9) Francofurdenses, M<strong>et</strong>enses, Trevirenses <strong>et</strong> alii Galli<br />
profugi.
Change language