GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
69 1563 IUL. 70<br />
<strong>et</strong> isti hic, qui contendunt secum, dicunt quod symbolum<br />
apostolicum dividendum est, quum dicimus:<br />
credo in Deum, <strong>et</strong> deinde interposito puncto patrem<br />
dicunt, quod ego in tua Catechesi <strong>et</strong> Institutione<br />
non vidi. Sic <strong>et</strong> Symbolum Nicenum dividunt:<br />
Credo in unnm Deum, <strong>et</strong> interposito puncto dicunt :<br />
Patrem, quod testantur confessiones impressae nuper<br />
Polonicae. 4 ) Te quoque idem sentire dicunt.<br />
An ita sit <strong>et</strong> mihi credendum rogo ne pigeat describere.<br />
Deinde <strong>et</strong>iam contentio fuit hic inter nos an<br />
baptizandi sint nomine eorum qui olim idolatrae<br />
erant, s ) ut apud nos Stanislaus fuit. Quidam ministri<br />
dicunt, nomina eorum non amplius usurpanda,<br />
sed ex Novo <strong>et</strong> Y<strong>et</strong>eri Testamento sumenda, <strong>et</strong><br />
praecipue ab iis abstinendum quos adhuc hic papistae<br />
colunt, eorum templa, ossa <strong>et</strong> altaria habent,<br />
ut Stanislaus Polonus adhuc hic pro deo colitur <strong>et</strong><br />
nullus alius fuit a quo hoc nomen usurpatum sit<br />
pra<strong>et</strong>er hune. Rogo ut <strong>et</strong>iam possim scire morem<br />
vestrae ecclesiae. Scio te occupatum esse aliis <strong>et</strong><br />
magis utilibus: sed quia <strong>et</strong>iam me istis posse non<br />
parum iuvari scio, rogo ne <strong>et</strong>iam unam quadram<br />
horae te insumere scribendo mihi poeniteat. Gratissimae<br />
mihi erunt literae tuae <strong>et</strong> aliis fratribus.<br />
D. Bulingerus tuas literas una cum suis ad me<br />
transmitt<strong>et</strong>, pro quo ego <strong>et</strong>iam gratias agam vobis<br />
<strong>et</strong> Dominus repend<strong>et</strong>. Me orationibus vestris commendo.<br />
Datum Cracoviae 20. Iulii anno 1563.<br />
V. D. amicus <strong>et</strong> frater in Domino<br />
Sta us . 6 )<br />
3985.<br />
THENAUDUS ») CAL VINO.<br />
Tristem depingit ecclesiae Polonicae statum,<br />
dissidiis <strong>et</strong> haeresibus turbatae. Cuius pertaesus de<br />
reditu in patriam cogitai.<br />
(Ex apographo Cod. Paris. Dupuy 102, fol. 167.)<br />
Clarissimo theologo D. Ioanni Calvino ecclesiae<br />
Genevensis pastori fidelissimo domino <strong>et</strong> tanquam<br />
patri in Christo carissimo.<br />
Genevae.<br />
4) Taies quoque nobis non innotuerunt.<br />
b)i. e. an quodlib<strong>et</strong> nomen, vel paganae originis, usurpandnm<br />
in baptismo pnerorum.<br />
6) Stanislaus.<br />
3985.1) N. 3209. 3267.<br />
/<br />
S. D. Procul dubio mirum tibi videbitur, vir<br />
clarissime, quod tarn raras ab eo tempore quo in<br />
Poloniam veni ad te dederim literas. Yix enim<br />
me abhinc toto quadriennio 2 ) semel ad te scripsisse<br />
memini. Ac quamvis lubens pigritiam in scribendo<br />
mihi ascribi posse agnoscam, tarnen diuturni mei<br />
silentii haeo inprimis causa fuit quod nihil dignum<br />
haberem auribus tuis, <strong>et</strong> quod copiosius ex multorum<br />
Uteris percipere potuisses, tibi significare supervacaneum<br />
fore iudicabam. Ipse quidem superiors<br />
anno Gallias nostras invisere cogitabam <strong>et</strong> de inclinata<br />
afflictaque in istis ecclesiis doctrina de trinitate<br />
orthodoxa praesens tecum disserere: sed<br />
furor ingensque procella civilis belli Gallici me ab<br />
itinere revocavit. Ac tum illud tempus, quod cum<br />
mois necessariis dulcissimis ac pus colloquiis consumere<br />
sperabam, lacrymis ac lugubribus orationibus<br />
transigere oportuit. Nunc vero, quum Dei opt.<br />
max. auspiciis post funestam illam cladem non modo<br />
uno Holoferne sed <strong>et</strong>iam aliquot dirissimis Ciclopibus<br />
exstin<strong>et</strong>is la<strong>et</strong>issima pax nostris sit restituta,<br />
constitui tuo praesertim fr<strong>et</strong>us iudicio ac consilio,<br />
si quid opera nostra studiumque nostris hominibus,<br />
quorum causa natus sum, pfodesse possit, reflexa<br />
velificatione in dulcissimum natale solum renavigare<br />
ac remeare. Quemadmodum enim olim te annuente<br />
in Sarmatiam veneramus, ut verae religionis progressum<br />
hie iuvaremus, ita <strong>et</strong>iam eandem nisi te<br />
«onnivente tuoque nutu deserere ac relinquere minime<br />
decrevi. Equidem magnae causae sunt quae<br />
me de discessu cogitare suadent ac impellunt: quaa<br />
si pro tua singulari pi<strong>et</strong>ate ac prudentia merito expendere<br />
volueris, nihil mihi levitatis aut inconstantiae<br />
attribuere poteris. Pra<strong>et</strong>ereo quidem quod<br />
biennium abhinc Biturigibus 3 ) literas a fratre <strong>et</strong><br />
aliis meis necessariis accepi, quibus me ad messem<br />
uberrimam colligendam perpie invitabant. Magnum<br />
quidem pondus eorum adhortatio apud me habuit:<br />
ingens, fateor, calcar mihi addid erunt, quo me ad<br />
patriam iuvandam in eradicandis Antichristi sentibus<br />
<strong>et</strong> dum<strong>et</strong>is mutuas operas conferrem <strong>et</strong> compararem.<br />
4 ) Sed paululum me r<strong>et</strong>inuit mei muneris<br />
ratio ac vocationis, ne tarn temere me de statione<br />
mea moverem. Ac quum virus dirissimae <strong>et</strong> perniciosis8imae<br />
haereseos, quod a vestris transfugis<br />
hie sparsum est, indies magis ac magis sicut gangrena<br />
crescat, sie ut vix obrui <strong>et</strong> opprimi posse<br />
putem, diutius miseram istarum ecclesiarum faciem<br />
intueri nequeo, <strong>et</strong> iam plane de discessione cogitare<br />
mihi fas <strong>et</strong> liberum esse puto. Tarn horrendum<br />
sane schism a inter verbi ministros grassatur, ut<br />
2) N. 3004. 3098.<br />
3) ex quibus ipse oriundus erat.<br />
4) sic.<br />
5*