GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE

49 15G3 IUN. 50
dem verbum apertum de praesentia corporis Christi
in coena in scripturis reperiam. Sed tarnen ne putent
me subterfugere et non audere explicare etiam
de hac quaestione meam sententiam, dicturum me
quod sentiam. Principio, me nullo modo posse admittere,
praesens esse corpus Christi in coena corporibus
nostris, illam enim rem dici alicui esse
praesentem, quae sese aliquo modo ei, oui dicitur
esse praesens, communicet et ab ipso percipiatur.
Illam vero dici esse absentera, quae nullo modo
sese communicet et percipiatur ab eo cui dicitur
esse absens, sive ea res (quantum ad localem vel
longinquitatem vel propinquitatem attinet) sit propinquior
vel remotior. Deambulabat ibi Sulcerus,
quum Iacobus Andreae assidens mecum ageret de
coena. Exemplum igitur ab ipsis desumtum attuli
in haec verba: Yos domini compositores dicimini
esse et vere estis mihi, hoc est, corpori meo praesentes,
quia ipsi vos communicatis mihi et meis
sensibus et a me percipimini, dum ego meis oculis
vos video et auribus audio, et tarn mihi praesens
est D. Sulcerus, qui déambulât, quam vos reliqui
qui assidetis: quanquam quod localem distantiam
et propinquitatem attinet, ille remotior sit a me
quam vos, et vos quam ille propinquiores. Qui
vero foris sunt extra hoc hypocaustum (erant enim
aliquot famuli dominorum foris) dicuntur abesse:
quia illos nee audio nec video, nee ullo corporis
sensu percipio. Manifestum est autem, verum et
substantiale corpus Christi non communicari corpori
meo in coena: nullis enim sensibus corporis
id percipio: quum nec oculis videam, nec auribus
audiam, nec naribus olfaciam, nec manu tangam
nec palato gustem, non possum igitur ullo modo
dare, corpus Christi praesens corporibus nostris esse
in coena. Caeterum quin idem corpus Christi verum
et substantiale praesens sit menti meae in
coena, ubi maxime efficax est, infitiari non possum,
quum extra controversiam sit, illud vere fidelium
mentibus communicari et ab ipsis vere percipi :
oculo enim fidelis mentis seu interioris hominis videtur,
eiusdemque manu capitur et ore comeditur,
atque ita comeditur, ut illius virtutem et effecta
salutaria in nobis ipsis sentiamus. Non possum
igitur 8impliciter negare veram et substantialem,
hoc est veri et substantial corporis Christi in
coena praesentiam: sed in eum sensum, quem explicavi.
Hie Iacobus Andreae cum admiratione :
Profecto, inquit, vos idem sentitis, quod et nos.
Audivisti, inquam ego, sententiam meam D. D. Si
haec est quoque vestra sententia, gaudeo mihi, gratulor
vobis et ecclesiae. Nunc, inquit ille, video,
cur tot argumentis confutes (nempe in mea confessione)
id quod nos dieimus: Corpus Christi ore
etiam corporis manducari : quia putatis, nos ita sentire,
corpus Christi ore nostri corporis manducari, quasi
Calvini opera. Vol. XX.
corpus Christi nostrum os et corpus attingat.
Omnino, inquam, ita e vestris scriptis iudicavi vos
sentire. Minime, minime, inquit ille, ita sentimus:
sed nos ita loquimur propter unionem sacramentalem.
Tum ego: Si non aliter sentitis, non damno
istam loquutioneru. Nam et ego admitto, propter
saoramentalem unionem, id attribui corpori Christi
quod proprium panis, et contra pani id quod proprium
est corporis Christi. Sed de manducatione
indignorum, quid sentis, inquit ille? Si nomine
indignorum, respondi, intelligatis homines plane impios,
qui vera fide destituti sunt, non possum admittere
ab illis corpus Christi manducari. Si vero
homines fide quidem praeditos, sed ea imbecilliori
et solutions vitae quam Christianum deceat, non
refragor. Tales enim fuerunt Uli Corinthii, quos
Paulus docebat, quia indigne manducarant corpus
Domini, a Domino iudicari, hoc est, castigari, ne
cum hoc mundo damnarentur. Non potuit inter
nos de hoc articulo conveniri. Sed ego non dubito,
inquit ille, quin si diligentius hunc etiam articulum
examinaveris, sis in nostram Bententiam venturus.
Satis, inquam ego, diligenter examinavi, et aliter
quam sentiam sentire non possum. Bene, satis
est, inquit, de coena dictum: agimus gratias Deo,
quod in hoc etiam articulo de coena, non est magna
discrepantia inter vos: quum utrique fateamini veram
et substantialem praesentiam.
Ita discessum fuit. Conceperunt deinde articulos
quosdam de praedestinatione : hos dederunt
utrique parti inspiciendos : sed mihi cum tanta
festinationo exhibuerunt legendos, ut nollent eos
vel unam noctem apud me pernoctare. Tandem
ubi vidèrent, me nolle illis subscribere, nisi prius
a me diligenter domi examinarentur permiserunt,
sed hac lege, ut neque describerem neque curarem
describendos. Adiecerunt illis, ut etiam de coena
aliquid statuerem, saltern in genere, oonfessionem
Augu8tanam et articulos concordiae inter Lutherum
et Bucerum. In articulis de praedestinatione, nihil
deprehendi aperte impium et quod non posset bona
conscientia admitti, quemadmodum et postea D.
Calvinus turn ad me turn ad pastorem nostrum
scripsit. Tantum vidi, ita eos artificiose fuisse
compositos, ut tarnen liquido appareret, compositores
magis curasse, ut articuli controversi obductis quibusdam
tenebris sepelirentur, quam ut Veritas aperta
luce explicaretur. Haec fuit una praeter alias causas,
cur diu, hoc est ad extremum fere usque, restiterim
ne subscriberem. Tandem quum viderem,
per me unum tantum stare, ne sùblato tanto dissidio,
quod erat non inter unum aut alteram, sed
inter omnes ministros una ex parte, et omnes professores
ex altera parte, pax et consensio fieret, et
viderem, me salva conscientia posse subscribere,
praemissa praesertim protestatione, assensus sum.
4