GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE

47 EPISTOLAE 3971—3972 48
sionem, aut protestandi meamque subscriptionem
explicandi, aut dimissionem petendi, consent alii
amici, inter quos est etiam D. Eustachius Chersetanus,
*) qui pro hoe tempore nundinarum dignatus
est apud me hospitari. Video multa mihi esse
deyoranda. 6 ) At modo placeam Christo et pro
mea virili ipsius regnum promoveam, satis mihi
fuerit. Neque vero ilia subscribendi formula alio
ammo usus sum, quam ut significarem, etsi artieulis
subscribebam, me tarnen haud iuxta aliorum,
sed iuxta meam, quam piam esse scio, interpretationem
subscribere: ut plane reapse eadem sit haec
subscriptio, licet verbis diversa, cum ilia, qua etiam
de principio, quum hue veni, Augustanae confessioni
subscripseram, sed cum hac exceptione, modo
orthodoxe intelligatur. Sed de iis satis.
Quae agantur in mundo digna quae a te intelligantur,
credo tibi ab aliis permultis significari:
ut de bello inter Danum et Suecum, 6 ) Anglum et
Galium, de equitatu Germanico, quern Schwartzreutter
vocant : ') huius imperatorem, Uteris a Landgravio
hie acceptis, mox ad Landgravium advolasse,
et opinionem esse, totum hunc equitatum mittendum
ad Suecum. Haec atque alia nova relinquo
aliis scribenda. Ego me toto animo tibi commendo.
Rogo vero Deum patrem per Iesum Christum, ut
te diu nobis conservet. Vale. Argent, pridie Calend.
Iulii Anno 63. 8 )
3972.
Tuus ex animo
H. Zanchius.
ZANCfflJS GRINDALLO.
Idem argumentum fusius etiam expositum.
(Ex Opp. Zanchi Tom. VIII. P. II. p. 139. — Zurich letters
II. Ep. 43, p. 60.)
4) Quercetanus, qui Francofordia relicta fortassis in
Galliam proficiscebatur.
5) Exstat in archivis nostris Thomanis Sylburgii famuli
eius epistola d. d. 8. lui. 1563 ad Samuelem Gonradi
filium Hubertum qua hie dieit Zanchum post reditum a ministris
maxime a Marbaehio summa cum diffidentia imo hostiliter
exceptum fuisse. {Schmidt p. 669, Söhrich. 114.)
6) de Thou, III. 487 et passim.
7) Rhingravii. Cf. Languet II. 249. Bartholdt 519.
8) Idibus luniis redux fuisse videtur. Ipse ad Garnerium
d. d. 10. lui.: Non ita multura ante nundinas nostras
(24. IMW.) et iam 14. Iun. praesens erat in Capitulo. (Schmidt
670.)
Tarditati meae ignosces, observande domine.
Nuper enim redii ex finibus Italiae: *) et prope
infinitas reperi quibus respondendum sit literas.
Aves intelligere, quomodo compositum sit nostrum
dissidium: dicam breviter. Propositum fuerat
de principio Dominis nostris, ut audio et video,
ita in hac nostra controversia sese gerere, ut quoad
eius fieri posset, salva et sarta tectaque maneret
utriusque partis dignitas : idque propter ministerium,
tum concionatorum in ecclesia, tum nostrum in
schola. Tametsi igitur per istud biennium, quo
causa fuit apud Dominos acta, optime ex perlectis
actis utriusque partis scriptis, et multarum ecclesiarum
academiarumque de meis thesibus iudiciis,
cognoverunt, actionem contra me ab adversariis institutam,
fuisse iniquam, et doctrinam meam, quae
accusata damnataque fuerat turn novitatis, turn
haereseos, neque novam, neque haeretioam esse:
noluerunt tarnen vel pronunciare de causa, vel saltern
ut disputatione decideretur permittere: sed accersitis
quatuor theologis a ) et aliquot iuris peritis, 3 )
partim Tubinga, partim Biponte, partim Basilea,
curarunt ut per istos dissidium componeretur. Isti
praesentibus etiam quatuor ex senatu legerunt acta
et utriusque partis scripta: perspicue viderunt, insignem
et mihi et veritati factam fuisse iniuriam.
Retulerunt ad senatum suum iudicium de scriptis
et actis. Hic D. Petrus Sturmius Scholarcha palam
dixit : Ubi igitur nunc tot et tantae haereses,
quae Zanchio obiieiebantur ? Egerunt deinde seorsim
eum utraque parte pro concordia. Quum ventum
est ad me: primum disertis verbis dixerunt
compositores, partem adversam idem quod et nos,
de praedestinatione sanctorum sentire, probare enim
doctrinam Augustini, Lutheri, Buceri : iis autem
tribus post scripturas totam meam doctrinam copiosissime
confirmaveram in meis lectionibus et confessionibus:
tantum superesse aliquid controversiae
de coena. Etsi igitur legerint meam confessionem
de coena, se tarnen cupere adhuc clarius ex me
audire quid sentiam de praesentia corporis Christi
in coena. In mea enim confessione nihil de praesentia
disputaveram, sed tria tantum praeeipua capita
explicaveram : primum, non sola symbola percipi,
sed etiam rem ipsam, verum corpus Christi et
verum eius sanguinem, hoc est Christum ipsum.
Alterum, utrumque manducari ac bibi, non ore corporis,
sed spiritus, hoc est fide. Tertium, idque a
fidelibus tantum. Hic respondi, me de hac quaestione
non libenter disputare, quod ne unum qui-
3972.1) Cf. praecedentem.
2) Vide N. 3934.
3) Wolf a Köteritz, ducis Wolfgangi Palatini oonsiliarins,
Heu rions Schwäblin Lie. eiasdem consiliarius, D. Kilian
Bertz, dncis Ohristophori, Daniel a Benchen, Obervogt zu
Newenbnrg.