GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
Share Embed Flag
Download ePaper

GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE

GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE

archive.ouverte.unige.ch
from archive.ouverte.unige.ch More from this publisher
24.04.2013 Views

551 EPISTOLAE 4248—4249 552 crucifixerant, qui Christianos persequebantur, qui non contenu iustificatione fidei cultus legales et caeremonias necessario observari volebant, quae tarnen non liberae et indifferentes sed plane Christo contrariae videbantur, quum illae umbrae sint veritati plane adversae, et ita Christum tanquam non manifestatum sepeliant. Qua ratione videtur non tantum Paulum et caeteros apostolus abstinere debuisse ab ingressu templi, verum prohibere debuisse ne alii ad orandum et adorandum ingrederentur. Quod ad Pauli exemplum pertinet citant quod habetur Actor. 18 v. 18 nempe totundisse* caput in Cenchrea, et cum Nazareis sese in templo Ierosolymitano purificasse Actor. 21. v. 26, quod non sine sacrificio fiebat, ut constat ex 6° Capite Numeroxum vers. 11. et 18, quum non minus Christi sacrificio contraria sint legalia sacrificia quam papistica. Nam ut sacrificia legalia umbrae erant sacrificii Christi venturi, quo adveniento umbrae evanescebant, ita sacrificia papistica a papistis umbrae haben tur iam manifestati Christi, quum tarnen veritate adveniente omnino cessare debeant. Istud tantum discrimen notatur quod sacrificia legis instituta «rant a Domino, papistarum ab hominibus inventa et fabricata sunt. Quae diversitas est duntaxat circonstantiae non rei ipsius, quae magis attendenda est. His ut potui respondi (quamquam mihi ipsi non satisfeci), apostolos adorasse in templo quod oratione, quae species est adorationis, opus sit ad annunciandum verbum Dei quod in templo praedicabatur. Quod mihi non satisfacio ratio est, quod adoratio tunc appendix fuisset concionis habitae. Quum tarnen Lucas causae istius non meminerit, quam (ut erat praecipua) non praetermisisset, si propter annunciandum «verbum Dei duntaxat orasset. Scio non déesse qui in templo orasse Paulum aiunt ut converterentur Iudaei ad Christum: quo facto amorem suum erga Iudaeos Paulus commonstrasset, et ita se illis conciliasset, ut Iudaei prompteres esse potuerint ad amplectendum Christum per ministerium Pauli. Sed dubito an ita expositio 8ubtilior esse videatur quam ut recipi debeat. Qui asserunt in templq lerosolymitano Paulum et Apostolos cum Iudaeis orasse* potuisse in coetu Iudaeorum, quia venit tempus quo licet ubique orare, non satisfaciunt, quum eadem ratione in templis et coetu papistico qui verbum Dei norunt orare possint. Nee intelligo quo modo preces post Christum crucifixum in templo Hierosolymitano habitae a Iudaeis Deo acceptae ullo modo esse potuerint, quum verum Messiam, cuius nomine accedere ad Deum debebant, reiecissent, et idoli nomine Deum orarent quum alterius quam Christi crucifixi veri Messiae nomine Deum invocarent. Nam si non in nomine Messiae orabant, non magis licebat apostolis preces communes habere cum Iudaeis. Itaque, utcunque Iudaei orarent, quum semper eorum preces odiosae et mali odoris essent Deo, non video quomodo apostoli cum Iudaeis orare et in coetu Iudaeorum adorare potuerint. Nee vero propter electos aut infirmos ex Iudaeis licebat apostolis communioare precibus Iudaeorum quum nihil mali agendum sit ut àliquid boni eveniat: quum eadem ratione dici posait propter infirmos papistas in templis et coetu papistarum adorare posse. His adiicio ferendas mihi videri potius preces papistarum, qui in nomine Christi crucifixi preces fundunt ad Deum, quam preces Iudaeorum qui Christum penitus negabant. Nam licet papistae vel per divos patere sibi aditum putent ad Christum, et per Christum accédant ad Deum, vel socios mediatores Christo affingant, Iudaeorum tarnen impietas, qui penitus Christum respuebant, maior et intolerabilior est. Bed si diceremus praedicationem verbi Dei (nam praedicare verbum Dei est colère Deum) speciem esse adorationis, Paulum ingressum esse ut praedicaret et annunciaret evangelium, an subtiliorem quam par sit expositionem admitteremus ? Venio nunc ad Paulum qui se totundit in Cenchrea et qui se in templo purificavit, et hao ratione omnia omnibus factus est. Quum videam omnes interprètes oaeremonias post Christi adventum libéras constituere, respondi, his tanquam indifferentibus licere uti ad aedificationem proximi. Libertatem in caeremoniis probavi, quod quominus essent liberae apud Iudaeos nécessitas tantum, qua adstringebantur in lege Domini, in causa erat: qua necessitate sublata per mortem Christi libertas omnimoda consequebatur. Quum caeremoniae in lege institutae sint eo modo post Christi mortem accipiendae tanquam nunquam essent institutae. Verum non satisfied eorum argumentis qui aiunt, quatenus umbrae veritati sunt contrariae, caeremonias pari ratione esse Christo contrarias qua sunt sacrificia, scilicet quatenus veritati repugnant. Si respondero caeremonias umbras esse ex decreto Domini, quo cruci affixo sequitur non amplius esse umbras, respondebitur idem dicendum esse de omnibus sacrifieiis, quibus tarnen non licuisse apostolis sese intermiscere censet Petrus Martyr ex August, (pag. 269, fo. 2 in Commentario in Epistol. ad Corinth.) tanquam non liberis: quibus tarnen usum Paulum probabile est, quod in purificationibus essent sacrificia pacifica, ut appellantur, ut patet ex 6° Cap. Numer. v. 11 et lb. Item respondebitur, videndum esse quales et cuiusmodi habitae fuerint ab his qui illis abutebantur. Quum enim duplex hominum genus in templum Ierosolymitanum conflueret, unum eorum qui Christum crucifixerant et illi caeremonias tanquam umbras et Christi adventui contrarias amplecterentur, alterum eorum qui ex Iudaismo ad

553 SUPPLEMENTUM. . 554 Christianismum conversi erant, ac illi caeremonias tanquam necessarias et meritorias ad salutem, et hoc modo iustificationi quae est per fidem contrarias (ut apparet ex 15 Actor.) reciperent, constat utrumque genus non accepisse caeremonias tanquam libéras. Âpparet autem apostolos sese accommodasse et illorum impietati et horum superstitioni. Quid ergo causae esset quominus rebus omnibus per se liberis, licet non sint liberae illis qui superstitionem adbibent aut impietatem, utamur ad aedificationem? Et cum illorum sacris, licet impiis aut superstitiosis, communicemus? Et eo modo superstitiosos feramus quo modo apostoli superstitiosos Iudaeos qui ad Christum conversi erant per tot annos tulerunt? Si dicatur, nos rebus per se liberis, in quibus tarnen superstitio constituitur uti posse ad aedificationem, cuculla, qua abutuntur monachi, tonsione capitis, quae tarnen est intersignum bestiae et character eius, cruce, licet fiduciam in ea ponant papistae, aqua lustrali, pate benedicto, quem vocant, caeremoniis in baptismate a papistis institutis uti licebit: sicuti utimur cibis cum papistis diebus quadragesimae et Yeneris, licet illi huiusmodi cibis 2 ) abutantur affingentes cultum Dei, itemque meritum. Eoque magis rebus per se bonis uti licebit cum illis, quibus tamen papistae ad suas impietates abutuntur, ut psalmo de profundis eoque cantico: Libera me Domine, quod detorquent ad preces pro mortuis. Itemque quaeretur quae res per se sunt liberae: Non illae quae in libertate nostra per Dominum sitae sunt, licet hominum impietate et superstitione indifferentes non sint, sicut Testes quibus homines ad ambitionem, cibi quibus ad intemperantiam et ingluviem abutuntur. Si ad hoc respondeatur discrimen statuendum esse inter caeremonias divinitus aliquando institutas et modo abolitas, et eas quae ab hominibus inventae sunt, quod plus honoris Deo tribuendum sit quam hominibus: dicetur pari in gradu legis caeremonias constituendas esse post abolitionem atque si unquam s ) essent institutae a Domino velut papisticae. Quid enim differt quod aliquando a Domino institutum est et modo abrogatum ab eo quod nunquam a Domino traditum est? Nam qualem vim habuit institutio, talem et parem aut similem habet abrogatio. Et abrogatione effectus omnis institutionis tollitur. Et post abrogationem caeremoniae sunt traditiones humanae. Itaque si traditionibus humanis, nempe caeremoniis iudaicis, uti licitum fuit post Christum passum, quomodo modo non licebit? Si respondeant usum caeremoniarum non esBe abolitum nisi post evangelii praedicationem et caere- 2) sic quidem Codex. Nobis vero suspecta lectio et coniicimus autorem scribere voluisse: caeremoniis. 3) lege: nunquam. monias sepeliri debuisse cum honore, cur non idem iudicium est de sacrificiis? Item, ubi est verbum Dei quo id statuatur? Non potius contra habetur, Christum affixisse cruci decretum quod erat contra nos? non tantum decretum legis moralis, verum caeremoniarum? Itemque dicetur, usque ad publicationem evangelii ferendas utcunque esse caeremonias papistarum, illisque communicari posse, sicut Paulus communicavit Iudaeorum caeremoniis. 4249. LUCERNANUS CAL VINO. Notatur monachus quidam fur et stuprator qui Genevae nunc commoratur. (Ex autographe» Cod. Paris. Dnpny 102, fol. 170. Literatnram scriptoria presse sequimur.) D. Iohanni Calvino Eclesie Gebennensis ministro et pastori fidelissimo ac vigilantissimo. Geneve. D. Iohanni Calvino Nicolaus Lucernanus s. dicit. Etsi nula michi unquam tecum intercesserit familiaritas, vir del fidelissime, nee te unquam ex facie noverim, forma tamen et nomine et suavi librorum tuorum lectione, qua non mediocriter recreor ac delector, longe melius michi cognitus es quam si te secundum carnem novissem et tecum totos annos decern versatus fuissem. Atquë utinam ego sic tibi notus essem quam tu michi. Visum itaque fuit hanc meam epistolam tue caritati dirigere, que erit affectus erga te mei qualecunque argumentum, tum etiam mutue agnicionis et familiaritatis alliquod inicium. Occasionem vero ut ad te scriberem michi prebet discessus cuiusdam Stephani Rivopra, monaci gregis et sodalicii nostri qui, cum ex presbitero monacus benedictinus effectus esset, annum totum et paulo amplius nobiscum conversatus hac proximo fluxa quadragesima nocte reorum more äuffugit nosque reliquit. Ex suis uteris ad me directis compertum habeo ilium esse Geneve. Utinam cum loco mutet et mentem et mores pristinos, renoveturque spiritu mentis sue et induat novum hominem qui secundum deum est. Equidem quod monachatum reliquerit seque ad alliud vite genus converterit non improbo, sed quod vituperose abierit horrendis peccatis malaque vita et fama notatus, hoc ego non laudo. Quia igitur opere pre-

553 SUPPLEMENTUM. . 554<br />

Christianismum conversi erant, ac illi caeremonias<br />

tanquam necessarias <strong>et</strong> meritorias ad salutem, <strong>et</strong><br />

hoc modo iustificationi quae est per fidem contrarias<br />

(ut appar<strong>et</strong> ex 15 Actor.) reciperent, constat<br />

utrumque genus non accepisse caeremonias tanquam<br />

libéras. Âppar<strong>et</strong> autem apostolos sese accommodasse<br />

<strong>et</strong> illorum impi<strong>et</strong>ati <strong>et</strong> horum superstitioni.<br />

Quid ergo causae ess<strong>et</strong> quominus rebus omnibus<br />

per se liberis, lic<strong>et</strong> non sint liberae illis qui superstitionem<br />

adbibent aut impi<strong>et</strong>atem, utamur ad aedificationem?<br />

Et cum illorum sacris, lic<strong>et</strong> impiis aut<br />

superstitiosis, communicemus? Et eo modo superstitiosos<br />

feramus quo modo apostoli superstitiosos<br />

Iudaeos qui ad Christum conversi erant per tot<br />

annos tulerunt? Si dicatur, nos rebus per se liberis,<br />

in quibus tarnen superstitio constituitur uti<br />

posse ad aedificationem, cuculla, qua abutuntur monachi,<br />

tonsione capitis, quae tarnen est intersignum<br />

bestiae <strong>et</strong> character eius, cruce, lic<strong>et</strong> fiduciam in ea<br />

ponant papistae, aqua lustrali, pate benedicto, quem<br />

vocant, caeremoniis in baptismate a papistis institutis<br />

uti licebit: sicuti utimur cibis cum papistis<br />

diebus quadragesimae <strong>et</strong> Yeneris, lic<strong>et</strong> illi huiusmodi<br />

cibis 2 ) abutantur affingentes cultum Dei, itemque<br />

meritum. Eoque magis rebus per se bonis uti<br />

licebit cum illis, quibus tamen papistae ad suas impi<strong>et</strong>ates<br />

abutuntur, ut psalmo de profundis eoque<br />

cantico: Libera me Domine, quod d<strong>et</strong>orquent ad<br />

preces pro mortuis. Itemque quaer<strong>et</strong>ur quae res<br />

per se sunt liberae: Non illae quae in libertate<br />

nostra per Dominum sitae sunt, lic<strong>et</strong> hominum impi<strong>et</strong>ate<br />

<strong>et</strong> superstitione indifferentes non sint, sicut<br />

Testes quibus homines ad ambitionem, cibi quibus<br />

ad intemperantiam <strong>et</strong> ingluviem abutuntur. Si ad<br />

hoc respondeatur discrimen statuendum esse inter<br />

caeremonias divinitus aliquando institutas <strong>et</strong> modo<br />

abolitas, <strong>et</strong> eas quae ab hominibus inventae sunt,<br />

quod plus honoris Deo tribuendum sit quam hominibus:<br />

dic<strong>et</strong>ur pari in gradu legis caeremonias<br />

constituendas esse post abolitionem atque si unquam<br />

s ) essent institutae a Domino velut papisticae.<br />

Quid enim differt quod aliquando a Domino institutum<br />

est <strong>et</strong> modo abrogatum ab eo quod nunquam<br />

a Domino traditum est? Nam qualem vim habuit<br />

institutio, talem <strong>et</strong> parem aut similem hab<strong>et</strong> abrogatio.<br />

Et abrogatione effectus omnis institutionis<br />

tollitur. Et post abrogationem caeremoniae sunt<br />

traditiones humanae. Itaque si traditionibus humanis,<br />

nempe caeremoniis iudaicis, uti licitum fuit<br />

post Christum passum, quomodo modo non licebit?<br />

Si respondeant usum caeremoniarum non esBe abolitum<br />

nisi post evangelii praedicationem <strong>et</strong> caere-<br />

2) sic quidem Codex. Nobis vero suspecta lectio <strong>et</strong><br />

coniicimus autorem scribere voluisse: caeremoniis.<br />

3) lege: nunquam.<br />

monias sepeliri debuisse cum honore, cur non idem<br />

iudicium est de sacrificiis? Item, ubi est verbum<br />

Dei quo id statuatur? Non potius contra hab<strong>et</strong>ur,<br />

Christum affixisse cruci decr<strong>et</strong>um quod erat contra<br />

nos? non tantum decr<strong>et</strong>um legis moralis, verum<br />

caeremoniarum? Itemque dic<strong>et</strong>ur, usque ad <strong>pub</strong>licationem<br />

evangelii ferendas utcunque esse caeremonias<br />

papistarum, illisque communicari posse, sicut<br />

Paulus communicavit Iudaeorum caeremoniis.<br />

4249.<br />

LUCERNANUS CAL VINO.<br />

Notatur monachus quidam fur <strong>et</strong> stuprator qui<br />

Genevae nunc commoratur.<br />

(Ex autographe» Cod. Paris. Dnpny 102, fol. 170. Literatnram<br />

scriptoria presse sequimur.)<br />

D. Iohanni Calvino Eclesie Gebennensis ministro<br />

<strong>et</strong> pastori fidelissimo ac vigilantissimo.<br />

Geneve.<br />

D. Iohanni Calvino Nicolaus Lucernanus s. dicit.<br />

Etsi nula michi unquam tecum intercesserit<br />

familiaritas, vir del fidelissime, nee te unquam ex<br />

facie noverim, forma tamen <strong>et</strong> nomine <strong>et</strong> suavi<br />

librorum tuorum lectione, qua non mediocriter recreor<br />

ac delector, longe melius michi cognitus es<br />

quam si te secundum carnem novissem <strong>et</strong> tecum<br />

totos annos decern versatus fuissem. Atquë utinam<br />

ego sic tibi notus essem quam tu michi. Visum<br />

itaque fuit hanc meam epistolam tue caritati dirigere,<br />

que erit affectus erga te mei qualecunque argumentum,<br />

tum <strong>et</strong>iam mutue agnicionis <strong>et</strong> familiaritatis<br />

alliquod inicium. Occasionem vero ut ad te<br />

scriberem michi preb<strong>et</strong> discessus cuiusdam Stephani<br />

Rivopra, monaci gregis <strong>et</strong> sodalicii nostri qui, cum<br />

ex presbitero monacus benedictinus effectus ess<strong>et</strong>,<br />

annum totum <strong>et</strong> paulo amplius nobiscum conversatus<br />

hac proximo fluxa quadragesima nocte reorum<br />

more äuffugit nosque reliquit. Ex suis uteris ad<br />

me directis compertum habeo ilium esse Geneve.<br />

Utinam cum loco mut<strong>et</strong> <strong>et</strong> mentem <strong>et</strong> mores pristinos,<br />

renov<strong>et</strong>urque spiritu mentis sue <strong>et</strong> induat<br />

novum hominem qui secundum deum est. Equidem<br />

quod monachatum reliquerit seque ad alliud vite<br />

genus converterit non improbo, sed quod vituperose<br />

abierit horrendis peccatis malaque vita <strong>et</strong> fama notatus,<br />

hoc ego non laudo. Quia igitur opere pre-

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!