GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
551 EPISTOLAE 4248—4249 552<br />
crucifixerant, qui Christianos persequebantur, qui<br />
non contenu iustificatione fidei cultus legales <strong>et</strong><br />
caeremonias necessario observari volebant, quae tarnen<br />
non liberae <strong>et</strong> indifferentes sed plane Christo<br />
contrariae videbantur, quum illae umbrae sint veritati<br />
plane adversae, <strong>et</strong> ita Christum tanquam non<br />
manifestatum sepeliant. Qua ratione vid<strong>et</strong>ur non<br />
tantum Paulum <strong>et</strong> ca<strong>et</strong>eros apostolus abstinere debuisse<br />
ab ingressu templi, verum prohibere debuisse<br />
ne alii ad orandum <strong>et</strong> adorandum ingrederentur.<br />
Quod ad Pauli exemplum pertin<strong>et</strong> citant quod hab<strong>et</strong>ur<br />
Actor. 18 v. 18 nempe totundisse* caput in<br />
Cenchrea, <strong>et</strong> cum Nazareis sese in templo Ierosolymitano<br />
purificasse Actor. 21. v. 26, quod non sine<br />
sacrificio fiebat, ut constat ex 6° Capite Numeroxum<br />
vers. 11. <strong>et</strong> 18, quum non minus Christi sacrificio<br />
contraria sint legalia sacrificia quam papistica.<br />
Nam ut sacrificia legalia umbrae erant sacrificii<br />
Christi venturi, quo adveniento umbrae evanescebant,<br />
ita sacrificia papistica a papistis umbrae haben<br />
tur iam manifestati Christi, quum tarnen veritate<br />
adveniente omnino cessare debeant. Istud tantum<br />
discrimen notatur quod sacrificia legis instituta<br />
«rant a Domino, papistarum ab hominibus inventa<br />
<strong>et</strong> fabricata sunt. Quae diversitas est duntaxat<br />
circonstantiae non rei ipsius, quae magis attendenda<br />
est.<br />
His ut potui respondi (quamquam mihi ipsi<br />
non satisfeci), apostolos adorasse in templo quod<br />
oratione, quae species est adorationis, opus sit ad<br />
annunciandum verbum Dei quod in templo praedicabatur.<br />
Quod mihi non satisfacio ratio est, quod<br />
adoratio tunc appendix fuiss<strong>et</strong> concionis habitae.<br />
Quum tarnen Lucas causae istius non meminerit,<br />
quam (ut erat praecipua) non pra<strong>et</strong>ermisiss<strong>et</strong>, si<br />
propter annunciandum «verbum Dei duntaxat orass<strong>et</strong>.<br />
Scio non déesse qui in templo orasse Paulum<br />
aiunt ut converterentur Iudaei ad Christum: quo<br />
facto amorem suum erga Iudaeos Paulus commonstrass<strong>et</strong>,<br />
<strong>et</strong> ita se illis conciliass<strong>et</strong>, ut Iudaei prompteres<br />
esse potuerint ad amplectendum Christum per<br />
ministerium Pauli. Sed dubito an ita expositio<br />
8ubtilior esse videatur quam ut recipi debeat. Qui<br />
asserunt in templq lerosolymitano Paulum <strong>et</strong> Apostolos<br />
cum Iudaeis orasse* potuisse in co<strong>et</strong>u Iudaeorum,<br />
quia venit tempus quo lic<strong>et</strong> ubique orare, non<br />
satisfaciunt, quum eadem ratione in templis <strong>et</strong> co<strong>et</strong>u<br />
papistico qui verbum Dei norunt orare possint.<br />
Nee intelligo quo modo preces post Christum crucifixum<br />
in templo Hierosolymitano habitae a Iudaeis<br />
Deo acceptae ullo modo esse potuerint, quum verum<br />
Messiam, cuius nomine accedere ad Deum debebant,<br />
reiecissent, <strong>et</strong> idoli nomine Deum orarent<br />
quum alterius quam Christi crucifixi veri Messiae<br />
nomine Deum invocarent. Nam si non in nomine<br />
Messiae orabant, non magis licebat apostolis preces<br />
communes habere cum Iudaeis. Itaque, utcunque<br />
Iudaei orarent, quum semper eorum preces odiosae<br />
<strong>et</strong> mali odoris essent Deo, non video quomodo<br />
apostoli cum Iudaeis orare <strong>et</strong> in co<strong>et</strong>u Iudaeorum<br />
adorare potuerint. Nee vero propter electos aut<br />
infirmos ex Iudaeis licebat apostolis communioare<br />
precibus Iudaeorum quum nihil mali agendum sit<br />
ut àliquid boni eveniat: quum eadem ratione dici<br />
posait propter infirmos papistas in templis <strong>et</strong> co<strong>et</strong>u<br />
papistarum adorare posse. His adiicio ferendas<br />
mihi videri potius preces papistarum, qui in nomine<br />
Christi crucifixi preces fundunt ad Deum, quam<br />
preces Iudaeorum qui Christum penitus negabant.<br />
Nam lic<strong>et</strong> papistae vel per divos patere sibi aditum<br />
putent ad Christum, <strong>et</strong> per Christum accédant ad<br />
Deum, vel socios mediatores Christo affingant, Iudaeorum<br />
tarnen impi<strong>et</strong>as, qui penitus Christum respuebant,<br />
maior <strong>et</strong> intolerabilior est. Bed si diceremus<br />
praedicationem verbi Dei (nam praedicare<br />
verbum Dei est colère Deum) speciem esse adorationis,<br />
Paulum ingressum esse ut praedicar<strong>et</strong> <strong>et</strong><br />
annunciar<strong>et</strong> evangelium, an subtiliorem quam par<br />
sit expositionem admitteremus ?<br />
Venio nunc ad Paulum qui se totundit in<br />
Cenchrea <strong>et</strong> qui se in templo purificavit, <strong>et</strong> hao<br />
ratione omnia omnibus factus est. Quum videam<br />
omnes interprètes oaeremonias post Christi adventum<br />
libéras constituere, respondi, his tanquam indifferentibus<br />
licere uti ad aedificationem proximi.<br />
Libertatem in caeremoniis probavi, quod quominus<br />
essent liberae apud Iudaeos nécessitas tantum, qua<br />
adstringebantur in lege Domini, in causa erat: qua<br />
necessitate sublata per mortem Christi libertas omnimoda<br />
consequebatur. Quum caeremoniae in lege<br />
institutae sint eo modo post Christi mortem accipiendae<br />
tanquam nunquam essent institutae. Verum<br />
non satisfied eorum argumentis qui aiunt, quatenus<br />
umbrae veritati sunt contrariae, caeremonias pari<br />
ratione esse Christo contrarias qua sunt sacrificia,<br />
scilic<strong>et</strong> quatenus veritati repugnant. Si respondero<br />
caeremonias umbras esse ex decr<strong>et</strong>o Domini, quo<br />
cruci affixo sequitur non amplius esse umbras, respondebitur<br />
idem dicendum esse de omnibus sacrifieiis,<br />
quibus tarnen non licuisse apostolis sese intermiscere<br />
cens<strong>et</strong> P<strong>et</strong>rus Martyr ex August, (pag.<br />
269, fo. 2 in Commentario in Epistol. ad Corinth.)<br />
tanquam non liberis: quibus tarnen usum Paulum<br />
probabile est, quod in purificationibus essent sacrificia<br />
pacifica, ut appellantur, ut pat<strong>et</strong> ex 6° Cap.<br />
Numer. v. 11 <strong>et</strong> lb. Item respondebitur, videndum<br />
esse quales <strong>et</strong> cuiusmodi habitae fuerint ab his qui<br />
illis abutebantur. Quum enim duplex hominum<br />
genus in templum Ierosolymitanum confluer<strong>et</strong>, unum<br />
eorum qui Christum crucifixerant <strong>et</strong> illi caeremonias<br />
tanquam umbras <strong>et</strong> Christi adventui contrarias<br />
amplecterentur, alterum eorum qui ex Iudaismo ad
Change language