24.04.2013 Views

GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE

GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE

GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

375 BPISTOLAE 4141—4144 376<br />

dicuntur esse vitae non satis honestae nee chris- Schnepfßus, <strong>et</strong> alii quidam pii <strong>et</strong> docti viri Ang<strong>et</strong>ianae,<br />

quorum vita <strong>et</strong> mores maiorem confert in lanaro scripserant ne ob ritus nescio quos inutiles<br />

illos ofFensionem quam hominum benevolentiam. <strong>et</strong> quaestionem illam suam de mandneatione impio-<br />

Itaque bene faciès si eos admonueris, ut delectum rum nos aut ecclesias nostras turbar<strong>et</strong>, sed ea potäus<br />

aliquem habeant, vitam eorum probent priusquam quae pacis sunt <strong>et</strong> aedificationis seotar<strong>et</strong>ur, nosque<br />

recipiantur. Sunt enim simplices, quibuB aliorum mitius tra<strong>et</strong>ar<strong>et</strong> solito. Sed spr<strong>et</strong>o omnium doctorum<br />

improbitas vel fraudi vel infamiae esse potest. Sed consilio pergunt adversarii facere quidquid venit in<br />

quia hie sum eorum vicinus <strong>et</strong> amicus, exquiram mentem, adeo ut pium illum <strong>et</strong> doctum virum Panta-<br />

diligentius de tota ipsorum ratione ac consu<strong>et</strong>udine, leonem Blasium, quem ecclesiae Wirtembergensis<br />

teque certiorem faciam.<br />

superintendentes hue miserant, non solum ut tur-<br />

De concilio fama est constans, <strong>et</strong> hominum batam hanc ecclesiam componer<strong>et</strong>, sed ut Prinoipi<br />

huiusmodi sermones ut omnes prope desiderare <strong>et</strong> quoque hie nostro ess<strong>et</strong> a concionibus, iam eiecerint,<br />

flagitare videantur. Cupio valde scire quid tu sen- non aliam ob causam quam quod se illis, rebus<br />

tias. Venerunt quidam a vobis qui dixerunt TOS nostris coguitis, ad nos turbandos adiungero nolue-<br />

iam parari <strong>et</strong> armari ad illam arcem pontificiam rit. Nee aliud exspecto quam ut vel eiieiar ipse<br />

oppugnandam. Est id quidem %akiitov, sed tarnen vel necessitate coactus abeam: quandoquidem isti<br />

non â/iaxytov, <strong>et</strong> ad victoriam ca<strong>et</strong>erarum rerum nee verbum Domini audire, nee nos nee ullos doc-<br />

âvayxaîov. Spiritus Domini aderit, cuius sapientiae tos volunt, <strong>et</strong> faciunt de industria quidquid non<br />

ac potentiae ne gigantes quidem huius mundi &to- solum putant sed <strong>et</strong>iam vident palam adversari huic<br />

(JMXOVVCBÇ poterunt resißtere. Is nos omnes gubern<strong>et</strong>. ecclesiae. Et iam, ut dixi, illum collegam <strong>et</strong> sym-<br />

Vale, mi Calvine. Oarpen. vj. Ianua. *)<br />

mystam nostrum in odium <strong>et</strong> contemptum nostri<br />

eiecerunt. Sed ora diligenter Dominum Deum pro<br />

Tuus Clau. Badueilus. nobis, pioque tuo <strong>et</strong> san<strong>et</strong>o consilio nos semper adiuva.<br />

Vale. Raptim Mombelgardi 20. Ianuarii. ')<br />

4142.<br />

TOSSANUS OALVINO.<br />

Queritur de Lviheranorum contra se ipsum machinationibus<br />

<strong>et</strong> exspeçtat ut propediem vel eiieiatur<br />

vel sponte abeat.<br />

(Ex autographo Ood. Genev. 110, fol. 169.)<br />

Clarissimo viro Ioanni Calvino ecclesiae Genevensis<br />

pastori vigilantissimo fratri suo plurimum<br />

observando.<br />

Genevae.<br />

S. Quanquam ad versa val<strong>et</strong>udine variisque negotiorum<br />

undis a scribendo impediar, Calvine frater<br />

in Domino colendissime, nolui tarnen hune tui affinem,<br />

mihi in Christo coniun<strong>et</strong>issimum fratrem, sine<br />

meis Uteris ad te redire. Res nostrae nunquam<br />

peiore in loco fuere quam sunt. Bucerus, Brentius,<br />

4) Annum iam eerto consiituimus 1545, quae <strong>et</strong>iam<br />

luliiQaufr'es sententia est l. I. p. 394 qui vir dochssimus humanissime<br />

varias de Baduello riotitias nobiscum communieavit.<br />

Iam <strong>et</strong> alteram Badueüi epistolam eodem die scriptum hue referre<br />

oport<strong>et</strong> quam nos olim falso ai annum 1541 r<strong>et</strong>ülimus<br />

(N. 270).<br />

4142. 1) Ineunctanter iam hanc ad a. 1545 referimus. Gf.<br />

N. 546 <strong>et</strong> 670. Ad earn magis <strong>et</strong>iam illustrandam transscribere<br />

lic<strong>et</strong> quae hab<strong>et</strong> Duvernoy in Ephem. p. 134 ad 19. Apr»71545.-<br />

Des discussions très-vives existaient depuis la AD de 1544 entre<br />

les chapelains allemands dn dnc Christophe, Jean Engelmann<br />

<strong>et</strong> Pantaleon Bläsi., <strong>et</strong> les ministres de Monthéliard, snr l'article<br />

de la cène <strong>et</strong> snr les cérémonies dn cnlte. Toussaint ne<br />

considérait l'eucharistie que comme un emblème. Le prince<br />

avait fortifié do tout le poids de son opinion personnelle celle<br />

de ses aumôniers. Il fallait que quelqn un cédât. Toussaint se<br />

r<strong>et</strong>ira à Bâle <strong>et</strong> adressa de la sa démission au prince <strong>et</strong>c. Cf.<br />

Beyd, Ulrich Hz. eu W. III. 150 ss. Be Brentii intervention«<br />

Hartm. <strong>et</strong> Jaeger II. 134: Die erste Nachricht von dem dortigen<br />

Streit erhielt Brenz durch Bucer der ihn aufforderte ihn<br />

beizulegen. Brenz schrieb an Engelmann : Ich weiss dass sich<br />

Tossanu8 in der Lehre vom Abendmahl zur A. C. bekennt,<br />

und nicht in Abrede zieht dass die Unwürdigen im Abendmahl<br />

den Leib Christi empfangen, sondern die Entscheidung<br />

darüber frommen und gelehrten Männern überlassen will.<br />

Darum glaube ich nicht dass man ihn verdammen nnd sich<br />

seiner entschlagcn darf. Möglich wäre es wohl dass die mit<br />

denen du zu thun hast ihre Zwinglische Ansicht durch Worte<br />

verdecken und anders denken als sie reden. Aber sind die<br />

Worte fromm, so will ich doch nach der ehr. Liebe lieber das<br />

Beste glauben als anf einen blossen Verdacht hin allzustreng<br />

urtheilen Hartmann, Schnepf. p. 161 not. An SchnepF<br />

schrieb Brenz 7. Nov. 1544, Tossanns sei zwar ein gelehrter<br />

und frommer Mann, verhülle aber, wie die Zwinglianer überhaupt,<br />

seine Meinung unter den Worten der Gegner. Doch<br />

wolle er nicht Oel ins Feuer giessen nnd habe daher Engelmann<br />

zum Frieden ermahnt. Cnrandnm autem nobis est ne<br />

nostris literis tradamns Engelmannnm suis collegis opprimendnm.<br />

Qnare te rogo ne exemplum mearnm mittas ad Tossannm.<br />

Nee dnbito quin tn ipse pro tua prndentia literis tnis<br />

provisurus sis ne his nostris exhortationibus discordia magis<br />

alatur quam pax constituatur. — Quod Noster Blasium placabäiorem<br />

imo sibi faventem dicit, hoc vero, contradicentibus.<br />

ea<strong>et</strong>eris omnibus, nobis non persuademus.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!