GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
323 EPISTOLAE 4120-4123 324<br />
ligum m<strong>et</strong>ropolim ipsorum iudicio <strong>et</strong> optione commodissimum<br />
esse gymnasium studiosis legum civilium,<br />
eoque ablegandi pueros omnem in me curam<br />
transférant. Quam ego perlibenter impendam tuo<br />
adiutus consilio, sine quo hao in re ignotus apud<br />
ignotos nihil potero officere quod meae fidei <strong>et</strong> puerorum<br />
utilitati respondeat. Obrutum te esse negotiis<br />
non ignoro: mallem agere hac de re cum aliis<br />
quibus plus est otii, sed neque nori quemquam<br />
nucusque mihi familiärem, neque cuiusvis est prudentiae<br />
iuventutie vitae, moribus <strong>et</strong> studiis ita coneulere<br />
ut spei <strong>et</strong> impensae profectus respondeat. Si<br />
qmnino tibi non vaoat tuam mihi operam commodare,<br />
fao saltern per te hominem nanciscar apud<br />
vos idoneum, oui non sit molestum hano suture<br />
molestiam, quoties res <strong>et</strong> tempus poscit studiosorum<br />
causa meoum oonferendi rationesque accepta <strong>et</strong> expensi<br />
putandi. Golligam in summam quod cupio<br />
tuo consilio assequi: apud quem <strong>et</strong> quanti possim<br />
singulos in annum Biturigibus collocare, quo tempore<br />
commodissime iter ingrediantur magistro <strong>et</strong><br />
hospitio prius invento: qui si sponsorem postul<strong>et</strong>,<br />
tunc yelis tuam interponere fidem, si meam tibi<br />
ohirographo obstrinxero, ne quid inde feras damni<br />
aut molestiae? Ubi haec rescivero a te, curabo<br />
ca<strong>et</strong>era omnia quae ad profectionem pertinent, neque<br />
mora ulla erit in numeranda pecunia qua subinde<br />
erit opus.<br />
Mortem Calvini vestrae rei<strong>pub</strong>licae causa ferrem<br />
molestissime, nisi successorem nomini <strong>et</strong> autoritati<br />
amissi episcopi respondentem reliquiss<strong>et</strong>. Ei<br />
certe congratulandum plurimum, qui exiguo temporis<br />
momento tarn multa vitae taedia vicit <strong>et</strong> nunc<br />
a<strong>et</strong>ernitatem ingressus summo quod praedicavit bono<br />
fruitur. Dominus nos eo deducat quotquot ipsum<br />
in Christo Iesu pie colimus <strong>et</strong> veneramur.<br />
De rebus Sabaudicis 2 ) nihil scribo, quibuscum<br />
2) Buehat VII. 52: Le duo de Savoie continua les négociations<br />
avec Berne. On étoit convenu d'avoir nne conférence<br />
à Nyon, pour régler la religion des terres que Berne<br />
céderoit <strong>et</strong> la sûr<strong>et</strong>é de Genève. Mais la bourgeoisie de<br />
Berne témoigna tant de mécontentement de c<strong>et</strong>te affaire qn'on<br />
refusa d'envoyer à c<strong>et</strong>te journée. Cependant les antres cantons<br />
<strong>et</strong> les ambassadeurs d'Espagne <strong>et</strong> de Savoie sollicitèrent<br />
si vivement LL. EE. qu'elles consentirent à renouer les négociations<br />
sur ces deux articles <strong>et</strong> à tenir une conférence à<br />
Nyon le dernier Avril. Les Bernois y demandèrent 1° que<br />
les suj<strong>et</strong>s des terres à céder au Duo auraient le libre exercice<br />
delà religion que LL.EE. y avoient établie, 2° qn'on donnerait<br />
à la ville de Genève une assurance parfaite pour son indépendance.<br />
C<strong>et</strong>te résolution fnt prise par les Savoyards pour<br />
la rapporter à leur maître. An mois de Juin les Genevois<br />
demandèrent à Berne qn'on fit quelque changement à l'article<br />
qui les regardoit, <strong>et</strong> une garnison bernoise, étant en peine dn<br />
Côté de la France. Mais les Seigneurs de Berne ne jugèrent<br />
pas à propos de faire des mouvements qui pouvoient donner<br />
ocoasion à une guerre. Ils se contentèrent d'envoyer -ordre<br />
à leurs baillifs de prendre bien garde à tout ce qui se passe-<br />
tamen ad fastidium usque cogor luotari, sed ratione<br />
tam ancipiti <strong>et</strong> incerta ut qualis futura sit catastrophe<br />
pronunoiare adeo non possim ut ne divinare<br />
quidem. Animose multi <strong>et</strong> fortiter diount sententias<br />
quas ego cuperem obtinere. Sed quoties imbecillum<br />
meum iudicium in circumstantias <strong>et</strong> impedimenta<br />
consiliorum evagari patior, videntur mihi<br />
parum firma. Dicam uno verbo: expérimenta <strong>et</strong><br />
eventus magnarum rerum reddunt me in rei<strong>pub</strong>licae<br />
periculo <strong>et</strong> magno discrimine m<strong>et</strong>iculosum, non quod<br />
mihi m<strong>et</strong>uam, sed aliis qui forte sunt me imparatiores<br />
ad extrema ferenda. Calvini tibi de me iudicium<br />
confirmo, qui nimis me politioum <strong>et</strong> paois<br />
amantem solebat dioere. 8 ) Habuit ille suas rationes<br />
quibus multa constanter <strong>et</strong> fortiter egit: habent<br />
alii alias remissiores <strong>et</strong> in rebus <strong>pub</strong>licis tractandis<br />
mansu<strong>et</strong>iores. Faxit Deus ut vincat ratio optima.<br />
Ca<strong>et</strong>era ex legatis nostris audies. Yale, pater<br />
ac frater in Domino colende, tibique constanter<br />
persuade, quicunque tandem fuerit <strong>pub</strong>licarum rerum<br />
status, nostram tarnen priratam amicitiam ruinam<br />
passuram non esse. Bernae 22. Iunii 1564.<br />
4121.<br />
Tui observanti8simus<br />
Nicolaus Zerchintes.<br />
BULLIN<strong>GE</strong>RUS BEZAE.<br />
Calvinum lug<strong>et</strong> <strong>et</strong> expl<strong>et</strong>o vitae cursu cum eo<br />
a<strong>et</strong>ernum vivere sperat.<br />
(Ex autographo Cod. Genev. 120, fol. 26.)<br />
Olarissimo viro D. Theodoro Bezae fidelissimo<br />
Genevensis ecolesiae pastori domino meo colendissimo<br />
<strong>et</strong> fratri carissimo.<br />
Genff.<br />
S. D. Quum nullas a morte feliois recbrdationis<br />
D. Calvini nostri fratris in Domino a<strong>et</strong>ernum<br />
colendi ad me literas dederis, carissime frater, quam<br />
roit dans lenr voisinage <strong>et</strong> de leur en donner avis. Le Duc accepta<br />
la cession des 3 bailliages de Gex, de Ternier <strong>et</strong> de<br />
Thonon avec les deux conditions de la religion des suj<strong>et</strong>s <strong>et</strong><br />
de la sûr<strong>et</strong>é de Genève. Le conseil de Berne accepta aussi<br />
le traité (18. Juill<strong>et</strong>). Une dernière journée fut tenue à Lausanne<br />
le 22. Oct. pour y terminer l'affaire, en présence <strong>et</strong><br />
avec l'approbation des cantonB médiateurs.<br />
3) Cf. N. 2908. 3023.