GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
311 EPISTOLAE 4112—4113 312<br />
•<strong>et</strong>iam Aquitaniae parte impiissimus quidam Montlucus<br />
quem tarnen ei regioni praefecerunt, non définit<br />
eoolesias populari. 7 ) Hue accedunt aliae quoique<br />
coniecturae non leres, clam agitari quidpiam<br />
-quod tandem erump<strong>et</strong>, nisi Dominus impiorum con-<br />
«lia infringat. Lugduni 8 ) Bex brevi futurus est,<br />
utinam ecelesiae bono.<br />
De colloquio illo 9 ) non aliud speravi quam<br />
quod accidit, neo sperabo nisi alia ratione instituantur<br />
conventus. Quod tarnen optavi semper hoc adhue<br />
teoum opto, ut conveniatur, sed iis conditionibus<br />
quae spem aliquam faciant. Adversarii manifesti<br />
<strong>et</strong> Lutheranorum Saxonum <strong>et</strong> nostrarum sacramentariarum<br />
ecclesiarum sunt isti Omnipraesentiales.<br />
Quid ab Ulis imp<strong>et</strong>res? Ergo tertio aliquo<br />
opus est, cuiusmodi plane is est de quo scribis.<br />
Utinam aliquid fieri poss<strong>et</strong> hac via. Ego officio<br />
meo non deero. Sed quid sperem non habeo, quoniam<br />
solus Amvralius cum fratribus est fortis, sed<br />
ita illi personae exosus a qua pendent omnia 10 ) ut<br />
certum sit ipsam omnia in eorum perniciem illorum*<br />
molituram, nempe ut postea nullo negotio<br />
perdamur, quoniam putat nos hominum praesidio<br />
niti. [Haec tibi scribo <strong>et</strong> rogo ut lecta expungas.] u )<br />
Experiar tarnen omnia. Sed iterum dico me parum<br />
admodum sperare ex hac parte. Aliunde plus appar<strong>et</strong><br />
spei. Nam isti Omnipraesentiales oerte d<strong>et</strong>egent<br />
errores orassissimos qui adhuc latuerant, <strong>et</strong><br />
ita futurum est ut Germania vel iusto Dei iudicio<br />
castigata sapere incipiat, vel (quod Dominus avortât)<br />
penitus sentiat irati Dei manum. Cur autem<br />
meliora sperem non eo tantum adducor quoniam<br />
misericors Dominus aliquos semper illic sibi servavit,<br />
sed <strong>et</strong>iam quia optimum ilium principem 18 )<br />
summae inter omnes Electores autoritatis gradu<br />
excitavit qui veritatem fortiter tueatur, ut habeant<br />
<strong>et</strong>iam secundum hominem cordati omnes viri cuius<br />
7) Eist, des choses mém. p. 297; En Guyenne le comte<br />
de Candales, le marquis de Tran, le ST. de Lanson <strong>et</strong> l'archevêque<br />
de Bordeaux firent une ligne contre ceux de la religion,<br />
mesmes osèrent employer Monluo <strong>et</strong> d'Bscars ponr faire approuver<br />
leur entreprinse par la Boine <strong>et</strong> son conseil, mais on<br />
les fit r<strong>et</strong>irer insqnes à une antre fois.<br />
8) N. 4106. 4108.<br />
9) Loquitur de colloquio Maulbronnensi inter Boquinum,<br />
Olevianum, Ursinum <strong>et</strong> alios Palatinos, <strong>et</strong> theologos<br />
Wirtembergenses quorum antesignanus erat lac. Andreae,<br />
assistente Brentio. Cf. Wahrhafter n. gründlicher Bericht durch<br />
die Wtb. Theologen. Frkf. 1564. 4. Protocoll d. i. Acta des<br />
'Gesprächs. Item der Wtb. Theologen Bericht sampt der Pfl.<br />
Theologen Gegenbericht. Hdlb. 1565. 4. Ursini Opp. T. II.<br />
Hospinian 323. Struve, Pf. KG. 140. Sattler, Wtb. Gesch.<br />
IV. 207. Planck V. 2, p. 486. Schnurrer, Erlauf, z. Wtb.<br />
Gesch. 276. Heppe, deutscher Prot. U. 73. Kugl<strong>et</strong>, Christoph<br />
II. 458. Hartmann <strong>et</strong> Jaeger, Brenz H. 392.<br />
10) Catharina.<br />
11) Haec in margine.<br />
12) Pridericum Palatinum puta.<br />
auspicia sequantur. Sed de his omnibus prospici<strong>et</strong><br />
Dominus, qui aaltem hoc nobis tribuat ut bonum<br />
semen spargamus. Ipse vero inorementum dabit<br />
prout novit <strong>et</strong> ab a<strong>et</strong>erno decrevit in nominis sui<br />
gloriam.<br />
Ego intra proximas nundinas, si vita supp<strong>et</strong><strong>et</strong>,<br />
<strong>et</strong> Brentio <strong>et</strong> Andreae <strong>et</strong> Ebero respondebo, ,8 ) sed<br />
quam paucissimis fieri poterit, quoniam nihil aliud<br />
afferunt quam partim indigna quibus respondeatur,<br />
partim <strong>et</strong>iam millies refutata. Ca<strong>et</strong>era quum plus<br />
erit otii. Nunc enim opprimor non tantum ouris,<br />
sed <strong>et</strong>iam moeroribus quantos nunquam sustinui.<br />
Roga pro me Dominum, mi pater, <strong>et</strong> pro nobis<br />
omnibus, ut in ipsum respioiamus ad finem usque.<br />
Idem p<strong>et</strong>o a fratribus <strong>et</strong> collegis tuis omnibus, quos<br />
iubeo in Domino plurimum valere <strong>et</strong> salvere.<br />
Nihil aeque me confirmât, quum in huno mundum<br />
respicio, atque consensus buius ecclesiae cum bonis<br />
omnibus: ac me privatim quoque erigunt in terra<br />
alioquin prostratum, coniun<strong>et</strong>io cum iis inita ac<br />
sancita quos scio fidèles esse Dei servos, ac proinde<br />
in suis pro me preeibus exauditum iri, sicut scio me<br />
millies hac ratione <strong>et</strong> a morbis l<strong>et</strong>halibus <strong>et</strong> a periculis<br />
omnis generis servatum. Utinam igiturhaec<br />
vita toties mihi veluti restituta Domino meo penitus<br />
consecr<strong>et</strong>ur.<br />
Bene vale, mi pater. Dominus Iesus te serv<strong>et</strong><br />
cum fratribus <strong>et</strong> collegarum co<strong>et</strong>u, <strong>et</strong> vestris laboribus<br />
benedicat. Gondonabit, ut spero, mihi D.<br />
Gualtherus quod nunc quidem ad eum peouliariter<br />
non soribam, sicut factum oportuit quum ab eo toties<br />
amantissimis Uteris fuerim provooatus. Arno<br />
illum <strong>et</strong> vos omnes, <strong>et</strong> invito Satana ad extremum<br />
amplectar. Iterum vale. Genevae 24. Maii 1564.<br />
Gregorii librum 14 ) illum blasphemum nondum<br />
vidi, nee si vidissem possem intra nundinas respondere.<br />
Tuns Beza.<br />
Accepi Theses 16 ) <strong>et</strong> Eberi librum 18 ) quem<br />
statim remittam. Polonis, de quibus ad me scripsisti,<br />
commode, ut spero, est prospectum.<br />
13) Bezae ad Brentii argumenta <strong>et</strong> Iao. Andreae theses<br />
quibus carnis Christi omnipraesentiam nitnntnr oonfirmare response<br />
Gen. 1565. {Tract, theol. I. 507.)<br />
14) Quemnam? A Sandio p. 44 recens<strong>et</strong>ur: Ep. monitoria<br />
ad Tignrinos ministros <strong>et</strong> Calvinnm nbi <strong>et</strong>iam confessionem<br />
snam de Deo, filio Dei <strong>et</strong> Spiritu sanoto edit adv. calumniatores.<br />
Quae tarnen iam antea édita vid<strong>et</strong>ur.<br />
15) Andreae CLXX theses de maiestate corporis Christi.<br />
(Planck V. 2, p. 513.)<br />
16) Pia <strong>et</strong> in verbo Dei fundata assertio declaratio <strong>et</strong><br />
confessio de sacratissima coena D. n. Iesn Christi (<strong>et</strong>iam germ.<br />
v. Sixt, Eber p. 132. cf. N. 4086).