GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
261 1564 MART. 262<br />
Tomit convicia, ut iam facile possim totam hanc partem<br />
duabus paginis absolvere. Sed de rebus ipsis,<br />
nempe de scriptura <strong>et</strong> traditionibus, itemque de<br />
nostro ministerio, atque adeo de quibusdam alias<br />
quae pasBim permisc<strong>et</strong>, ac inprimis ad ea quae in<br />
Possiaceno illo conventu a me quaesita <strong>et</strong> responsa<br />
non minus falso quam impudenter confingit, copiosius,<br />
ut spero, respondebo. s ) Idque iam ess<strong>et</strong> praestitum<br />
nisi me partim Annotationes in NoTum<br />
Testamentum meae, quas prorsus recudo, 4 ) partim<br />
<strong>et</strong>iam duplicatus concionandi <strong>et</strong> profitendi labor<br />
totum penitu8 r<strong>et</strong>inerent. Nam abhinc mensem<br />
ita quotidie ingravescunt <strong>et</strong> plurimi Uli <strong>et</strong> gravissimi<br />
morbi quibus optimus ille meus parens D. Calvinus<br />
miserabiliter vexatur, ut non modo quod alioqui libentissime<br />
facimus <strong>et</strong> iam pridem fecissemus, si<br />
potui8s<strong>et</strong> ab eo imp<strong>et</strong>rari, vicem illius obire nos<br />
oporteat. sed <strong>et</strong>iam luctu <strong>et</strong> moerore paene conficiamur.<br />
Nee enim video quid nobis possit, hoc praesertim<br />
tempore, acerbius accidere. Sed vivit Dominus<br />
Deus noBter, qui nobis calicem nostrum iam<br />
olim temperavit, nee sin<strong>et</strong> certe nos supra vires<br />
premi. Haec una spes nos sustin<strong>et</strong> <strong>et</strong>, ut spero,<br />
ad extremum usque sustinebit.<br />
De rebus Gallicis. Ecclesiae plerisque in locis<br />
felicis8ime emergunt: ubi autem sunt répugnantes<br />
praefecti incredibilis est adversariorum contumacia<br />
regias omnes literas 5 ) irridentium. Itaque non vana<br />
est suspicio, submitti clam mandata privata <strong>pub</strong>licis<br />
contraria. Lugduni 6 ) féliciter omnia <strong>et</strong> in Delphinatu<br />
: 'O sed Provinciales 8 ) nondum sunt omnino domiti.<br />
Apud Aquitanos gubernatoris apostatae 9 )<br />
furor eo usque erupit ut legates a nostris in aulam<br />
contra ipsum missos <strong>et</strong> cum optimis mandatis reversos<br />
carcere incluserit, ut a scortis Avenionensibus<br />
rediens unum ex fratribus indicta causa <strong>et</strong> contra expressum<br />
recuperatorum edictum, qui pacis constituendae<br />
causa in satrapias singulas missi sunt, virum<br />
inter alios insignem suspendendum <strong>et</strong> strangulandum<br />
curar<strong>et</strong>. Statim igitur primarii multi omnium ordinum<br />
viri in aulam profecti sunt. Responsum exspectatur<br />
<strong>et</strong> omnino necesse est vel in ilium insanum<br />
apostatam aliquid statui, vel novis tumultibus occasionem<br />
praeberi, quoniam intolerable est tarn manifestum<br />
tyrannum <strong>et</strong> regis ipsius contemptorem ferre.<br />
In aula adventante CardinaU omnes fere nostri<br />
domum redierunt. Bis scripsit AdmiràUus ne offen-<br />
3) Propositum non exseguutus est.<br />
4) Prodierunt cum textu a. 1565.<br />
5) Edit de pacification 19. Mart. 1563 Edit de confirmation<br />
16. Aug. (supra laudato).<br />
6) N. 3994. Eist. eccl. IH, 243. Hist, des choses mém.<br />
p. 259. 7) N. 4007. Arnaud. I. 188 ss.<br />
8) Lambert, Hist, des guerres de rel. I. 191 ss.<br />
9) Blasii de Monttuc. Cf. Besponce dn S r de M. aux<br />
poincts dont on l'a accusé devers le Roy (Mem de Condé Y. 55.)<br />
deremur, se enim quod fecerit optimis conduis fecisse.<br />
,0 ) Mihi tarnen, ut libère dicam, aulica istâ<br />
prudentia, sicut semper displicuit, adhuc displic<strong>et</strong>,<br />
<strong>et</strong> hoc vere scio, non dissimilem errorem bello civili<br />
occasionem praebuisse. Interea certum est,<br />
nihil esse nostro illo <strong>et</strong> ipsius fratribus integrius,<br />
vel ipsorum <strong>et</strong>iam hostium confessione. Cardinalis<br />
initio ita blande in aula exceptus ") Lut<strong>et</strong>iae quinque<br />
aut sex diebus fuit. Venit in senatum, sed<br />
quoniam ibi offendit Polemarchum 18 ) Momorantium,<br />
prudentem <strong>et</strong> ipsius consiliis inimicum, palam nee<br />
sine rubore obmutuit. Inde in aulam reversus,<br />
quae tum Lut<strong>et</strong>ia distat sesquidiei itinere, paulatim<br />
irrepsit in eius gratiam, cui nemo dubitat quin sit<br />
carissimus. Yicesima secunda Februarii in private<br />
quod vocant consilio, ad quod <strong>et</strong>iam evocati erant<br />
Parisiensis parlamenti praesides <strong>et</strong> alii aliquot ex<br />
eodem co<strong>et</strong>u, orationem habuit pro Tridentini conciliabuli<br />
decr<strong>et</strong>is. Res acta est magna contentione<br />
<strong>et</strong> Cancellariö fortiter agente 1S ) Cardinalis eo erupit<br />
ut dicer<strong>et</strong>, eum oportere tandem larvam deiponere.<br />
Respondit Cancéllarius, se Dei gratia integre<br />
semper suo munere functum : vider<strong>et</strong> ipse quis Ianuarii<br />
edictum äpud Yasseium violass<strong>et</strong>, unde tot<br />
10) L'admirai se r<strong>et</strong>ira en sa maison (Châtillon) avant<br />
la venue dn Cardinal de Lorrayne, <strong>et</strong> d'Andelot est à M<strong>et</strong>z<br />
<strong>et</strong> aux frontières de ce conste la. le vons laisse penser<br />
ponrqnoy c'est. (L<strong>et</strong>tre de Sarron à Chantonnai/, Mém. de<br />
Condé. II. 191.) Coligny ab aula recessit c. 20. Ian. Cf.<br />
Guillemin, le Card, de Lorr. P. 1847. p. 389 ss.<br />
11) Longu<strong>et</strong> d. d. 3. Febr. p. 283: Cardinalis tandem<br />
29. Ian. venit in aulam qnae aberat in coenobio S. Mauri.<br />
Exceptus est humaniter a Rege <strong>et</strong> Regina sed cum minus<br />
ambitiosa benevolentiae significatione quam existimaremus.<br />
Bex postridie profectus est in arcem Fontainebleau. Cardinalis<br />
antem venit hue, ubi iam per aliquot dies deorum templa<br />
fatigat <strong>et</strong> ait se qnidem reversurnm ad Begem, sed tantum<br />
ut ei valedicat <strong>et</strong> se Bhemos recipiat. — Sarron du 24 l. c.<br />
p. 190: Le Cardinal est présentement encourt. A son arrivée<br />
l'on le feit aotendre environ 2 heures avant que pouvoir parler<br />
an Roy <strong>et</strong> à la Boyne, lesqnelz l'on avoit faict pormener tout<br />
à ce propoz. Il feit une fort belle harengue à la Boyne sur<br />
les troubles <strong>et</strong> affaires de ce Boyanlme <strong>et</strong> sur la mort de M.<br />
de Guyse, sans parler pour ceÜe fois des affaires dn concile<br />
qu'il remeist à Fonteynebleau pour où le Boy partit 2 jours<br />
après, <strong>et</strong> estant là le Cardinal l'alla trouver <strong>et</strong> lors feit rapport<br />
de sa legation.<br />
12) le Connétable.<br />
13) Longu<strong>et</strong> d. d. 6. Mart. p. 286: Pontificii habuernnt<br />
multum spei in reditu Card. Lotharingii ex Italia, sed ita est<br />
exceptus in aula cum suo Tridentino concilie» ut pntem totam<br />
illornm spem evanuisse. Qunm ei se opponer<strong>et</strong> Cancéllarius<br />
<strong>et</strong> eins dicta confutar<strong>et</strong> non potuit se continere quin in convicia<br />
erumper<strong>et</strong>, quod indignissime tulerunt omnes proceres:<br />
nee tarnen id impune tulit. Nam Cancéllarius respondit, eum<br />
velle practicis perficere quod armis non potnerat. Oonnestabilis<br />
dixit, se non dispntare de doctrina, sed velle tranquilHtati<br />
regni consulere, <strong>et</strong> valde mirari ipsum agere causam pontifiais<br />
romani adversùs regem, cuius beneficio <strong>et</strong> liberalitate possideat<br />
annua triginta ant qnadraginta millia francorum. (De contestatione<br />
Cardinalis <strong>et</strong> CanceUarii exstat JSpistola in Mem. de<br />
Condé V. 50.)<br />
17*
Change language