GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
203 EPISTOLAE 4052-4054 204<br />
dum pater<strong>et</strong>ur filio tam propinquum esse. Respondit<br />
ilia, v<strong>et</strong>erem esse Regis ministrum, nee causam esse<br />
cur prohiber<strong>et</strong>ur, deinde ita Regi placere: verum<br />
simul esse omnibus satis loci, se ergo monere ut<br />
venirent. Quod factum non est. Curia vero deprecatores<br />
misit ad Connestabilem ut nepotis sui<br />
animum placar<strong>et</strong>. Idem factum a magistro civium<br />
<strong>et</strong> decurionibus. Rex in curiam venturus erat <strong>et</strong><br />
Admiraldum secum ducturus. Brevi audiemus quem<br />
exitum habuerit actio, de qua tarnen nostri optima<br />
sperant. Exspectabantur in aula princeps Portianus<br />
<strong>et</strong> dux BuUonius Alius Marchiani, <strong>et</strong> famosi illius<br />
Bdberti pronepos, qui duo infensissimi sunt Guysianis.<br />
Cancellarius, qui noster erat, nunc animum ex timiditate<br />
collig<strong>et</strong>. Rex sub colore visendae sororis<br />
puerperae in Lotharingiam a matre trahebatur, <strong>et</strong><br />
ita obstinate pergebat Attalia ut frustra omnes adversarentur.<br />
Nunc consilium illius profectionis mutatum<br />
esse dicunt.<br />
Ad pacem cum Anglis transigendam intenti<br />
sunt omnium animi. Hoc modo fi<strong>et</strong> ut cum summo<br />
dedecore concidant artes omnes Gardinalis Lotharingici.<br />
Rex, titulo tenus maior, alieno arbitrio regitur,<br />
<strong>et</strong> quidem prope serviliter. A nobis quidem non<br />
ess<strong>et</strong> alienus si quid auder<strong>et</strong>. Interea vix credas<br />
quantum sit in cunctis iuris praefectis audaciae ad<br />
nostros opprimendos. Itaque misère vexantur innocentes<br />
<strong>et</strong> crescit impunitate licentia. Aurelianis<br />
unum ex voto contigit, quod inde abductum est<br />
praesidium, sicuti ex aliis locis. Quare te in tempore<br />
moneo ut vicinis qui cito redibunt viaticum<br />
parandum cures.<br />
Nunc venio ad rem omnium maxime seriam,<br />
<strong>et</strong> ad quam te animum adiicere <strong>et</strong> Studium applicare<br />
cupio. Scis iam instare tempus quo foedus cum<br />
Helv<strong>et</strong>iis renov<strong>et</strong>ur. s ) Si adduci queat senatus<br />
vester ut cum Rege sooi<strong>et</strong>atem ineat, hoc unum<br />
compendium est stabiliendi in Gallia evangolii.<br />
Ne8cio an de hostium conspiratione audieris. Putant,<br />
ubi indictum fuerit nationale concilium, sibi facile<br />
<strong>et</strong> expeditum fore omnes ecclesias momento evertere,<br />
quia <strong>et</strong> quidvis suo arbitrio décernent <strong>et</strong> parata erit<br />
exsequutio. Papa interim cum Hispano, Ven<strong>et</strong>is,<br />
Italiae principibus <strong>et</strong> Sabaudo se ad hanc urbem<br />
prorsus delendam nosque omnes e medio tollendos<br />
instruit. M<strong>et</strong>uunt boni ne Regis mater, nisi iniectum<br />
fuerit fraenum, ad eorum factionem iuvandam<br />
nimium sit propensa. Hoc vero <strong>et</strong> tutissimum <strong>et</strong><br />
unicum fere remedium ess<strong>et</strong>, si Helv<strong>et</strong>icae civitates<br />
quae evangelium amplexae sunt, hac lege foedus<br />
percutiant ut cautum sit Gallicis ecclesiis earumque<br />
libertati. Id vere nullo negotio imp<strong>et</strong>rabitur. Senatus<br />
autem vestri autoritatem sequentur très aliae<br />
civitates. Nee vero Gallis tantum <strong>et</strong> nobis prodess<strong>et</strong><br />
Regem astringi ad fovendas in hoc mediocri statu<br />
ecclesias, sed vobis <strong>et</strong>iam ess<strong>et</strong> aptissimum ad cobibendos<br />
vicinos, quorum animi frangerentur, atque<br />
ita subsister<strong>et</strong> intempéries. Te igitur, observande<br />
frater, per Dei nomen obsecro, <strong>et</strong> per omnium fidelium<br />
salutem ob tes tor, ut multarum rerum quae<br />
tibi obstare possent oblitus ad hanc sooi<strong>et</strong>atem conciliandam<br />
incumbas, quae religionem in Gallia salvam<br />
<strong>et</strong> integram tuebitur <strong>et</strong> ianuam improborum<br />
insidiis claud<strong>et</strong>. Vides quam simpliciter tecum<br />
agam. Quid tu ea de re sentias avide scire oupio.<br />
Unum hoc libère audebo testari: si vestri récusent,<br />
coram Deo <strong>et</strong> hominibus fore non una specie criminis<br />
obnoxios. Sed vehementius contendere forte<br />
nihil opus erit, ubi intellexerint, non modo quam<br />
sanctum sit officium périclitantes ecclesias ab omni<br />
m<strong>et</strong>u eripere, sed quanti <strong>et</strong>iam sua intersit Regem<br />
devin<strong>et</strong>um tenere ne religionis tuendae curam abiiciat.<br />
Yale, clarissime vir <strong>et</strong> mihi observande frater.<br />
Saluta diligenter meo nomine collegas omnes,<br />
sicuti mei vos salutant. Dominus tibi adsit virtuteque<br />
sua te sustineat atque incolumem diu serv<strong>et</strong>.<br />
Genevae 4° Nonas Decembris 1563.<br />
Iohannes Oalvinus tuus.<br />
Ionvïttaeus tuus reverenter <strong>et</strong><br />
ex animo te salutat.<br />
De D. Herbio. *). Miser<strong>et</strong> me boni senis <strong>et</strong><br />
5) Post Calvini mortem demum de isto foedere sanciendo isti vel ex hoc uno facto satis probant quo spiritu<br />
Mareschallus de Vieilkville <strong>et</strong> episcopus Lemovicensis in Helv<strong>et</strong>iam<br />
missi sunt. Qui d. 15. Aug. 1564 Bernam, 3. Sept. 4053.1) Qua de causa haec prolata sint nos fugit. Erbius<br />
Turicum advecti repulsam tulerunt.<br />
iam a. 1560, quum Richovülensibus sacra Lutherana obtrude-<br />
4053.<br />
BEZA BULLIN<strong>GE</strong>RO.<br />
Erbius male habitus. Consensu) Argentoratensis<br />
pudenda. Ochinus graviora meritus. Guisiani frustra<br />
querentes. Amiralius in aula.<br />
(Ex autographo Cod. Gener. 118, fol. 18.)<br />
Fideli Christi servo D. Henrico Bullingero<br />
patri mihi plurimum observando <strong>et</strong> Tigurinae ecclesiae<br />
vere fido pastori.<br />
Tiguri.