GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
GE Biblioth. pub. et univ - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
201 1563 DECEMB. 202T<br />
Corinthios admon<strong>et</strong>, domum cuique suam esse in<br />
qua comedat <strong>et</strong> bibat, coenam excludit a privatis<br />
aedibus. Tunc neque fidelibus patebant templa, nee<br />
unquam permissum ess<strong>et</strong> nova exstruere. Sed tantum<br />
a communibus epulis discernit spirituale mysterium,<br />
ne cum illis misceatur. Ca<strong>et</strong>erum diligenter<br />
cavendum esse fateor, ne qua obrepat superstitio,<br />
ne spes salutis externo symbolo affigatur: deinde ne<br />
se ingerat ambitio, neve ebulliat praepostera curiositas.<br />
Parce igitur <strong>et</strong> adhibito delectu, nee aliter quam<br />
causa cognita, vellem coenam apud aegrotos celebrari.<br />
Deinde ne a Christi institutione aliéna for<strong>et</strong><br />
vel minimum deflecter<strong>et</strong> actio, nollem nisi in co<strong>et</strong>u<br />
piorum, nollem absque doctrina <strong>et</strong> <strong>pub</strong>lico ritu.<br />
Fecit quorundam stultitia, qui panem ad aegrotos<br />
deferendo tanquam ferculum in pompa gestant, ut<br />
pii homines tanquam a corruptela non ferenda abhorreant.<br />
Corrigendum ergo ess<strong>et</strong> illud quoque<br />
vitium. Ego vero eorum timori facile ignosco, qui<br />
ad praecavenda pericula ab actu non ita praecise<br />
necessario abstinendum consent: modo vicissim agnoscant<br />
me non temere aliud sentire. Yale, optime<br />
<strong>et</strong> integerrime frater. Saluta amicos. Dominus vos<br />
omnes conserv<strong>et</strong>, virtute invicta fulciat, spirilu suo<br />
gubern<strong>et</strong> vestra consilia <strong>et</strong> studia. Genevae, Calendis<br />
Decembris. 1563.<br />
Iohannes Galvinus tuus.<br />
4052.<br />
CALVINUS BULLIN<strong>GE</strong>RO.<br />
Post enarrata quae nuperrime in Gallia evenerunt,<br />
instat ut ille satagat apud suos de foedere cum<br />
rege ineundo, de quo scilic<strong>et</strong> sibi mira promittit.<br />
(Apographon seqnimnr Godicis Genev. 107a, fol. 285, collatnm<br />
cum Cod. 108, fol. 152, Ood. Bern. VI. 1146 <strong>et</strong> Simleri Tom.<br />
108.)<br />
Clarissimo viro D. Henricho Bullingero ecclesiae<br />
Tigurinae fido pastori fratri ac symmystae mihi<br />
plurimum observando.<br />
S. Ex quo ad te scripsi, *) venerande frater,<br />
nova haec contigerunt: quum soli prope adversarii<br />
in consilio regis essent, repente furioso imp<strong>et</strong>u decr<strong>et</strong>um<br />
est ut muri Aureliae everterentur. 2 ) Prae-<br />
4052.1) N. 4037.<br />
2) Cf. 4049. Hist, des choses mêm. p. 296; Pendant<br />
qu'on bastissoit (une citadelle) à Lyon pour brider ceux de la<br />
fectus militaris turres quasdam demoliri coepit fossasque<br />
ruderibus implere. Si tarnen verus est rumor,<br />
autores tarn perniciosi decr<strong>et</strong>i iam amentiae suae<br />
pud<strong>et</strong> ac poenit<strong>et</strong>. Idem <strong>et</strong> de plurimis aliis urbibus<br />
statuerant, non alio pra<strong>et</strong>extu nisi quod minime<br />
expedit ulla esse munita loca nisi in finibus, ad<br />
extraneos hostes arcendos.<br />
Princeps Condensis 8 ) ante mensem ab aula<br />
discessit, iratus quod mater regis coniugium filii eius<br />
cum filia Sancti Andreae astute suspensum tenebat.<br />
Ita scilic<strong>et</strong> abiecta Christi causa sibi <strong>et</strong> privatis<br />
utilitatibu8 addictus est. Quanquam, ut de eo placando<br />
nemo sollicitus sit, eius indignatio sponte<br />
pro more evanesc<strong>et</strong>.<br />
Nunc quae nudius tertius allata sunt narrabo.<br />
Admiraldus,*) quum ad Regem salutandum veniss<strong>et</strong>,<br />
valde humaniter exceptus est: inde Lut<strong>et</strong>iam perrexit<br />
cum maximo comitatu. Connestabilis, ut stomachum<br />
invidis facer<strong>et</strong>, venit in eius hospitium <strong>et</strong><br />
a prandio in arcem regiam eum deduxit. Illic consultationi<br />
interfuit ubi res maximas agitatas fuisse<br />
putant. Guysiani collectis vasis in adversam urbis<br />
partem transierunt. Per ducem Nemorsum interea<br />
nunciarunt matri Regis, se mirari quomodo Admiral-<br />
religion, afin de flestrir leurs armes avouées par l'edict (de<br />
pacification) l'on demolissoit <strong>et</strong> demantelloit Orleans <strong>et</strong> Montauban<br />
<strong>et</strong> autres villes. On bastissoit des citadelles que les<br />
uns appelloyent Chastie-vilains, les autres nids de tyrannie.<br />
Oeux de la religion enduroyent tout, se contentans de simples<br />
remonstrances en papier, <strong>et</strong> recevans aussi du papier en<br />
payement.<br />
3) Langu<strong>et</strong> d. d. 16. Nov. TL. 269: Saepius soripsi de<br />
filia Santandreani. Abducta est tandem ab nxore Guisii in<br />
Beginae gynaeceum. Convenit autem inter Condaeum <strong>et</strong> matrem<br />
puellae ut ipsa nubat primogeoito Condaei. (Erat is Marq.<br />
de Conti/ natus 29. Dec. 1552.) Ob earn rem Condaeus nuper<br />
p<strong>et</strong>iit a Regina ut puella matri redder<strong>et</strong>nr : quae respondit, se<br />
velle exspectare adventum cardinalis Lotharingici <strong>et</strong> eius sententiam<br />
(Je ea re audire. Quod adeo aegre tulit Condaeus ut<br />
nemine salutato cum paucis comitibus se ex aula proripuerit.<br />
Ea res multos sollieitos reddidit, sed audio iam placatiorem<br />
factum Condaeum <strong>et</strong> brevi in aulam reversurum. Delaborde,<br />
Eléon. de Boye p. 239.- La jeune St. André avoit été destinée<br />
par son père au fils du duc de Guise, <strong>et</strong> accueillie sous le<br />
toit de la duchesse qui désirait veiller sur son éducation.<br />
4) N. 4049. Langu<strong>et</strong> Cal. Dec. p. 272: Uxor Guisii<br />
obtulit Begi supplicem libellum quo p<strong>et</strong>it se admitti ad accusandum<br />
Amiralium. Agitur tarnen de componenda controversia,<br />
<strong>et</strong> hodie audivi esse bonam spem de ea re. Sed quum hoc<br />
iam saepius sit frustra tentatum, vereor ne nuno idem accidat.<br />
Ess<strong>et</strong> quidem utile ipsis <strong>et</strong>iam Guisiis hanc controversiam<br />
componi, <strong>et</strong> forte non abhorrèrent ab ea re, quum huius litis<br />
causa cogantnr magnos sumptus facere <strong>et</strong> multa incommoda<br />
perferre. Sed sunt aliqui qui putant ex re sua esse Galliam faotionibas<br />
concuti, <strong>et</strong> alunt ista dissidia quantum in se est. Hoc<br />
iam Guisiis perincoramode accidit quodRex mntavit consilium<br />
visendae sororis in Lotharingia: nam ea profectio peperiss<strong>et</strong><br />
eis non parum autoritatis. Quum putar<strong>et</strong>ur Rex ingressuruB<br />
iter, subito est hue reversus. Aiunt Connestabilem dixisse,<br />
sibi non videri consultum ut Rex ista a<strong>et</strong>ate ad fines regni<br />
acceder<strong>et</strong>, multosque eius sententiae adstipnlatos esse.