Cartulaire de l'abbaye de Moissac

Cartulaire de l'abbaye de Moissac Cartulaire de l'abbaye de Moissac

28.02.2013 Views

62. [1059/1060] Restitution par Bernard Raganfred de la moitié de l’église de Saint-Pierre de l’Herm, près de Bioule. – Confirmation par Raimond Bernard, [1085/1115], 6 décembre. – Donation par Bégon et Raimond de vignes et de terres (vers 1107). A. Original perdu. B. Copie réalisée vers 1100: ADTG, G 668 (Andurandy 5236); notice: Dufour 1972, p. 103. C. Copie: ADTG, G 571 (Andurandy 7460). Ecriture à dater vers 1107: Dufour 1981, p. 213; Lefèvre-Becq, n° 182 (variantes négligeables, sauf “deux” ou lieu de “neuf” borderies dans la première partie). Parchemin, h. 13 cm, l. 17,7/14,7 cm. D. Copie du XVII e siècle d’après un “cayer de vingt-quatre feuilles” (perdu), du début du XII e siècle: Doat 128, f. 87r-90v. E. Autre version: Doat 129, f. 75r-76r. F. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle dans un fragment de cartulaire perdu: Andurandy 602, n° 110. Edition: HGL 5, col. 509-510. Note: ce texte existe en plusieurs versions (voir Müssigbrod, Frauenkonversionen, note 9). B. Mention dorsale ancienne: DE hEREMO: Quoniam monet nos Scriptura divina dicens: Fili, semper benefac et Deo dignas offer oblationes, 1 et iterum: Fiducia magna est coram Deo helemosina omnibus facientibus eum, 2 his aliisque ammonitionibus instructus et fideliter corroboratus, ego in Dei nomine Bernardus Raganfredus denominatus, cum consilio et voluntate senioris mei Willelmi dicti Misclans Malum, medietatem illius ęclesię quę dicitur de Heremo, et omnem honorem quem ibi possidebam, scilicet in novem mansis et novem bordarias, totum reddo et restituo beato Petro apostolo in monasterio Moysiaco. Est vero ipsa ęcclesia sive villa in pago Caturcino, in confinio parrochię de Biulo sita, in honore et nomine ipsius beatissimi apostoli Petri fundata atque constructa. 3 Hanc itaque restitutionis donationem ita facio cum sorore mea, nomine Dies, quam volo fieri monacham in predicto loco Moysiaco, quia cum ipso honore virum ante habuerat, quamvis ex proprio alode ipsius cenobii sancti Petri esse videretur, id est ex abbatia de Biolo, sicut in antiquis et testamentariis cartis ipsius abbatię scriptum invenitur, cum auctoritate igitur et voluntate ipsius honoris principis supradicti Willelmi, consilio quoque aliorum seniorum et amicorum meorum, precipue Ademari vicecomitis et Raterii de Belfort, cum ipsa sorore mea supra nominata Dies taliter reddo, dono atque confirmo Domino Deo et sanctis apostolis ejus Petro et Paulo, sicut supradictum est, in monasterio Moysiaco, domno Duranno abbati et episcopo, et cunctis ejus successoribus abbatibus et monachis, medietatem ipsius supradictę ęcclesię sancti Petri de Heremo, cum decimis et primiciis, cimiteriis, seu fevo presbiterali, simul cum omnibus ad ipsam medietatem ęcclesię jure pertinentibus. In ipsa quoque parrochia quantumcumque visus sum habere et tenere cum sepedicta sorore mea in novem mansis et novem bordarias, similiter totum et ab integro relinquo atque confirmo tenendum et possidendum sancto Petro de Moysiaco et habitatoribus ejus sicut proprium alodum, 1 Ecclésiastique 14,11. 2 Tobie 4,12. 3 Saint-Pierre de l’Herm ou La Bénèche, lieu-dit, église et cimetière sur la commune de Caussade (Tarn-&-Garonne, arr. Montauban, ch.l.c.), au nord de Bioule (Tarn-&-Garonne, arr. Montauban, canton Nègrepelisse). 98

quamdiu terrę imminet celum, scilicet pro salute et remedio animę meę et sororis meę et parentum meorum, omnium tam vivorum quam defunctorum fidelium. Si quis autem hanc nostram redditionem sive donationem in aliquo violare vel inrumpere presumpserit, nisi citius satisfecerit et emendaverit, in hoc seculo iram Dei Viventis incurrat, et in futuro cum diabolo et angelis ejus ignis ęterni maledictionem recipiat. Facta sunt hęc publice et confirmata Tolosę in atrio ęcclesię sancti Saturnini, in manibus domni Duranni, episcopi ejusdem urbis ac supradicti cenobii Moysiacensis abbatis, per prudentiam et sagacitatem Grimaldi monachi, in presentia excellentissimi comitis Poncii, aliorumque multorum testium. Signum Willelmi Misclans Malum. S. ipsius Bernardi Raganfredi. S. RAIMUNDI Bernardi, fratris ejus. S. Ademari vicecomitis. S. Raterii de Belfort. S. Gauzberti de Castro Novo, et aliorum multorum. (autre main) Hanc ipsam suprascriptam donationem quam per aliquantum tempus injuste abstuleram sancto PETRO, scilicet medietatem ipsius ecclesie de Heremo cum ipsis novem mansis et novem bordariis, et denominatim illum mansum de La Barta, 1 qui erat in pignus pro XV.C. solidi, sicut patet, nisi Bernardus donaverat, ita et ego filius ejus Raimundus Bernardi dono et reddo tenendum beato Petro apostolo in loco Moysiaco et abitatoribus ejus abbatibus et monachis, tam futuris quam presentibus, ut habeant et possideant in proprium alodum, in perpetuum. Factum est hoc publice in capitulo Moysiacensi, in festivitate beatissimi antistite NICHOLAI, in presentia venerandi abbatis Ansquitini, in cujus manibus me ipsum dedi et comendavi, pro salute animę męę et remedio peccatorum meorum, scilicet cum consilio Willelmi prioris et Raimundi monachi qui ipsam obedienciam tunc regebat. Sic etiam confirmavi esse tenendum super altare maius apostoli Petri, sub presencia et testimonio multorum testium, tam monachorum quam laicorum. Sig+m ipsius Raimundi Bernardi qui istam donationem ita tenendum laudavit et manibus suis firmavit. Sig+m Sicardi de Chaireg, et Raimundi clerici qui cum eo fuerunt. Sig+m Raimundi de Volugul. Sig+m Stephanus Gillaran, 2 et aliorum multorum. (autre version) In eadem quoque parrochia suprascripta de Heremo, Bego et Raymundus, frater ejus de Calzada, 3 cum consilio Raymundi vicecomitis senioris sui et aliorum propinquorum suorum ac multorum nobilium virorum, dederunt beato Petro apostolo in loco Moysiaco et habitatoribus ejus, vineam et terram, quantum habebant inter honorem Stephani Ugonis, per guttam decurrentem usque in mansum de Illo Bascet, et sicut transit via publica de Calzada. 4 Ipsam vineam et terram ita dederunt et confirmaverunt ambo fratres Bego et Raymundus frater ejus tenendam ac possidendam beato Petro et monachis ejus omnibus tam futuris quam presentibus in proprium alodum per omnia secula seculorum. 1 Les Barthes, lieu-dit à 1,5 km à l’est de La Bénèche. 2 Première mention d’un Guileran, qui a donné son nom à la rue Guileran, jouxtant le complexe abbatial de Moissac. 3 Caussade (Tarn-&-Garonne, arr. Montauban, ch.l.c.). 4 Il s’agit du lieu-dit Bosc, situé à l’endroit où la route de Saint-Pierre de l’Herm à Caussade croise le Ruisseau de Bonne Vieille. 99

62.<br />

[1059/1060]<br />

Restitution par Bernard Raganfred <strong>de</strong> la moitié <strong>de</strong> l’église <strong>de</strong> Saint-Pierre <strong>de</strong> l’Herm, près <strong>de</strong><br />

Bioule. – Confirmation par Raimond Bernard, [1085/1115], 6 décembre. – Donation par Bégon<br />

et Raimond <strong>de</strong> vignes et <strong>de</strong> terres (vers 1107).<br />

A. Original perdu.<br />

B. Copie réalisée vers 1100: ADTG, G 668 (Andurandy 5236); notice: Dufour 1972, p. 103.<br />

C. Copie: ADTG, G 571 (Andurandy 7460). Ecriture à dater vers 1107: Dufour 1981, p. 213;<br />

Lefèvre-Becq, n° 182 (variantes négligeables, sauf “<strong>de</strong>ux” ou lieu <strong>de</strong> “neuf” bor<strong>de</strong>ries dans la<br />

première partie). Parchemin, h. 13 cm, l. 17,7/14,7 cm.<br />

D. Copie du XVII e siècle d’après un “cayer <strong>de</strong> vingt-quatre feuilles” (perdu), du début du XII e<br />

siècle: Doat 128, f. 87r-90v.<br />

E. Autre version: Doat 129, f. 75r-76r.<br />

F. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle dans un fragment <strong>de</strong><br />

cartulaire perdu: Andurandy 602, n° 110.<br />

Edition: HGL 5, col. 509-510.<br />

Note: ce texte existe en plusieurs versions (voir Müssigbrod, Frauenkonversionen, note 9).<br />

B.<br />

Mention dorsale ancienne: DE hEREMO:<br />

Quoniam monet nos Scriptura divina dicens: Fili, semper benefac et Deo dignas offer oblationes, 1 et<br />

iterum: Fiducia magna est coram Deo helemosina omnibus facientibus eum, 2 his aliisque<br />

ammonitionibus instructus et fi<strong>de</strong>liter corroboratus, ego in Dei nomine Bernardus Raganfredus<br />

<strong>de</strong>nominatus, cum consilio et voluntate senioris mei Willelmi dicti Misclans Malum, medietatem<br />

illius ęclesię quę dicitur <strong>de</strong> Heremo, et omnem honorem quem ibi possi<strong>de</strong>bam, scilicet in novem<br />

mansis et novem bordarias, totum reddo et restituo beato Petro apostolo in monasterio Moysiaco. Est<br />

vero ipsa ęcclesia sive villa in pago Caturcino, in confinio parrochię <strong>de</strong> Biulo sita, in honore et<br />

nomine ipsius beatissimi apostoli Petri fundata atque constructa. 3<br />

Hanc itaque restitutionis donationem ita facio cum sorore mea, nomine Dies, quam volo fieri<br />

monacham in predicto loco Moysiaco, quia cum ipso honore virum ante habuerat, quamvis ex proprio<br />

alo<strong>de</strong> ipsius cenobii sancti Petri esse vi<strong>de</strong>retur, id est ex abbatia <strong>de</strong> Biolo, sicut in antiquis et<br />

testamentariis cartis ipsius abbatię scriptum invenitur, cum auctoritate igitur et voluntate ipsius<br />

honoris principis supradicti Willelmi, consilio quoque aliorum seniorum et amicorum meorum,<br />

precipue A<strong>de</strong>mari vicecomitis et Raterii <strong>de</strong> Belfort, cum ipsa sorore mea supra nominata Dies taliter<br />

reddo, dono atque confirmo Domino Deo et sanctis apostolis ejus Petro et Paulo, sicut supradictum<br />

est, in monasterio Moysiaco, domno Duranno abbati et episcopo, et cunctis ejus successoribus<br />

abbatibus et monachis, medietatem ipsius supradictę ęcclesię sancti Petri <strong>de</strong> Heremo, cum <strong>de</strong>cimis et<br />

primiciis, cimiteriis, seu fevo presbiterali, simul cum omnibus ad ipsam medietatem ęcclesię jure<br />

pertinentibus. In ipsa quoque parrochia quantumcumque visus sum habere et tenere cum sepedicta<br />

sorore mea in novem mansis et novem bordarias, similiter totum et ab integro relinquo atque confirmo<br />

tenendum et possi<strong>de</strong>ndum sancto Petro <strong>de</strong> Moysiaco et habitatoribus ejus sicut proprium alodum,<br />

1 Ecclésiastique 14,11.<br />

2 Tobie 4,12.<br />

3 Saint-Pierre <strong>de</strong> l’Herm ou La Bénèche, lieu-dit, église et cimetière sur la commune <strong>de</strong> Caussa<strong>de</strong> (Tarn-&-Garonne, arr.<br />

Montauban, ch.l.c.), au nord <strong>de</strong> Bioule (Tarn-&-Garonne, arr. Montauban, canton Nègrepelisse).<br />

98

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!