Cartulaire de l'abbaye de Moissac

Cartulaire de l'abbaye de Moissac Cartulaire de l'abbaye de Moissac

28.02.2013 Views

34. [première moitié XI e siècle] Donation par Genesius de Paris du mas de Nova Villa appelé Acoguzag. A. Original perdu. B. Copie du XVII e siècle d’après “un cahier de huit feuilles de parchemin couvert d’une feuille aussi de parchemin”: Doat 129, f. 83r-84r. B. Sacrosanctæ Dei ecclesiæ quæ est constructa in honore beatorum apostolorum Petri et Pauli in loco qui dicitur Moisiacus, cedo ego Genesius de Paris 1 illum meum mansum de Novavilla qui dicitur Acoguzag. Et habet fines in se, de una parte de Val Aurelias, et de alia parte alodem meum. In tali vero ratione cedo istam meam elemosinam Domino Deo et Sancto Petro in monasterio Moisiaco, pro salute animæ meæ et omnium parentum meorum, ut numquam habeat licentiam ulla potestas, aut abbas vel aliquis homo, vendere aut dare, sed ad stabulam Sancti Petri maneat in sæcula sæculorum. Si quis autem auferre a Sancto Petro voluerit istam meam elemosinam, det ei Sanctus Petrus pænam quam possidet Princeps Tenebrarum cum angelis suis, et sit jugiter cum Datan et Abiron. 2 S. Genesii de Paris et uxoris ejus Bonassiæ, et filiorum eorum Hectoris et Grimaldi. S. Guilarini Guilaberti monachi. 3 1 Paris, lieu-dit à 2 km au nord de Castelmayran, sur la limite de Castelmayran et de Saint-Nicolas-de-la-Grave. 2 Allusion, fréquente dans les chartes de cette époque, au châtiment de Coré, Datân en Abiram, engloutis vivants par la terre qui s’ouvrit: Nombres 16. 3 L’acte n’est pas daté, mais certaines particularités stylistiques du formulaire (sacrosancte Dei ecclesie ... que est constructa/consecrata in honore Sancti Petri ... cedo ego) le rapprochent de la donation par Wido d’un bois à Saint- Christophe (34), de la donation de Villa Castellana (36), de la donation de Majuze (37), de la donation de biens à Duravel (44), toutes de la première moitié du XI e siècle. 60

ABBATIAT D’HUGUES II (1003) 35. 1003, mars Plaid devant Guillaume Taillefer V, comte d’Angoulême, entre l’abbé Hugues de Moissac et une certaine Amélie, au sujet de l’alleu de Coulonges, en Saintonge. A. Original perdu. B. Extraits de la fin du XIV e siècle dans la Chronique d’Aymeric de Peyrac, f. 51rb-va (sous Jean XIX). C. Copie du XVII e siècle d’après “quatre cayers de parchemin cousus ensemble contennant vingtquatre feuilles” (perdus), de la fin du XI e siècle: Doat 128, f. 31r-32v. D. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle dans un fragment de cartulaire perdu: Andurandy 603, n° 54. Bibliographie, édition et traduction: Régis de la Haye, 999 ans pour retrouver une possession de l’abbaye de Moissac, in: BSATG 127 (2002), p. 37-43. C. Dum resideret vir illustris Willelmus a) comes Engolismæ civitatis, venit Hugo abba ex monasterio Sancti Petri Moisiacensis cœnobii. Et ibi contrapellabat ille abbati illum alodem qui vocatur Colonicas b) sive Bragus sive Crudilicas, c) in pago Sanctonico, in vicaria Mucronensi. d) Et habet fines in se de una parte per medium Antona fluvium, de alia parte per rivum qui vocatur Rodinel, de tertia parte per Crudilicas, de quarta vero parte pervenit usque ad terminum de Montiniaca. Quantum inter istos fines Gammo tenebat totum contra appellabat. Et ibi recognoverunt se uxor sua Amelia et filii sui, videlicet Landricus et Willelmus, et Rannulfus frater Gammonii, quod injuste tenebant res Sancti Petri, ante præsentiam domni Willelmi comitis et domni Grimoardi episcopi, cæteris hominibus, Mainardo, Siguino, Roddeberto et aliorum plurimorum hominum qui ibi aderant. In ea ratione, quamdiu vivunt Amelia et infantes sui et Rannulfus teneant et possideant, detur eis. Et qui insuper venerit qui istam conventionem infringere voluerit, inprimis iram Dei incurrat, et cum Datan et Abiron particeps fiat, qui istum alodem tenuerit et censum non dederit e) . Facta hæc carta in mense Martio, anno millesimo tertio, f) regnante Rodberto g) rege, filio Hugonis. Signum Amelia et filius ejus Landrico et Vuillelmo et Rannulfo, qui hæc fieri et adfirmare rogaverunt. Signum Grimoardo episcopo. Signum Heliæ. Signum Matfredi et Siguini et Raimundi ac Mainardi et Gauzberti. Rannulfus sacerdos rogatus scripsit. __________ a) Willelmus] Guillermus B – b) Colonicas] Collonicas B – c) Crudilicas] Curdilias B – d) Mucronensi] Micronen. B – e) censum non dederit] censum Sancto Petro Moyssiacen. cenobii non dederit B – f) tertio] XIII° B – g) Rodberto] Roberto B 61

ABBATIAT D’HUGUES II<br />

(1003)<br />

35.<br />

1003, mars<br />

Plaid <strong>de</strong>vant Guillaume Taillefer V, comte d’Angoulême, entre l’abbé Hugues <strong>de</strong> <strong>Moissac</strong> et une<br />

certaine Amélie, au sujet <strong>de</strong> l’alleu <strong>de</strong> Coulonges, en Saintonge.<br />

A. Original perdu.<br />

B. Extraits <strong>de</strong> la fin du XIV e siècle dans la Chronique d’Aymeric <strong>de</strong> Peyrac, f. 51rb-va (sous Jean<br />

XIX).<br />

C. Copie du XVII e siècle d’après “quatre cayers <strong>de</strong> parchemin cousus ensemble contennant<br />

vingtquatre feuilles” (perdus), <strong>de</strong> la fin du XI e siècle: Doat 128, f. 31r-32v.<br />

D. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle dans un fragment <strong>de</strong><br />

cartulaire perdu: Andurandy 603, n° 54.<br />

Bibliographie, édition et traduction: Régis <strong>de</strong> la Haye, 999 ans pour retrouver une possession <strong>de</strong><br />

l’abbaye <strong>de</strong> <strong>Moissac</strong>, in: BSATG 127 (2002), p. 37-43.<br />

C.<br />

Dum resi<strong>de</strong>ret vir illustris Willelmus a) comes Engolismæ civitatis, venit Hugo abba ex monasterio Sancti<br />

Petri Moisiacensis cœnobii. Et ibi contrapellabat ille abbati illum alo<strong>de</strong>m qui vocatur Colonicas b) sive<br />

Bragus sive Crudilicas, c) in pago Sanctonico, in vicaria Mucronensi. d) Et habet fines in se <strong>de</strong> una parte<br />

per medium Antona fluvium, <strong>de</strong> alia parte per rivum qui vocatur Rodinel, <strong>de</strong> tertia parte per Crudilicas,<br />

<strong>de</strong> quarta vero parte pervenit usque ad terminum <strong>de</strong> Montiniaca. Quantum inter istos fines Gammo<br />

tenebat totum contra appellabat. Et ibi recognoverunt se uxor sua Amelia et filii sui, vi<strong>de</strong>licet Landricus<br />

et Willelmus, et Rannulfus frater Gammonii, quod injuste tenebant res Sancti Petri, ante præsentiam<br />

domni Willelmi comitis et domni Grimoardi episcopi, cæteris hominibus, Mainardo, Siguino,<br />

Rod<strong>de</strong>berto et aliorum plurimorum hominum qui ibi a<strong>de</strong>rant. In ea ratione, quamdiu vivunt Amelia et<br />

infantes sui et Rannulfus teneant et possi<strong>de</strong>ant, <strong>de</strong>tur eis.<br />

Et qui insuper venerit qui istam conventionem infringere voluerit, inprimis iram Dei incurrat, et cum<br />

Datan et Abiron particeps fiat, qui istum alo<strong>de</strong>m tenuerit et censum non <strong>de</strong><strong>de</strong>rit e) .<br />

Facta hæc carta in mense Martio, anno millesimo tertio, f) regnante Rodberto g) rege, filio Hugonis.<br />

Signum Amelia et filius ejus Landrico et Vuillelmo et Rannulfo, qui hæc fieri et adfirmare<br />

rogaverunt. Signum Grimoardo episcopo. Signum Heliæ. Signum Matfredi et Siguini et Raimundi ac<br />

Mainardi et Gauzberti.<br />

Rannulfus sacerdos rogatus scripsit.<br />

__________<br />

a) Willelmus] Guillermus B – b) Colonicas] Collonicas B – c) Crudilicas] Curdilias B – d) Mucronensi] Micronen. B – e)<br />

censum non <strong>de</strong><strong>de</strong>rit] censum Sancto Petro Moyssiacen. cenobii non <strong>de</strong><strong>de</strong>rit B – f) tertio] XIII° B – g) Rodberto] Roberto B<br />

61

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!