Cartulaire de l'abbaye de Moissac
Cartulaire de l'abbaye de Moissac Cartulaire de l'abbaye de Moissac
23. [954/985], mars Donation par Benjamin, faite à son neveu Richard et aux autres moines de Moissac, de l’alleu de Viarose. A. Original: ADTG, G 571 (Andurandy 3664).* Parchemin, 11,7/13,9 cm, l. 57 cm, présentant des lacunes (parchemin abîmé sur le côté gauche). Notice: Dufour 1972, p. 98. B. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle dans un fragment de cartulaire perdu: Andurandy 603, n° 7. A. Mention dorsale contemporaine: ALODIUM de Bairo Vero. (V)eni in Dei nomine, Benjamin tractavi causam fragilitatis meæ ut pius Dominus misertus sit michi in die judicii, dono ego alodem meum qui michi advenit per comparatione vel per donatione, qui est in Biarovero, 1 Ricardo nepoti meo, et [omne]s monachos qui in Musciacho monasterio Deo deserviunt, ut teneant in comunia, excepto illa ęcclesia cum ecclesiastico et excepto illa vinea et terra qui fuit Gariberno de Valle...na; et illa vinea et terra est inter stradas publicas et rivo Granario et tenet usque in illo loco ubi rivus Granarius cadet in Vertago 2 ; quantum ego visus sum habere vel possidere. ... hoc quod supra dictum est, totum et ab integrum dono Ricardo nepoti meo et ad alios monachos qui sunt in Musciacho, in tale ratione ut quamdiu vivunt, teneant comuniter ...t discessum illorum sancto Petro remaneat. Et qui hoc contrapellaverit in primis iram Dei incurrat et habeat participationem cum Juda Scariothe qui Filium Dei tradidit, Datan et Abiran quos terra vivos suscepit, vivusque descendat in infernum. 3 Facta carta ista in mense Marcio, regnante Lothario rege. 4 .... + Benjamin qui carta ista scribere rogavit et manibus firmavit. Sig+ Ingelberto. Sig+ Ainardo. Sig+ Ademaro. Sig+ Helone. Sig+ Rainaldo. ISAFREDUS SCRIPSIT. 1 Viarose, lieu-dit sur la commune de Moissac. 2 Ruisseau du Bartac, sur la commune de Moissac. 3 Allusion, fréquente dans les chartes de cette époque, au châtiment de Coré, Datân en Abiram, engloutis vivants par la terre qui s’ouvrit: Nombres 16. 4 Lothaire, roi de France de 954 à 986. 48
24. [955/985], 31 juillet Donation par Léger, prévôt du monastère de Moissac, de l’alleu de Flaugeval, dans le ministère de Ferrussac, en Agenais. A. Original perdu. B. Copie du XVII e siècle d’après “quatre cayers de parchemin .. contenans vingt-quatre feuilles” (perdus), de la fin du XI e siècle: Doat 128, f. 19r-20r. C. Autre version d’après une “copie en parchemin”: Doat 128, f. 27r-28v (quelques variantes). D. Analyse du XVIII e siècle: Andurandy 6824. E. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle dans un fragment de cartulaire perdu: Andurandy 603, n° 29. B. Gloriossissimum mihi et post Dominum fortissimum patronum sanctum Petrum principem apostolorum, ego igitur in Dei nomine Leodgarius præpositus tractavi causam fragilitatis meæ, ut pius Dominus misertus sit mihi in diem judicii, et suscipere me dignetur, dono vel cedo alode meo, quæ mihi advenit per atractum scripturarum. Ipse alodus est in pago Aginnense, in ministerio de Ferruciaco, 1 in loco ubi vocabulumen Flaugevallo, quantum ego Leodgarius præpositus in Flagevallo visus sum habere vel possidere, quantum a vel adquirendum, totum et ab integrum, dono vel cedo sanctum Petrum apostolum Moisiacensis b monasterii, in ea ratione dum vivit Girbertus, teneat et possideat, et unumquemque annum donet sancto Petro censum duodecim denarios, et post discessum suum remaneat Arnaldo decano, et post discessum Arnaldi in stipendia fratrum remaneat. Si quis, ego ipse, aut ullus de hæredibus meis, aut ulla amissa persona vel subrogata, qui conra hanc cartam donatione ista inquietare voluerit, imponat vobis tantum et alium tantum, quantum istas res inmelioratas valere potuerint, et qui hoc fecerint iram Dei incurrant, et cum Datan et Abiron 2 et cum Juda Scariothis particeps sit in infernum, cum stipulatione subnixa. Facta donatio ista pridie Kalendas Augustas, regnante Lothario rege. 3 Signum Leodgario, qui carta ista scribere vel adfirmare rogavit, et manibus suis firmavit. Signum Aldebrando. Signum Guitardo. Signum Gotberto. Signum Homodei. Signum Teutberto. Aldebrannus et Guitardus fidem fecerunt super carta. c __________ a) quistum C – b) Musciacensis C – c) carta de omnes res moventes C 1 Ferrussac, lieu-dit de la commune de Saint-Maurin (Lot-&-Garonne, arr. Agen, canton Beauville). L’archiprêtré de Ferrussac, au diocèse d’Agen, s’étendait des rives de la Garonne jusqu’à l’extrémité nord du canton de Montaigu: Moulencq, t. 3, p. XLII. 2 Allusion, fréquente dans les chartes de cette époque, au châtiment de Coré, Datân en Abiram, engloutis vivants par la terre qui s’ouvrit: Nombres 16. 3 Lothaire, roi de France de 954 à 986. 49
- Page 1 and 2: Régis DE LA HAYE Recueil des actes
- Page 3 and 4: Le conservateur La Règle de saint
- Page 5 and 6: 239 articles, parut en 1894. 1 Mais
- Page 7 and 8: l'acte en question. Conformément
- Page 9 and 10: Abréviations ADTG Archives Départ
- Page 11 and 12: ABBATIAT DE LEUTADE (fin du VII e s
- Page 13 and 14: Sig+ Gundoberto. Sig+ Sicardo. Sig+
- Page 15 and 16: quoque (B) ecclesiam in pago Tholos
- Page 17 and 18: B. Pipinus, gratia Dei Aquitanorum
- Page 19 and 20: a. ipsius] le formulaire ajoute: lo
- Page 21 and 22: Facta cessio ista mense Majo, anno
- Page 23 and 24: Cedo et in Villalonga, 1 in villa s
- Page 25 and 26: testamentario jure concessit, pro a
- Page 27 and 28: ABBATIAT D’HUGUES I er (début du
- Page 29 and 30: abeas, Stephanus, possideas et faci
- Page 31 and 32: 10. [936/954], juin Donation par le
- Page 33 and 34: ACTES SANS MENTION D’ABBATIAT [95
- Page 35 and 36: In mense Septembris, sub die tertio
- Page 37 and 38: Montebetone 1 sive Montogio, et per
- Page 39 and 40: ABBATIAT D’ARNAUD (seconde moiti
- Page 41 and 42: ABBATIAT DE GAUSBERT (seconde moiti
- Page 43 and 44: ACTES SANS MENTION D’ABBATIAT (se
- Page 45 and 46: Donation par Asnarius, prêtre, d
- Page 47: 22. s.d. [vers 969] 1 Donation par
- Page 51 and 52: 26. [955/986], janvier Donation par
- Page 53 and 54: 28. [X e siècle] Donation par Dura
- Page 55 and 56: precipimus; ne tantę cupiditatis e
- Page 57 and 58: 31. [X e -XI e siècle] Donation pa
- Page 59 and 60: 33. [X e -XI e siècle] 1 Donation
- Page 61 and 62: ABBATIAT D’HUGUES II (1003) 35. 1
- Page 63 and 64: et suos super positos, et in Gissan
- Page 65 and 66: ABBATIAT DE RAYMOND (première moit
- Page 67 and 68: 39. [1003/1031], mars Cession par R
- Page 69 and 70: * * * [confirmation par Pons, comte
- Page 71 and 72: ABBATIAT D’ETIENNE (...-1048 ?) 4
- Page 73 and 74: 43. (1042 ?) Nomination d’un abb
- Page 75 and 76: 45. [1031/1048 ?], août, samedi Do
- Page 77 and 78: 47. [..-1048 ?] Donation par Rainal
- Page 79 and 80: 49. [1047], 17 juin Bulle du pape C
- Page 81 and 82: 51. 1052 Donation par Bernard et Gu
- Page 83 and 84: (Texte original, d’après l’éd
- Page 85 and 86: 53. [vers 1053] Notice sur la donat
- Page 87 and 88: 54. 1056, septembre Approbation par
- Page 89 and 90: 56. 1059, juin, dimanche Notice sur
- Page 91 and 92: 57. [1059], mercredi Donation par l
- Page 93 and 94: 58. 1059 Notice sur la donation fai
- Page 95 and 96: 59. [1048/1059] Cession par Gauzber
- Page 97 and 98: 61. [1048/1059/1072 ?] Notice sur l
23.<br />
[954/985], mars<br />
Donation par Benjamin, faite à son neveu Richard et aux autres moines <strong>de</strong> <strong>Moissac</strong>, <strong>de</strong> l’alleu <strong>de</strong><br />
Viarose.<br />
A. Original: ADTG, G 571 (Andurandy 3664).* Parchemin, 11,7/13,9 cm, l. 57 cm, présentant <strong>de</strong>s<br />
lacunes (parchemin abîmé sur le côté gauche). Notice: Dufour 1972, p. 98.<br />
B. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle dans un fragment <strong>de</strong><br />
cartulaire perdu: Andurandy 603, n° 7.<br />
A.<br />
Mention dorsale contemporaine: ALODIUM <strong>de</strong> Bairo Vero.<br />
(V)eni in Dei nomine, Benjamin tractavi causam fragilitatis meæ ut pius Dominus misertus sit michi in<br />
die judicii, dono ego alo<strong>de</strong>m meum qui michi advenit per comparatione vel per donatione, qui est in<br />
Biarovero, 1 Ricardo nepoti meo, et [omne]s monachos qui in Musciacho monasterio Deo <strong>de</strong>serviunt, ut<br />
teneant in comunia, excepto illa ęcclesia cum ecclesiastico et excepto illa vinea et terra qui fuit<br />
Gariberno <strong>de</strong> Valle...na; et illa vinea et terra est inter stradas publicas et rivo Granario et tenet usque in<br />
illo loco ubi rivus Granarius ca<strong>de</strong>t in Vertago 2 ; quantum ego visus sum habere vel possi<strong>de</strong>re. ... hoc<br />
quod supra dictum est, totum et ab integrum dono Ricardo nepoti meo et ad alios monachos qui sunt in<br />
Musciacho, in tale ratione ut quamdiu vivunt, teneant comuniter ...t discessum illorum sancto Petro<br />
remaneat.<br />
Et qui hoc contrapellaverit in primis iram Dei incurrat et habeat participationem cum Juda Scariothe<br />
qui Filium Dei tradidit, Datan et Abiran quos terra vivos suscepit, vivusque <strong>de</strong>scendat in infernum. 3<br />
Facta carta ista in mense Marcio, regnante Lothario rege. 4<br />
.... + Benjamin qui carta ista scribere rogavit et manibus firmavit. Sig+ Ingelberto. Sig+ Ainardo.<br />
Sig+ A<strong>de</strong>maro. Sig+ Helone. Sig+ Rainaldo.<br />
ISAFREDUS SCRIPSIT.<br />
1 Viarose, lieu-dit sur la commune <strong>de</strong> <strong>Moissac</strong>.<br />
2 Ruisseau du Bartac, sur la commune <strong>de</strong> <strong>Moissac</strong>.<br />
3 Allusion, fréquente dans les chartes <strong>de</strong> cette époque, au châtiment <strong>de</strong> Coré, Datân en Abiram, engloutis vivants par la terre<br />
qui s’ouvrit: Nombres 16.<br />
4 Lothaire, roi <strong>de</strong> France <strong>de</strong> 954 à 986.<br />
48