Cartulaire de l'abbaye de Moissac
Cartulaire de l'abbaye de Moissac Cartulaire de l'abbaye de Moissac
129. [1072/1085], novembre, samedi Donation faite par Hunaud, abbé de Moissac, et par Guibert, prieur du Ségur, à Vivien, prêtre, du pech de Camalières, appelé Airebaldesco, à condition d’y bâtir une église. A. Original: ADTG, G 680 (Andurandy 5515).* B. Copie du XVII e siècle d’après une “copie en parchemin”: Doat 128, f. 336r-337r. C. Analyse du XVIII e siècle: Andurandy 5515. Edition: Cabié, Ségur, C. A. Apostolica precepta semper nobis sunt in exempla trahenda, cum legamus Domini apostolos æcclesias in toto orbe diffusas clericis vel presbiteris datas vel comendatas. Ideoque igitur in nomine Domini Ihesu, ego Unaldus abbas dictus Moiacensis cenobii, et Guitbertus monacus, prior de illa æcclesia que vocant Seguris, cum consilio aliorum monachorum, damus illum podium de Cameleria, 1 que vocant Airebaldesco, cuidam Vidiano presbitero et Aimellis consanguinea ejus, et omnibus propinquis vel illorum consanguineis, ita ut abeant semper et possideant. In tali conveniencia, ut Vidianus præsbiter supradictus in isto podio supradicto æcclesiam construat et edificet. Et similiter damus de illis ominibus vel feminis qui ista ecclesia et in isto podio convenerint, et omnia sua donaverint, quando autem obierint omnem partem illorum ad edificationem istius æcclesiæ sit, necnon et de Vidiano presbitero, et Aimellis et de aliis propinquis illorum quando finierint omia illorum qui ibi morabuntur ad æcclesiæ constructionem sit. Facta carta vel istum donum in mense NOVEMBRIS, regnante Philipo rege, sub die fera septima. Signum Unaldo abbate, et Guitberto monacho, qui hoc donum fecerunt et firmaverunt. Signum Petro Guitberto. Signum Petro Donzel. Signum Deusde Petro de Crautol. OMOCSHCZPVRCIO: 1 Camalières, lieu-dit à 3,5 km à l’est du Ségur. 190
130. [1072/1085] Notice sur les différentes donations faites par Arnaud de Perges, dont le mas appelé Pech Rufié, et plusieurs biens dans la paroisse de Nevèges. A. Original perdu. B. Copie du XVII e siècle d’après une “copie en parchemin”: Doat 128, f. 141r-142v.* C. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle, dans un fragment de cartulaire perdu: Andurandy 603, n° 30. Edition et traduction : Régis de la Haye, Pour une édition des chartes de Moissac, in : BSAHTG 132, 2007, p. 27-34. B. Venit Arnaldus de Pertica, 1 et in præsentia multorum testium virorum ac mulierum, sive in audientia omnium vicinorum suorum, publica guirpitione reddidit Deo et sancto Petro ac loco Moysiaco, adstante domno Hunaldo abbate 2 seu multorum monachorum coetu, mansum illum qui dicitur Podius Ruferii. 3 Huius guirpitionis testes et auctores fuerunt Bernardus Forcii, et Durannus Forcii et filii ejus , qui a prædicto Arnaldo per excambiationem istius mansi acceperunt quadraginta solidos. Item ipse prædictus Arnaldus dedit de suo alodio eidem sancto Petro illam terram, quæ dicitur de Comunals, 4 per quam dedit in alio suo honore in excambiatione prædicto Duranno Forcii unum porcum et unum multonem. Et in alio loco dedit sancto Petro unam bordariam, quæ dicitur de Migerio, quæ dat quartum de terra, et tres denarios. Et sunt hæc omnia in parrochia de Mebedgas. 5 In alio autem loco dedit illam capmasuram, quæ tenet Arnaldus de Labarba, 6 et dona sex denarios. Illas quoque vineas de Angusta, quas tenebat de Raimundo Gausberti, reddidit similiter Arnaldus de Pertica a sancto Petro. Signum Arnaldi, qui cartam istam fecerunt. Signum filiorum ejus Raimundi, et Bernardi. Signum Raimundi Gausbert. Signum Ingelberti de Castelnovo. 7 Signum Bernardi Forcii, et Duranni Forcii, et filiorum ejus. Et ad obitum suum ipse Arnaldus dedit sancto Petro de Moysiaco quantum tenebat Ricardus dictus Mesturaz et eo. Et est iste honor in parrochia de Nabeticas. 8 Et reddit unum porcum aut decem et octo denarios, ac quatuor panes, et duos sextarios de vino, et duos de civada. Et hoc factum est cum consilio Raimundi Gausberti, et Ingelberti Castrinovi, 9 et Bernardi Oddonis. Omnes vero filii Arnaldi ipsius firmaverunt. S. Raimundi de Pertica, et Bernardi de Pertica. S. Willelmi de Pertica. 10 1 Saint-Jean de Perges, église sur la commune de Labarthe (Tarn-&-Garonne, arr. Montauban, canton Molières), à 2,5 km au nord-ouest de Labarthe. 2 Hunaud, abbé de Moissac de 1072 à 1085, d’où la datation de cet acte. 3 Pech Rufié, lieu-dit à 2 km au nord-est de Saint-Urcisse. 4 Camaziels, à 3 km au nord-ouest de Labarthe ? 5 Nevèges, Notre-Dame, église sur la commune de Labarthe. Nevèges fut le siège d’un archiprêtré qui s’étendait en grande partie dans le diocèse de Cahors actuel. Gayne, o.c., p. 173, ne trouve la première mention de l’église qu’en 1580, mais cet acte prouve que la paroisse remonte au moins au XI e siècle. L’église actuelle est du XV e siècle. Voir: Moulencq, t. 3, p. 1-4; Gayne, o.c., p. 173. 6 Labarthe (Tarn-&-Garonne, arr. Montauban, canton Molières). 7 Castelnau-Montratier (Lot, arr. Cahors, ch.l.c.). 8 Nevèges, voir ci-dessus. 9 Castelnau-Montratier (Lot, arr. Cahors, ch.l.c.). 10 Raimond, Bernard et Guillaume de Perges sont donc les trois fils d’Arnaud de Perges. 191
- Page 139 and 140: 93. [1073] Réforme canoniale de Sa
- Page 141 and 142: adversus magniloquos obloquencium l
- Page 143 and 144: 95. [1072/1073] Donation par le pr
- Page 145 and 146: 97. 1074, septembre, mercredi Donat
- Page 147 and 148: 99a. 1074 Donation par Armand, Adé
- Page 149 and 150: nobiliorum virorum, in manibus et p
- Page 151 and 152: 101. [1072/1074] Notice sur la conf
- Page 153 and 154: 102. 1076, 4 avril Donation par Gui
- Page 155 and 156: 104. 1076 Donation par Arnaud de Br
- Page 157 and 158: W. 1 Petragoricensis ecclesie episc
- Page 159 and 160: 107. 1078 (style de l’Annonciatio
- Page 161 and 162: Testium vocabula qui hoc affirmaver
- Page 163 and 164: 110. 1079, avril Donation par Guill
- Page 165 and 166: 112. [1079] Donation par Hugues Arn
- Page 167 and 168: permansisset. Sed per Prophetam man
- Page 169 and 170: 114. 1081, samedi Donation par Etie
- Page 171 and 172: 116. [1081], 28 mars Bulle du pape
- Page 173 and 174: 118. 1081 Donation par la vicomtess
- Page 175 and 176: Deo misericorditer posse dimitti, e
- Page 177 and 178: 121. [1072/1082] Donation par un gr
- Page 179 and 180: 122. 1083, mardi 5 septembre Donati
- Page 181 and 182: 123. 1083, octobre, lundi Donation
- Page 183 and 184: 124. [1082/1083] Donation par Isarn
- Page 185 and 186: XXX. 17 août 1084 Donation de Sain
- Page 187 and 188: 126. [1083/1085], 1 août, mardi No
- Page 189: 128. [1072/1085], septembre Donatio
- Page 193 and 194: ABBATIAT D’ANSQUITIL (1085-1115)
- Page 195 and 196: 134. 1087 Donation par Raimond Pier
- Page 197 and 198: 135. 1088, juillet, jeudi Donation
- Page 199 and 200: Quicumque autem melioris vite appet
- Page 201 and 202: 138. [vers 1088] Lettre du pape Urb
- Page 203 and 204: 140. [1088/1089] Donation par Pierr
- Page 205 and 206: 142. 1092 Donation par Hugues Maiso
- Page 207 and 208: Facta cessio donations hujus Domini
- Page 209 and 210: industriam, religionem in eodem loc
- Page 211 and 212: nonas Maii, Indictione quarta, anno
- Page 213 and 214: [Au dos:] Quomodo Urbanus papa conf
- Page 215 and 216: 147. [après 1096] Notice sur l’a
- Page 217 and 218: 149. [vers 1090/27 déc.1097] Notic
- Page 219 and 220: 151. 1097 Donation par Arnaud Guill
- Page 221 and 222: 153. [1097] Donation par Pierre Rai
- Page 223 and 224: aquilone in terra sancti Pauli. In
- Page 225 and 226: 156. 1100, dimanche 5 août Accord
- Page 227 and 228: Nazara, Sanctus Iacobus de Pontivo,
- Page 229 and 230: 158. [1100], 19 novembre � Latran
- Page 231 and 232: unitas, qua inter procellas omnes s
- Page 233 and 234: Nec minus illud supradicti Urbani I
- Page 235 and 236: 160. 1100, 28 novembre Bulle du pap
- Page 237 and 238: 162. 1101 Mémoire sur la restituti
- Page 239 and 240: 163. 1101 Donation par Raimond Guil
130.<br />
[1072/1085]<br />
Notice sur les différentes donations faites par Arnaud <strong>de</strong> Perges, dont le mas appelé Pech Rufié,<br />
et plusieurs biens dans la paroisse <strong>de</strong> Nevèges.<br />
A. Original perdu.<br />
B. Copie du XVII e siècle d’après une “copie en parchemin”: Doat 128, f. 141r-142v.*<br />
C. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle, dans un fragment <strong>de</strong><br />
cartulaire perdu: Andurandy 603, n° 30.<br />
Edition et traduction : Régis <strong>de</strong> la Haye, Pour une édition <strong>de</strong>s chartes <strong>de</strong> <strong>Moissac</strong>, in : BSAHTG 132,<br />
2007, p. 27-34.<br />
B.<br />
Venit Arnaldus <strong>de</strong> Pertica, 1 et in præsentia multorum testium virorum ac mulierum, sive in audientia<br />
omnium vicinorum suorum, publica guirpitione reddidit Deo et sancto Petro ac loco Moysiaco,<br />
adstante domno Hunaldo abbate 2 seu multorum monachorum coetu, mansum illum qui dicitur Podius<br />
Ruferii. 3<br />
Huius guirpitionis testes et auctores fuerunt Bernardus Forcii, et Durannus Forcii et filii ejus , qui a prædicto Arnaldo per excambiationem istius mansi acceperunt quadraginta solidos.<br />
Item ipse prædictus Arnaldus <strong>de</strong>dit <strong>de</strong> suo alodio ei<strong>de</strong>m sancto Petro illam terram, quæ dicitur <strong>de</strong><br />
Comunals, 4 per quam <strong>de</strong>dit in alio suo honore in excambiatione prædicto Duranno Forcii unum<br />
porcum et unum multonem. Et in alio loco <strong>de</strong>dit sancto Petro unam bordariam, quæ dicitur <strong>de</strong><br />
Migerio, quæ dat quartum <strong>de</strong> terra, et tres <strong>de</strong>narios. Et sunt hæc omnia in parrochia <strong>de</strong> Mebedgas. 5<br />
In alio autem loco <strong>de</strong>dit illam capmasuram, quæ tenet Arnaldus <strong>de</strong> Labarba, 6 et dona sex <strong>de</strong>narios.<br />
Illas quoque vineas <strong>de</strong> Angusta, quas tenebat <strong>de</strong> Raimundo Gausberti, reddidit similiter Arnaldus <strong>de</strong><br />
Pertica a sancto Petro.<br />
Signum Arnaldi, qui cartam istam fecerunt. Signum filiorum ejus Raimundi, et Bernardi. Signum<br />
Raimundi Gausbert. Signum Ingelberti <strong>de</strong> Castelnovo. 7 Signum Bernardi Forcii, et Duranni Forcii, et filiorum ejus.<br />
Et ad obitum suum ipse Arnaldus <strong>de</strong>dit sancto Petro <strong>de</strong> Moysiaco quantum tenebat Ricardus dictus<br />
Mesturaz et eo. Et est iste honor in parrochia <strong>de</strong> Nabeticas. 8 Et reddit unum porcum aut <strong>de</strong>cem et octo<br />
<strong>de</strong>narios, ac quatuor panes, et duos sextarios <strong>de</strong> vino, et duos <strong>de</strong> civada. Et hoc factum est cum<br />
consilio Raimundi Gausberti, et Ingelberti Castrinovi, 9 et Bernardi Oddonis. Omnes vero filii Arnaldi<br />
ipsius firmaverunt. S. Raimundi <strong>de</strong> Pertica, et Bernardi <strong>de</strong> Pertica. S. Willelmi <strong>de</strong> Pertica. 10<br />
1<br />
Saint-Jean <strong>de</strong> Perges, église sur la commune <strong>de</strong> Labarthe (Tarn-&-Garonne, arr. Montauban, canton Molières), à 2,5 km au<br />
nord-ouest <strong>de</strong> Labarthe.<br />
2<br />
Hunaud, abbé <strong>de</strong> <strong>Moissac</strong> <strong>de</strong> 1072 à 1085, d’où la datation <strong>de</strong> cet acte.<br />
3<br />
Pech Rufié, lieu-dit à 2 km au nord-est <strong>de</strong> Saint-Urcisse.<br />
4<br />
Camaziels, à 3 km au nord-ouest <strong>de</strong> Labarthe ?<br />
5<br />
Nevèges, Notre-Dame, église sur la commune <strong>de</strong> Labarthe. Nevèges fut le siège d’un archiprêtré qui s’étendait en gran<strong>de</strong><br />
partie dans le diocèse <strong>de</strong> Cahors actuel. Gayne, o.c., p. 173, ne trouve la première mention <strong>de</strong> l’église qu’en 1580, mais cet<br />
acte prouve que la paroisse remonte au moins au XI e siècle. L’église actuelle est du XV e siècle. Voir: Moulencq, t. 3, p. 1-4;<br />
Gayne, o.c., p. 173.<br />
6<br />
Labarthe (Tarn-&-Garonne, arr. Montauban, canton Molières).<br />
7<br />
Castelnau-Montratier (Lot, arr. Cahors, ch.l.c.).<br />
8<br />
Nevèges, voir ci-<strong>de</strong>ssus.<br />
9<br />
Castelnau-Montratier (Lot, arr. Cahors, ch.l.c.).<br />
10<br />
Raimond, Bernard et Guillaume <strong>de</strong> Perges sont donc les trois fils d’Arnaud <strong>de</strong> Perges.<br />
191