Cartulaire de l'abbaye de Moissac
Cartulaire de l'abbaye de Moissac Cartulaire de l'abbaye de Moissac
estituant ab integro sancto Petro ut participes sint mee hereditatis et legales propter hoc maneant heredes. Facta cessio danationis hujus anno Dominice Incarnationis M.LXXX°III°, domno Gregorio VII pontificatum Romane ecclesie tenente anno X, regnante Filippo Francorum rege, mense octobris, feria II, indicione VI, hera M.C.XX.I. Nomina eorum qui hujus donationis testes existunt ista sunt: inprimis ego ipse suprascriptus Raimundus laudo et confirmo, pleno sensu et incolumni memoria. hujus attestationis descriptione, S. Aldiardis uxoris ipsius suprascripte. S. Raimundi filii sui, et alii filii sui dicti Polverelli. S. Willelmi Ingelberti nepotis ejus. S. Gauzberti nepotis ejus. S. Raimundi de Peroga. S. Geraldi Guillelmi de illa Petrosa. 182
124. [1082/1083] Donation par Isarn, évêque de Toulouse, de l’abbaye Saint-Sernin de Toulouse. A. Original perdu. B. Mentionné fin XIV e siècle dans la Chronique d’Aymeric de Peyrac, f. 53vb et f. 158va. C. Copie de la fin du XIV e siècle dans la Chronique d’Aymeric de Peyrac, f. 168rb, et 169vb- 170va. Editions: Catel, Mémoires de l’Histoire du Languedoc, p. 873-874; Gallia Christiana, t. I, Instrumenta, acte X, col. 10-11; Migne, PL 159, col. 981-983; Magnou, p. 873-874. C. In nomine Dei Patris omnipotentis et Filii et Spiritu Sancti, in quo quiquid facimus in verbo vel opere, facere iubemur, et qui totius boni inicium est et finis. Ad noticiam presencium ac subscribitur hec convenencia, quam ego Ysarnus Dei gracia Tholose episcopus statuto et firmo, cum Hunaldo abbate Moyssiaci, de loco Sancti Saturnini, quem ego laudo et commito domno Hugoni, abbati Cluniacensi, et Hunaldo suprascripto abbati, ut ibi Deo sub monastica regula omni tempore serviatur. Hoc videlicet pacto, quod habendum [michi] semper retineo quartam partem omnium oblacionum ecclesie supradicti martiris, et proprium custodiam altaris, et victum ipsius custodis de claustro accipiendum, et domum ad opus custodis prope hostium ecclesie, ad placitum meum. Retineo quoque clavem sepulcri martiris et clavem ante altare Sancti Asciscli. Et de omnibus que in predicta ecclesia acquirentur a populo, retineo terciam partem ad opera ecclesie, et terciam partem episcopi, et unum cubitum candele episcopalem, et aliud prepositi, et aliud decani, et aliud sacriste, et aliud ad opera ejusdem ecclesie, et luminaria ad prandium michi neccessaria, que ex consuetudine habere soleo. Et tota opera fabrice ecclesie suprascripte retineo in dominio dum vivo. Post obitum meum, convenit inter nos ut medietas ipsius operis ecclesie remaneat in potestate Sancti Stephani et canonicorum ejusdem sedis. Consummata vero fabrica predicte ecclesie, medietas omnium oblacionum prefate ecclesie, illarum scilicet rerum que consueverunt dividi inter episcoporum et opera et congregacionem ejusdem loci, sit Sancti Stephani et episcopi ac canonicorum ipsius sedis. Retineo eciam pascum quem recipere soleo in festo sancti Saturnini, sicut constitutum est, et terciam partem omnium rerum que pro sepultura mortuorum predicte ecclesie conferentur vel dabuntur, ultra V solidos. Retineo similiter michi dum vixero omnem honorem prepositure, decanie, sacrastanie; post obitum meum quicquid ex predictis honoribus solent tenere layci per manum episcopi, remaneat Sancto Saturnino. Retineo et omnes staciones festivitatum sicut antiquitus sunt constitute fieri apud sedem. Retineo eciam hoc laudante et conveniente Hunaldo abbate predicto et congregacione loci, ut quicumque ex civitate voluerit sepeliri in cimiterio nostre sedis, sine omni calumpnia de contradicione recipiatur ac sepeliatur ibi. Omnia hec suprascripta ego Ysarnus episcopus jam supranominatus retineo ad opus Sancti Stephani, nostre sedis, et ad meum opus et canonicorum ejusdem sedis, preter laycalem fevum [quem post obitum meum] superius dixi, ut sit Sancti Saturnini. Et ex omnibus istis que michi et sedi mee atque canonicis meis retineo, convenit inter nos ut nichil numquam impediam neque alias transfundam, neque ullam difficultatem immittam contra sedem meam et canonicos ipsius sedis. Similem convencionem facio de omnibus illis que remanent juris Sancti Saturnini. Propter hoc placitum et [convencionem] propter constitucionem supradicti ordinis quia episcopus prenominatus Hysarnus consenciit et permittit institui monasticam regulam in loco Sancti Saturnini, ego Guillermus, Tholosanus comes, dono ac laudo ac firmo ipsi episcopo Hysarno, ut propter excommunicacionem apostolici vel ejus legati numquam contrapellem illi honorem episcopatus, neque inferam ullam vim. Et propter hoc idem placitum, dono et firmo illi ut ab hodierno die de nullo clerico accipiam justiciam, qui habitet in suburbio vel in civitate, posquam habuerit in capite coronam. 183
- Page 131 and 132: 89. 1073 Achat par Hunaud, abbé de
- Page 133 and 134: a. Raimundus et Siquerius] encre d
- Page 135 and 136: 91. 1073 Donation par Raimond Pierr
- Page 137 and 138: 92. [1073, seconde moitié] Donatio
- Page 139 and 140: 93. [1073] Réforme canoniale de Sa
- Page 141 and 142: adversus magniloquos obloquencium l
- Page 143 and 144: 95. [1072/1073] Donation par le pr
- Page 145 and 146: 97. 1074, septembre, mercredi Donat
- Page 147 and 148: 99a. 1074 Donation par Armand, Adé
- Page 149 and 150: nobiliorum virorum, in manibus et p
- Page 151 and 152: 101. [1072/1074] Notice sur la conf
- Page 153 and 154: 102. 1076, 4 avril Donation par Gui
- Page 155 and 156: 104. 1076 Donation par Arnaud de Br
- Page 157 and 158: W. 1 Petragoricensis ecclesie episc
- Page 159 and 160: 107. 1078 (style de l’Annonciatio
- Page 161 and 162: Testium vocabula qui hoc affirmaver
- Page 163 and 164: 110. 1079, avril Donation par Guill
- Page 165 and 166: 112. [1079] Donation par Hugues Arn
- Page 167 and 168: permansisset. Sed per Prophetam man
- Page 169 and 170: 114. 1081, samedi Donation par Etie
- Page 171 and 172: 116. [1081], 28 mars Bulle du pape
- Page 173 and 174: 118. 1081 Donation par la vicomtess
- Page 175 and 176: Deo misericorditer posse dimitti, e
- Page 177 and 178: 121. [1072/1082] Donation par un gr
- Page 179 and 180: 122. 1083, mardi 5 septembre Donati
- Page 181: 123. 1083, octobre, lundi Donation
- Page 185 and 186: XXX. 17 août 1084 Donation de Sain
- Page 187 and 188: 126. [1083/1085], 1 août, mardi No
- Page 189 and 190: 128. [1072/1085], septembre Donatio
- Page 191 and 192: 130. [1072/1085] Notice sur les dif
- Page 193 and 194: ABBATIAT D’ANSQUITIL (1085-1115)
- Page 195 and 196: 134. 1087 Donation par Raimond Pier
- Page 197 and 198: 135. 1088, juillet, jeudi Donation
- Page 199 and 200: Quicumque autem melioris vite appet
- Page 201 and 202: 138. [vers 1088] Lettre du pape Urb
- Page 203 and 204: 140. [1088/1089] Donation par Pierr
- Page 205 and 206: 142. 1092 Donation par Hugues Maiso
- Page 207 and 208: Facta cessio donations hujus Domini
- Page 209 and 210: industriam, religionem in eodem loc
- Page 211 and 212: nonas Maii, Indictione quarta, anno
- Page 213 and 214: [Au dos:] Quomodo Urbanus papa conf
- Page 215 and 216: 147. [après 1096] Notice sur l’a
- Page 217 and 218: 149. [vers 1090/27 déc.1097] Notic
- Page 219 and 220: 151. 1097 Donation par Arnaud Guill
- Page 221 and 222: 153. [1097] Donation par Pierre Rai
- Page 223 and 224: aquilone in terra sancti Pauli. In
- Page 225 and 226: 156. 1100, dimanche 5 août Accord
- Page 227 and 228: Nazara, Sanctus Iacobus de Pontivo,
- Page 229 and 230: 158. [1100], 19 novembre � Latran
- Page 231 and 232: unitas, qua inter procellas omnes s
estituant ab integro sancto Petro ut participes sint mee hereditatis et legales propter hoc maneant<br />
here<strong>de</strong>s.<br />
Facta cessio danationis hujus anno Dominice Incarnationis M.LXXX°III°, domno Gregorio VII<br />
pontificatum Romane ecclesie tenente anno X, regnante Filippo Francorum rege, mense octobris, feria<br />
II, indicione VI, hera M.C.XX.I.<br />
Nomina eorum qui hujus donationis testes existunt ista sunt: inprimis ego ipse suprascriptus<br />
Raimundus laudo et confirmo, pleno sensu et incolumni memoria. hujus attestationis <strong>de</strong>scriptione, S.<br />
Aldiardis uxoris ipsius suprascripte. S. Raimundi filii sui, et alii filii sui dicti Polverelli. S. Willelmi<br />
Ingelberti nepotis ejus. S. Gauzberti nepotis ejus. S. Raimundi <strong>de</strong> Peroga. S. Geraldi Guillelmi <strong>de</strong> illa<br />
Petrosa.<br />
182