Cartulaire de l'abbaye de Moissac
Cartulaire de l'abbaye de Moissac Cartulaire de l'abbaye de Moissac
120. 1082, août Donation par Bernard Guillaume d’Arriols cum suis de l’église Saint-Cirice de Cumont. A. Original perdu. B. Copie du XVII e siècle d’après “deux cayers de parchemin .. contenans seize feuilles” (perdus), du début du XII e siècle: Doat 128, f. 167r-169v. Edition: Müssigbrod, p. 313-314. B. Multis modis, multisque mensuris volens consulere Deus casibus humanis plura uti ægris medicus remedia contulit sanitatis. Ex quibus singulare ac præcipium suis præceptis ostendit unum, helemosinæ scilicet largitionem, unde quis accipere mereatur peccatorum suorum remissionem, dicens inter cætera suorum præceptorum documenta: date helemosinam, et ecce vobis munda sunt omnia. 1 Illud etiam: facite vobis amicos de mammona iniquitatis, ut, cum defeceritis, recipiant vos in æterna tabernacula. 2 Hæc et his similia cogitans, ego Bernardus Guillelmus cognomento de Arriols, quæ divinis litteris inserta relatu virorum sapientium contigit me agnoscere, et credere fide certa, simulque anxius de salute animæ meæ, ne velut operum bonorum sterilis apparerem in conspectu ejus in novissima die, qui judicaturus est orbem in æquitate, dono et in perpetuum possidendum trado Domino Deo Omnipotenti, sanctisque apostolis ejus Petro et Paulo, ac loco ipsorum Moisiaco monasterio, monachis quoque ibidem habitantibus tam præsentibus quam futuris, quartam partem ecclesiæ sancti Cirici vocabulo de Cucmonte, cum consilio et consensu uxoris meæ atque volontate filiorum meorum Guillelmi et Arnaldi, necne Raimundi, quæ mihi jure hæreditario per successionem parentum meorum obvenerat, taliter ut ab hodierno die et deinceps nullus de progenie mea sancto Petro auferre audeat. Karolus vero dedit aliam medietatem ipsius ecclesiæ de Cucmont, cum consilio Agenonis, et filii sui Raimundi, sancto Petro de Moisiaco, et accepit pro hoc viginti quinque solidos. Aliam quartam partem dedit Raimundus Bernardi de Fenils, cum consilio uxoris suæ, et accepit pro hoc unam mulam de monachis Moisiaci. Et ut si aliquis de illorum generatione tollere velit, particeps sit pænis illorum, qui res Ecclesiæ tollentes Dei justo juditio dampnantur in inferno, nisi rediderunt pænitendo. Facta carta donationis ista anno Dominicæ Incarnationis millesimo octuagesimo secundo, in mense augusto, regnante Philippo Francorum rege, pontificatum autem Romanæ Ecclesiæ administrante papa Gregorio. Signum Bernardi et uxoris ejus. Signum Willelmi et Arnaldi et Raimundi. Confirmation. Post non multum temporis hanc ipsam medietatem ecclesiæ de Cucmont sicut Karolus et Ageno donaverunt, et firmaverunt sancto Petro, ita etiam firmavit et donavit cum filiis suis Vuillelmo Argannado et acceperunt a Leberone septuaginta quinque solidos, et a monachis sancti Petri duas libras argenti ut habeant et possideant ipsi monachi imperpetuum. 1 Luc 11,41. 2 Luc 16,9. 176
121. [1072/1082] Donation par un groupe de donateurs, des églises de Saint-André de Tescou et de Saint-Martin de Long Pech, et de la colline de La Peyrière, en Albigeois. A. Original: ADTG, G 679 (Andurandy 5528).* Charte trouée et abîmée. B. Copie du XVII e siècle d’après une “copie en parchemin”: Doat 129, f. 77r-78v. C. Analyses XVIII e siècle: Andurandy 5527 et 5528. Edition: Müssigbrod, p. 228-229 (d’après B). A . NOTVM SIT OMNIBVS HOMINIBVS IN QVORVM MANIBVS HÆC CARTA DESCRIPTIONIS DEOD DVRANNVS RAIMVNDI, et frater ejus Bernardus, et Matfredus Paparot, et Genesius et Atto fratres ejus, et Amelius or ejus Garsindis, et Raimundus Hugo de Gotenes et uxor ejus, et Dalmazius et uxor ejus, et Guita Amelii, et Bernardus derunt unanimes ęcclesiam Sancti Andree de Tesco, in pago Albiensi sitam, totam ab integro, omnem sci decimum, et quicquid ad jus æcclesiasticum pertinet, Domino Deo et sancto Petro, et ejus locis rabilibus Cluniaco, et super fluvium Tarni sito, et totum alodium illut, sicut sunt valles desuper ecclesiam, et de Seroncel, usque in Tascun. Idem ipsi omnes predicti cum eisdem uxoribus suis dederunt æcclesiam sancti Martini de Longo Pogio cum omni æcclesiastico et quicquid ad jus æcclesiasticum pertinet, cum ipsa condamina, et cum ipso pogio qui dicitur de Illa Peireira, ubi est nunc æcclesia fundata. Similiter autem dederunt ipsi in his ambabus parrochis monachis et omnibus ibidem secum in domo sua manentibus, in bocis qui sunt in eisdem alodiis, quantum eis opus fuerit in focis et in edificiis, in pascuis, in exitibus, in reditibus, in fontibus, in rivis et viis, ita ut nunquam neque a vicariis, neque a silvariis, a ipsi aut sui homines qui secum abitant in aliqua causa constringantur. Acceperunt autem isti donatores pro hac re de sancto Petro et de Unaldo abbate, et de Pontio Amelii monacho, qui hec adquisierunt C.XX.V. solidos, et duas sellas obtimas. Sig+ Duranni et Bernardi fratri ejus. Sig+ Matfre Paparot et Genesii et Atonis fratrum ejus, qui donationem istam firmaverunt, et cartam donationis ISTAM FIRMARE FECERVNT. (autre main) Gausfre (effacé) Guilabertus de la Gariga misit in pincnus Poncio Emelio monaco unam vineam per tres solidos. * * * (troisième main) Notum sit omnibus hominibus quod Guitardus Amelii ad novissimum placitum quod habuit cum Poncio Amelio, relinquit Domino Deo et sancto Petro Moysiacensis totum illum honorem, ab integro, quem anciparabat aput Sanctum Andream infra terminos vallium, in dominicaturam monachorum dividentium. Pro hac autem guirpitione dederunt ei seniores sui escambium unum mansum in Poig Domsen (Donisen ?). Similiter a La Peirera. Ad eundem jam dictum placitum reliquit quę habebat omnia, exceptis duobus casalibus, et ipsos debebat monachis perfeu (?) servire. S. Amelii Ugonis. S. Amelii mancipii. * * * (cet alinéa ne figure que dans B:) 177
- Page 125 and 126: ABBATIAT D’HUNAUD DE LAYRAC (1072
- Page 127 and 128: D. Attoinard donna au Convent de Mo
- Page 129 and 130: 88. 1073, 5 novembre Donation à Cl
- Page 131 and 132: 89. 1073 Achat par Hunaud, abbé de
- Page 133 and 134: a. Raimundus et Siquerius] encre d
- Page 135 and 136: 91. 1073 Donation par Raimond Pierr
- Page 137 and 138: 92. [1073, seconde moitié] Donatio
- Page 139 and 140: 93. [1073] Réforme canoniale de Sa
- Page 141 and 142: adversus magniloquos obloquencium l
- Page 143 and 144: 95. [1072/1073] Donation par le pr
- Page 145 and 146: 97. 1074, septembre, mercredi Donat
- Page 147 and 148: 99a. 1074 Donation par Armand, Adé
- Page 149 and 150: nobiliorum virorum, in manibus et p
- Page 151 and 152: 101. [1072/1074] Notice sur la conf
- Page 153 and 154: 102. 1076, 4 avril Donation par Gui
- Page 155 and 156: 104. 1076 Donation par Arnaud de Br
- Page 157 and 158: W. 1 Petragoricensis ecclesie episc
- Page 159 and 160: 107. 1078 (style de l’Annonciatio
- Page 161 and 162: Testium vocabula qui hoc affirmaver
- Page 163 and 164: 110. 1079, avril Donation par Guill
- Page 165 and 166: 112. [1079] Donation par Hugues Arn
- Page 167 and 168: permansisset. Sed per Prophetam man
- Page 169 and 170: 114. 1081, samedi Donation par Etie
- Page 171 and 172: 116. [1081], 28 mars Bulle du pape
- Page 173 and 174: 118. 1081 Donation par la vicomtess
- Page 175: Deo misericorditer posse dimitti, e
- Page 179 and 180: 122. 1083, mardi 5 septembre Donati
- Page 181 and 182: 123. 1083, octobre, lundi Donation
- Page 183 and 184: 124. [1082/1083] Donation par Isarn
- Page 185 and 186: XXX. 17 août 1084 Donation de Sain
- Page 187 and 188: 126. [1083/1085], 1 août, mardi No
- Page 189 and 190: 128. [1072/1085], septembre Donatio
- Page 191 and 192: 130. [1072/1085] Notice sur les dif
- Page 193 and 194: ABBATIAT D’ANSQUITIL (1085-1115)
- Page 195 and 196: 134. 1087 Donation par Raimond Pier
- Page 197 and 198: 135. 1088, juillet, jeudi Donation
- Page 199 and 200: Quicumque autem melioris vite appet
- Page 201 and 202: 138. [vers 1088] Lettre du pape Urb
- Page 203 and 204: 140. [1088/1089] Donation par Pierr
- Page 205 and 206: 142. 1092 Donation par Hugues Maiso
- Page 207 and 208: Facta cessio donations hujus Domini
- Page 209 and 210: industriam, religionem in eodem loc
- Page 211 and 212: nonas Maii, Indictione quarta, anno
- Page 213 and 214: [Au dos:] Quomodo Urbanus papa conf
- Page 215 and 216: 147. [après 1096] Notice sur l’a
- Page 217 and 218: 149. [vers 1090/27 déc.1097] Notic
- Page 219 and 220: 151. 1097 Donation par Arnaud Guill
- Page 221 and 222: 153. [1097] Donation par Pierre Rai
- Page 223 and 224: aquilone in terra sancti Pauli. In
- Page 225 and 226: 156. 1100, dimanche 5 août Accord
120.<br />
1082, août<br />
Donation par Bernard Guillaume d’Arriols cum suis <strong>de</strong> l’église Saint-Cirice <strong>de</strong> Cumont.<br />
A. Original perdu.<br />
B. Copie du XVII e siècle d’après “<strong>de</strong>ux cayers <strong>de</strong> parchemin .. contenans seize feuilles”<br />
(perdus), du début du XII e siècle: Doat 128, f. 167r-169v.<br />
Edition: Müssigbrod, p. 313-314.<br />
B.<br />
Multis modis, multisque mensuris volens consulere Deus casibus humanis plura uti ægris medicus<br />
remedia contulit sanitatis. Ex quibus singulare ac præcipium suis præceptis ostendit unum,<br />
helemosinæ scilicet largitionem, un<strong>de</strong> quis accipere mereatur peccatorum suorum remissionem,<br />
dicens inter cætera suorum præceptorum documenta: date helemosinam, et ecce vobis munda sunt<br />
omnia. 1 Illud etiam: facite vobis amicos <strong>de</strong> mammona iniquitatis, ut, cum <strong>de</strong>feceritis, recipiant vos in<br />
æterna tabernacula. 2<br />
Hæc et his similia cogitans, ego Bernardus Guillelmus cognomento <strong>de</strong> Arriols, quæ divinis litteris<br />
inserta relatu virorum sapientium contigit me agnoscere, et cre<strong>de</strong>re fi<strong>de</strong> certa, simulque anxius <strong>de</strong><br />
salute animæ meæ, ne velut operum bonorum sterilis apparerem in conspectu ejus in novissima die,<br />
qui judicaturus est orbem in æquitate, dono et in perpetuum possi<strong>de</strong>ndum trado Domino Deo<br />
Omnipotenti, sanctisque apostolis ejus Petro et Paulo, ac loco ipsorum Moisiaco monasterio,<br />
monachis quoque ibi<strong>de</strong>m habitantibus tam præsentibus quam futuris, quartam partem ecclesiæ sancti<br />
Cirici vocabulo <strong>de</strong> Cucmonte, cum consilio et consensu uxoris meæ atque volontate filiorum meorum<br />
Guillelmi et Arnaldi, necne Raimundi, quæ mihi jure hæreditario per successionem parentum meorum<br />
obvenerat, taliter ut ab hodierno die et <strong>de</strong>inceps nullus <strong>de</strong> progenie mea sancto Petro auferre au<strong>de</strong>at.<br />
Karolus vero <strong>de</strong>dit aliam medietatem ipsius ecclesiæ <strong>de</strong> Cucmont, cum consilio Agenonis, et filii<br />
sui Raimundi, sancto Petro <strong>de</strong> Moisiaco, et accepit pro hoc viginti quinque solidos.<br />
Aliam quartam partem <strong>de</strong>dit Raimundus Bernardi <strong>de</strong> Fenils, cum consilio uxoris suæ, et accepit<br />
pro hoc unam mulam <strong>de</strong> monachis Moisiaci.<br />
Et ut si aliquis <strong>de</strong> illorum generatione tollere velit, particeps sit pænis illorum, qui res Ecclesiæ<br />
tollentes Dei justo juditio dampnantur in inferno, nisi redi<strong>de</strong>runt pænitendo.<br />
Facta carta donationis ista anno Dominicæ Incarnationis millesimo octuagesimo secundo, in mense<br />
augusto, regnante Philippo Francorum rege, pontificatum autem Romanæ Ecclesiæ administrante<br />
papa Gregorio.<br />
Signum Bernardi et uxoris ejus. Signum Willelmi et Arnaldi et Raimundi.<br />
Confirmation.<br />
Post non multum temporis hanc ipsam medietatem ecclesiæ <strong>de</strong> Cucmont sicut Karolus et Ageno<br />
donaverunt, et firmaverunt sancto Petro, ita etiam firmavit et donavit cum filiis suis Vuillelmo<br />
Argannado et acceperunt a Leberone septuaginta quinque solidos, et a monachis sancti Petri duas<br />
libras argenti ut habeant et possi<strong>de</strong>ant ipsi monachi imperpetuum.<br />
1 Luc 11,41.<br />
2 Luc 16,9.<br />
176